Aktorka w teatrze Lupy

W Teatrze Dramatycznym trwają ostatnie próby. Premiera, mimo zakulisowej gorączki i spekulacji mediów, że będzie odwołana, ma odbyć się - tak jak zaplanowano - w najbliższą sobotę, potwierdzają to pracownicy teatru. Joanna Szczepkowska zagra w spektaklu, ale już zapowiada, że rozstaje się z Teatrem Dramatycznym.

Postać szuka aktora

Krystian Lupa jest reżyserem, który umie zawładnąć aktorem, dotrzeć do jego najdelikatniejszych, intymnych przeżyć. A jednocześnie dać mu szansę na niezwykłą kreację. Przekonała się o tym choćby Sandra Korzeniak w pierwszej części tryptyku "Persona. Marilyn". Młoda aktorka dostała za tę - jak sama mówiła w wywiadach - "wyczerpującą rolę" Marilyn Monroe ważne nagrody: Feliksa Warszawskiego i Paszport "Polityki" ("Za kreację, która na nowo ustanowiła kategorie aktorskiej prawdy i fałszu").

Obecna premiera - druga część tryptyku pt. "Persona. Ciało Simone" poświęcona jest Simone Weil, francuskiej filozofce i działaczce społecznej (1909-43). Główną rolę miała tu zagrać Maja Komorowska, która od kilku lat współpracuje z Krystianem Lupą, ale wycofała się z prób. Zastąpiła ją Małgorzata Braunek. Lupa stworzył też drugą kluczową postać i zaprosił do współpracy Joannę Szczepkowską.

- W "Ciało Simone" dokonujemy jakby porwania Elżbiety Vogler - postaci z "Persony" Bergmana, wyobrażamy sobie jej dalsze losy - mówi Krystian Lupa. - W naszej sztuce młody reżyser (Andrzej Szeremeta) proponuje Elżbiecie (Małgorzata Braunek) zagranie Simone Weil. Ale Elżbieta dziś ma ok. 60 lat, czyli jest dwa razy starsza niż Weil w chwili śmierci. Obserwujemy jej zmagania z pytaniem czy przyjąć rolę.

Z kolei Joanna Szczepkowska wcieli się w przedstawieniu w nietypową rolę. - To postać w aktorze, postać, która się tworzy. Jest jak żywy, rzeczywisty człowiek. Ma wymagania, wolę, która często nie zgadza się z wolą aktora, który ją gra. Jak daleko aktor może jej ulec? - pyta Krystian Lupa.

Krystian Lupa powraca do tematu, który pojawiał się już w jego spektaklach, relacji aktor - postać teatralna. - Chcemy opowiedzieć o procesie zmagania się osobowości człowieka z postacią, którą ma zagrać. Opowiedzieć o tych wszystkich wątpliwościach aktorskich. Nawet kiedy aktor dopiero zastanawia się, czy przyjąć rolę, ta postać już zaczyna w nim coś robić. Z naszego przedstawienia wycofała się Maja Komorowska. To też jest dla nas temat - zastanawia się reżyser.

Otwartość na eksperyment

Dla Małgorzaty Braunek "Persona. Ciało Simone" to niemalże debiut sceniczny. Bo choć w latach 70. zagrała dwie role w teatrze, to już w latach 80. w ogóle wycofała się z aktorstwa, w tym czasie poświęciła się rozwojowi duchowemu i przeszła na buddyzm. Do aktorstwa powróciła w 2004 roku filmem Jacka Borcucha "Tulipany".

Joanna Szczepkowska nie ukrywa, że spotkanie z Krystianem Lupą jest dla niej ważne, choć niełatwe. Miała już próbkę tego w „Wymazywaniu”, w którym zagrała w zastępstwie za Jadwigę Jankowską-Cieślak. - Krystian Lupa jest niezwykły, ale powinien mieć swój teatr, swoją grupę aktorów, na swoich zasadach albo dyrektora, który może zapanować nad chaosem. Z drugiej strony uważam tę pracę za jedno z najważniejszych doświadczeń, jeśli nie najważniejsze. Ja nie gram Simon Weil, tylko to, jak ją widzi reżyser. I moją interpretację tego widzenia - mówi Joanna Szczepkowska. - Mam wrażenie, że uczestniczę w istotnym dialogu o teatrze, i to pozwoli mi na scenie w roli dyskutować z autorem tekstu, który często mnie irytuje. Cieszy mnie przekraczanie granic. Jednak mniej cieszy, że materiałem sztuki jest w dużym stopniu prywatny dialog Mai Komorowskiej z reżyserem. Mimo to cała praca była zaskakująco dla mnie przyjazna i od dawna nic mnie tak nie wciągnęło - dodaje aktorka. Jednocześnie informuje, że odchodzi z Teatru Dramatycznego. - Niestety, nie mogę podpisać się pod całym wizerunkiem Teatru Dramatycznego. Złożyłam wymówienie, więc pewnie będzie to praca ostatnia.

Krystian Lupa: Małgorzata Braunek i Joanna Szczepkowska mają charyzmę, talent, ale dla mnie kluczowe są dwie rzeczy: postawa aktora, pytanie, co on sobą niesie (tu nie bez znaczenia była droga duchowa Małgorzaty Braunek), bo od tego zależy dialog, który aktor poprowadzi z postacią. A druga kwestia to otwartość na eksperyment.