Aktorka

Jacek Bończyk pisał "Singielkę" dla Anny Guzik. I dla siebie, jako reżysera. Jako samodzielny dramat jego dzieło nie jest wiele warte. Materiałem scenicznym okazało się znakomitym.

Monodram Bończyka mówi o samotnej czterdziestce, z zawodu piosenkarce, kiedyś z ambicjami, dziś skazanej na śpiewanie do kotleta, pardon, do "eventu", czyli, jak sama mówi, między przemówieniem prezesa a wniesieniem pieczonego barana na firmowej imprezce. Z facetem rozstała się pięć lat temu, kiedy wyszło, że z miłosnej gorącości nie zostało nic. Odbiera telefony od mamusi i od menadżerki, ma jedną nieobliczalną kumpelę i zaprzyjaźnionego fryzjera - manifestacyjnego geja, opiekuje się samotnym staruszkiem-sąsiadem i z rozmachem opieprza jego (nieznanego sobie) syna, gdy ten, mimo alarmujących wieści o zdrowiu ojca nie chce przerwać urlopu na Kanarach. Banał jedzie na banale i banałem pogania.

W dodatku scenariusz zda się pełen błędów warsztatowych. Na czele z elementarnym: nie wiadomo, dlaczego monologistka monologuje; jaki jest dramaturgiczny (psychologiczny, sytuacyjny) powód jej gadulstwa.

A jednak realizacja przekonuje, że to nie są błędy. Bo na scenie jest Anna Guzik. Aktorka, która w emploi "dziewczyny z sąsiedztwa" (w kinie rozrywkowym częstym, w kinie polskim rzadkim, w teatrze polskim właściwie nie występującym) czuje się jak ryba w wodzie. I kilkoma gestami, skopaniem pantofli z nóg po wejściu do pustego domu, tonem telefonicznej przekomarzanki z mamusią, bezradnym wyrazem zmęczonych oczu, z miejsca przekonuje do siebie i łamie barierę między sceną a widownią. Już nie ma kłopotu z tym, dlaczego mamy słuchać jej monologu, bo aktorka samą organicznością scenicznego bycia do słuchania zniewala. Jest nasza - w parę sekund. W związku z czym widowisko może ni z tego ni z owego, bez dania racji, ale w sposób nie budzący cienia oporu, zmienić się z monodramu w stand up comedy. Poczytajmy, czym jest singielka - monologistka zwraca się wprost do widowni, czyta jej internetowe formuły i obśmiewa je. Następnie w namiętnej filipice wydrwiwa głupotę telewizji śniadaniowych i odstawia tak jadowitą ich parodię, że niech się wszyst-kie kabarety schowają. Po czym najnaturalniej w świecie wraca w ramy kreowanej postaci.

No tak, dynamiką widowiska rządzi nie fabuła, lecz osobowość opowiadającej, którą stać na skoki z konwencji w konwencję. Kontrolowane jednak. Aktorka i reżyser po prostu pilnie dbają, by różnorodnością środków: kabaretowym przerysowaniem, lirycznym westchnieniem, namiętną skargą, obyczajowym realizmem, a nade wszystko pomysłowo zróżnicowanymi rodzajami żartu wypełnić i uatrakcyjnić błahą treść. W takim repertuarze jak światem świat o to i tylko o to chodzi. W sztuce są piosenki (bohaterka jest w końcu estradową wykonawczynią). Cztery; nie za mało, i nie za dużo, w sam raz, żeby nikt nie myślał, iż monodram jest dodatkiem do recitalu. Bardzo dobre piosenki: Anna Guzik znakomicie śpiewa. Ale i dobrze spełniające dramatyczną funkcję: chamstwo państwa biznesmeństwa, które sobie wynajęło śpiewaczkę i uważa, że może w trakcie występu głośno oceniać jej talent i urodę, z piosenki na piosenkę narasta, wiedzie do skandalu, zerwania występu i wściekłej skargi upokorzonej kobiety. Skargi, którą Bończyk umie skutecznie wyjąć z pogodnego toku opowieści, wyostrzyć, spoważnieć, dołożyć do palety nową emocjonalną barwę, pogłębić empatię odbiorców. Którzy pod koniec spektaklu gotowi są ulubienicę nosić na rękach.

Żeby było jasne: wszystkie te zalety należy widzieć w ramach wytyczonych przez gatunek. Bielska "Singielka" nie jest przełomowym arcydziełem sztuki teatru, gotowym stanąć w szranki z, dajmy na to, Peterem Brookiem. Jest spektaklem rozrywkowym, popularnym, lekkim. Aliści i w tej dziedzinie są, muszą być drabinki wartości. Zasługuje na szacunek widowisko dobrze zrobione, fachowo wyliczone, zaplanowane, wyciskające z sytuacji scenicznej ile się da efektu, mocy, wyrazistości - a przy tym nie przeładowane, skromne, klasycznie powściągliwe. O niewielu przedsięwzięciach z tej półki da się tyle dobrego powiedzieć.

I niewiele jest aktorek, które zrobiwszy karierę medialną potrafią tak pięknie nie gwiazdorzyć, nie dąć się, nie przyjmować manier - pożal się Boże - celebrytek, już prędzej się z nich śmiać. Grać w macierzystym teatrze, w swoim, nie metropolitalnym mieście i role bardzo serio, skupione, dramatyczne, i role w spektaklach ansamblowych, wykonywane z pełną lojalnością wobec partnerów. A również takie popisówki dobrej klasy, jak ta Singielka. Zaiste teatr, któremu zależy, by lekkość i popularność repertuaru nie kojarzyła się widzom ze szmirą i tandetą, powinien sobie Annę Guzik wyhaftować na proporcach.