Artysta samotny

Bruno Schulz (1892-1942)

Urodził się 12 lipca 1892 roku w rodzinie zasymilowanych galicyjskich Żydów jako najmłodsze dziecko Jakuba Schulza (właściciela sklepu tekstylnego przy Rynku miasta) i Henrietty z domu Kuhmrker, córki zamożnego handlarza drewnem. W latach 1902 - 1910 był uczniem Gimnazjum w Drohobyczu. Uczył się znakomicie, maturę zdał z odznaczeniem. W 1910 roku zaczął studiować architekturę na Politechnice Lwowskiej.

W tym samym roku, w związku z chorobą ojca, sklep uległ likwidacji, a rodzina Schulzów przeniosła się do domu zamężnej siostry Bruna, Hani Hoffmanowej.  Po roku przerwał studia z powodu choroby serca i płuc i wrócił do Drohobycza.  W 1917 roku wraz z częścią rodziny wyjechał do Wiednia, gdzie ponownie rozpoczął studiować architekturę. Po trzech miesiącach wszyscy Schulzowie wrócili do domu w Drohobyczu.  Następne lata, właściwie aż do debiutu w 1933 roku, to dla Schulza trudny okres borykania się z licznymi przeciwnościami, zarówno zewnętrznymi, jak i sprzecznościami własnej natury tak psychicznej, jak i duchowej. 

Od września 1924 roku zaczął uczyć rysunków i zajęć praktycznych w szkołach średnich Drohobycza.  Ma z tym nieustanne kłopoty związane z brakiem dyplomu ukończenia wyższej uczelni, ze złym stanem zdrowia, z przytłoczeniem ogromną ilością godzin uczenia, niekiedy uniemożliwiającą pisanie.  W 1927 roku zmarł na gruźlicę Władysław Riff, przyjaciel i literacki powiernik Schulza (nadgorliwi pracownicy dezynfekcji spalili wszystkie jego papiery).  W 1931 roku zmarła matka Brunona Schulza. W 1933 roku artysta zadebiutował w  "Wiadomościach Literackich" opowiadaniem Ptaki, a w tym samym roku wydawnictwo "Rój" wydało jego tomik zatytułowany Sklepy cynamonowe.

Po wybuchu wojny, 24 września Niemcy ustąpili z Drohobycza, przekazując te tereny okupantowi sowieckiemu.  Schulz pozostał nauczycielem drohobyckich szkół średnich.  1 lipca 1941 wojska niemieckie ponownie wkroczyły do Drohobycza.  Pisarz dostał się wtedy "pod opiekę" gestapowca Feliksa Landaua, który wykorzystywał go do wykonywania licznych prac malarskich.  W 1942 roku Bruno Schulz starał się ocalić swe rękopisy i rysunki, dzieląc je na kilka pakietów i przekazując zaufanym osobom spoza getta.  W tym okresie pisarz planował ucieczkę z Drohobycza, przyjaciele z Warszawy dostarczyli mu fałszywe dokumenty i pieniądze.  19 listopada pisarz wybrał się do Judenratu po chleb i natrafił na "dziką akcję" miejscowego gestapo.  Zginął zabity na ulicy przez Karla Günthera, gestapowca, który zamordował go w rewanżu za wcześniejsze zastrzelenie przez Landaua jego własnego protegowanego, dentysty Löwa.

Pisarz, grafik, krytyk literacki. Ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem i Witoldem Gombrowiczem dokonał odnowienia języka artystycznego literatury polskiej. Twórczość Sklepy cynamonowe, Warszawa 1934,  Sanatorium pod klepsydrą, Warszawa 1937.

Ewa Graczyk
Wirtualna Biblioteka Literatury Polskiej
12 lipca 2012
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92
Portrety
Bruno Schulz
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92
Notice: Undefined index: banner4 in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/layouts/scripts/layout.phtml on line 121 Notice: Undefined index: banner5 in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/layouts/scripts/layout.phtml on line 124

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia

Łabędzie
chor. Tobiasz Sebastian Berg
„Łabędzie", spektakl teatru tańca w c...