Bestie kapitalizmu

"Ziemia obiecana" - reż. Jan Klata - Teatr Polski we Wrocławiu

Festiwal Czterech Kultur. "Ziemia Obiecana" Jana Klaty jest antykapitalistycznym teledyskiem. Niedopracowanym, nierównym

Reżyser pokazał kapitalizm jako burdel, dżunglę, cyrk. Udanie wydobył zwierzęce emocje, jakie kryją się za fasadą cywilizacji. Moryc, Maks i Karol, skamląc o kredyt, podskakują wokół Zuckera niczym pieski. Za dobry procent opłaca się sprzedać przyjaciół. I Maks to robi. A bohaterowie śpiewają cynicznie "Money, Money" Abby.

Nagle halę dawnej łódzkiej fabryki Scheiblera przeszywa solo Phila Collinsa z "In the Air Tonight". Lucy Zucker (Ewa Skibińska) i Karol Borowiecki (Bartosz Porczyk) wykonują piosenkę o kłamstwie i zdradzie na dwie perkusje. Karol wali w bębny przebrany w kostium małpy. Szczytują. Razem, ale osobno. Nie chodzi o miłość, tylko o wyładowanie emocji.

Pazerność jest dobra

W inscenizacji Klaty kobiety są największymi przegranymi. Lucy zrzuca piękne białe futro i naga zatacza się między kolumnami dawnej przędzalni, gdzie zainstalowali swoje biura giełdowi macherzy. Samotna, porzucona przez Borowieckiego, nieszczęśliwa. Z głośników płyną dźwięki "I Will Always Love You" Whitney Houston. Poszarpany reżyserski remiks odarł szlagier z melodramatyzmu. Wydobywa brud i bezwzględność damsko-męskich relacji w świecie, gdzie pieniądze ważniejsze są od miłości.

"It\'s a Man\'s World" – przyznają bohaterowie Klaty, śpiewając szlagier Jamesa Browna, podczas gdy bohaterki tańczą na rurach w barze go -go, przez cały spektakl ubrane w obcisłe, seksowne gorsety i czarne pończochy. Są przystawką na biznesowy lunch. Tymczasem faceci najbliższy kontakt mają z laptopami, bilardowym kijem, flaszką, kokainą. Częściej niż kobiety obściskują podczas pijackich orgii swoich biznesowych partnerów i konkurentów. Równie fałszywie jak żony i kochanki. Zgodnie z hasłem "Pazerność jest dobra".

To motto spektaklu. Wypowiada je Bum Bum (Marcin Czarnik), postać o wielu obliczach. Jest mistrzem ceremonii, raperem w białym kombinezonie. Złym duchem, diabłem. Przychodzi jako śmierć. Uosabia piekło i przynosi pożar. Dosłownie. W finale płonie jak fabryka Borowieckiego.

Na premierze scenie tej, pomimo ofiarności Marcina Czarnika, brakowało precyzji. A wcześniejsza, kiedy Karol przysięga Zuckerowi, że nie miał romansu z Lucy – utonęła w banale pijackiego bełkotu pozostałych postaci. Zmarnowano mocny efekt wejścia Bum Buma z wielkim drewnianym, osmalonym krzyżem, na który przysięga Borowiecki. I za to krzywoprzysięstwo spotyka go kara.

Narodowe stereotypy

Konsekwencji brakuje w prowadzeniu kobiecego wątku. Klata osadził "Ziemię Obiecaną" we współczesności. Ale wśród ludzi biznesu nie ma żadnych kobiet. Reżyser ewidentnie okazuje współczucie Lucy Zucker i Madzie Müller, która <\\p>pragnie miłości i chce się rozwijać intelektualnie. Tymczasem eteryczna Anka z pojemnikiem na kury i Trawińska wyszukująca włoskich nowinek – z plastikowym stolikiem na głowie! – to blond idiotki ze szlacheckiego dworku. Klata zapowiadał, że chce uniknąć narodowych stereotypów, ale się nie udało.

Zabawne, że Michał Majnicz gra Moryca jak Pszoniak, Bartosz Porczyk zaś – Olbrychskiego. Niestety, reżyserowi brakuje precyzji Wajdy. Do premiery w Teatrze Polskim we Wrocławiu warto teledysk przemontować.

Jacek Cieslak
Rzeczpospolita
12 września 2009
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92
Notice: Undefined index: banner4 in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/layouts/scripts/layout.phtml on line 121 Notice: Undefined index: banner5 in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/layouts/scripts/layout.phtml on line 124

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia