Dyrektorów dwóch?

– Tak, zwrócono się do mnie z taką prośbą, a ja się do niej przychyliłem. Zdecydowałem, że od września tego roku do września przyszłego roku, jeszcze przez jeden sezon, będę pełniącym obowiązki dyrektora Teatru Polskiego – potwierdza „Wyborczej" Marcin Kowalski.

Niespodziewana decyzja

Teatrem od 2015 roku rządzą w duecie Marcin Kowalski (to on formalnie wygrał wtedy konkurs) jako główny dyrektor i Maciej Nowak jako dyrektor artystyczny. Prezydent Poznania już raz, w 2018 roku, przedłużył Kowalskiemu kadencję bez ogłaszania konkursu, i to aż o pięć lat. To stała praktyka w różnych miejskich instytucjach kultury – konkursu na dyrektora wcale nie trzeba ogłaszać, kadencję można przedłużyć, jeśli prezydent jest zadowolony z tego, jak ta instytucja funkcjonuje.

Kowalski i Nowak spodziewali się po Jaśkowiaku podobnego ruchu również i tym razem. Tak się jednak nie stało. Ku zaskoczeniu dyrektorów oraz zespołu teatru – a zaskoczenie było tym większe, że teatr odnosi ostatnio największe sukcesy od lat – w połowie zeszłego roku prezydent ogłosił na oficjalnej stronie miasta, że rozpisze konkurs na dyrektora teatru.

Nieudany konkurs

Dlaczego? Urzędnicy tłumaczyli, że chodzi o „możliwość zapoznania się z wieloma koncepcjami funkcjonowania instytucji" i wybór najlepszej. Miasto nie sformułowało jednak żadnych zarzutów wobec obecnej dyrekcji teatru.

Urzędnicy rzeczywiście ogłosili konkurs, powołali komisję konkursową. Do konkursu stanęli i Marcin Kowalski, i Maciej Nowak, ale już nie w parze. Bo w międzyczasie między dyrektorami doszło do spięcia – gdy Nowak dowiedział się, że w Poznaniu może być różnie, postanowił starać się o pracę w TR Warszawa. Dyrektorka Teatru Ochoty Joanna Nawrocka wystartowała tam w konkursie razem z Nowakiem. Nie wygrała go. Ale Marcin Kowalski tłumaczył, że Nowak, jego zastępca, nic mu o swoich planach nie powiedział.

Komisja przesłuchała kandydatów i kandydatki. I powstał pat. Członkowie i członkinie dziewięcioosobowej komisji konkursowej głosowali dwa razy. W pierwszej turze głosowania żaden z kandydatów nie dostał wymaganej liczby głosów, choć najwięcej, bo aż trzy miał Marcin Kowalski. Komisja przystąpiła więc do drugiego głosowania, już tylko na kandydatów z największą liczbą głosów – Ula Kijak dostała dwa głosy, Marcin Kowalski cztery głosy, dwie osoby wstrzymały się od głosu, a jeden głos znów był nieważny. I znów żadna kandydatura nie uzyskała bezwzględnej większości pięciu głosów. Przed wakacjami komisja rekomendowała więc prezydentowi dwoje kandydatów z największą ich liczbą.

Rozwiązanie tymczasowe

Prezydent Jacek Jaśkowiak żadnej z tych rekomendacji nie wziął pod uwagę. Zdecydował się rozpisać drugi konkurs. I zdania w tej sprawie wciąż nie zmienia. Mimo że w lipcu, na zakończenie sezonu, w obronie dyrektorów Kowalskiego i Nowaka zaprotestował zespół Teatru Polskiego.

– Kadencja dyrektora Marcina Kowalskiego nie została przedłużona – potwierdza nam teraz Joanna Żabierek, rzeczniczka prasowa prezydenta Poznania, i dodaje:

– W związku z tym, że poprzedni konkurs nie został rozstrzygnięty, miasto na początku września ogłosi kolejne postępowanie, podczas którego chce wyłonić kandydata lub kandydatkę na dyrektora.

Czas goni, bo kadencja Marcina Kowalskiego kończy się formalnie już pod koniec sierpnia. Kończą się też wakacje i zaczyna kolejny sezon artystyczny teatru. Miasto musiało więc jakoś wybrnąć z sytuacji, którą samo zresztą stworzyło.

Rzeczniczka prezydenta zwraca uwagę, że konkurs zostanie rozstrzygnięty już w trakcie nowego sezonu artystycznego i dlatego, „aby zachować ciągłość i stabilność działania teatru, pan Marcin Kowalski został poproszony o pełnienie obowiązków dyrektora do końca sezonu 2023/2024, czyli do września 2024 r., na co wyraził zgodę".

– Zgodziłem się na to, mając na uwadze dobro teatru i jego pracowników – mówi krótko dyr. Marcin Kowalski.

Urząd miasta informuje nas też, że planuje rozstrzygnąć konkurs najpóźniej w styczniu, a kadencja nowego dyrektora rozpocznie się dopiero od sezonu artystycznego 2024/2025, czyli jesienią przyszłego roku. Żabierek: – Do tego czasu wybrany dyrektor lub dyrektorka będą mieli czas na dopracowanie programu, spotkania i rozmowy z zespołem oraz przygotowanie założeń budżetu instytucji na kolejny rok wspólnie z obecną dyrekcją.

Skąd taka decyzja? Nawet gdyby urząd miasta szybciej niż w styczniu wybrał nowego dyrektora, na przykład w listopadzie tego roku, to ten i tak nie mógłby od razu przejąć obowiązków – bo dyrektora powołuje się na całe sezony artystyczne.

Dwóch dyrektorów, a nawet trzech

Od września – przez najbliższy rok – Marcin Kowalski będzie więc formalnie p.o. dyrektora Teatru Polskiego w Poznaniu. Wiadomo, że Maciej Nowak nadal będzie jego zastępcą. Kowalski będzie musiał go ponownie na to stanowisko powołać.

Scenariusze są teraz dwa.

Jeśli Marcin Kowalski wystartuje w drugim konkursie na dyrektora teatru i – załóżmy – wygra go, to od stycznia aż do września przyszłego roku będzie jednocześnie pełniącym obowiązki dyrektora teatru i dyrektorem elektem. Formalnie stanowisko nowego dyrektora teatru obejmie dopiero we wrześniu 2024 roku.

Jeśli Marcin Kowalski nie wystartuje w drugim konkursie na dyrektora i wygra go ktoś inny, to od stycznia teatr będzie miał dwóch dyrektorów (a właściwie trzech, licząc zastępcę Macieja Nowaka) – p.o. dyrektora Marcina Kowalskiego i dyrektora, który wygrał konkurs. Ten drugi obejmie jednak rządy dopiero we wrześniu 2024 roku. Wcześniej będzie się do tego przygotowywał. Ale nie będzie pracował w teatrze, nie będzie pobierał pensji. Podobnie było na przykład w Warszawie – na początku 2022 roku konkurs na dyrektorkę Teatru Dramatycznego wygrała Monika Strzępka, ale obowiązki szefowej tej sceny obejmowała dopiero 1 września.

Nowy, drugi konkurs na stanowisko dyrektora urząd miasta zamierza ogłosić w przyszłym miesiącu.