Dziecię epoki PRL-u

Sztuka wystawiana na scenie Teatru Śląskiego powstała jako aranżacja książki Michała Witkowskiego, która groteskowym tonem gawędy szlacheckiej pokazuje nam oczami głównego bohatera Polskę w okresie przemian politycznych, społecznych i ekonomicznych. Na scenie Andrzej Warcaba tworzy postać szalenie dynamiczną, niestałą. W niesamowitym tempie przechodzi przez skrajne uczucia, wyrzuca z siebie potoki słów, raz będąc szefem-tyranem, innym razem flirtując z wizerunkiem homoseksualisty, po czym wciela się w pokornego pielgrzyma wędrującego do Lichenia. 

Pozostałe postacie również swoją barwnością nie ustępują głównemu bohaterowi. Aktorzy odgrywają po kilka ról, co dodatkowo podkręca tempo akcji. Trzeba tu podkreślić znaczenie doskonałej charakteryzacji i kostiumów, które nie pozwalają nam na odczucie niewielkiej liczby wykonawców jako nużącej. Anna Kadula sprawdza się w rolach kobiety tworzącej własny biznes (oparty o działanie cudownego dżemu), mikrogwiazdki muzyki disco w stanie upojenia alkoholowego, byłej prostytutki, obecnie żony milionera i przykładnej matki dwójki dzieci, a nawet szalonej Marychny-nimfomanki. 

Michał Czernecki i Marcin Szaforz występują przede wszystkim jako dwaj Ukraińcy, pomocnicy Barbary Radziwiłłówny, czyli Sasza i Felek. Pomimo tego iż grają postacie zza wschodniej granicy, nie dosłuchamy się u nich wschodniego akcentu, co wydaje się pewną niekonsekwencją. Młodzieńcy w swych dresach roboczych są niezwykle pełni energii i ruchliwi, skaczą i tańczą w rytmach disco i przebojów początków lat 90., płatają różne figle innym postaciom i niejednokrotnie puszczają perskie oko do widzów. Zdaje się, że z tych wszystkich przemian i pogarszającej się sytuacji szefa, niewiele sobie robią.  

Andrzej Lipski jest doskonały zarówno jako pan Roman, będący propagatorem dobroczynnego wpływu cudownego dżemu oraz jako występujący w staropolskim kontuszu Szejk Amal – szlachcic nowego dziesięciolecia wolnej konkurencji, milioner z wykształceniem hydraulicznym. Nie można też zapomnieć o Karinie Grabowskiej, która we wszystkich swych rolach, jak chociażby wiecznie znudzona kelnerka z przydrożnego baru marząca o karierze estradowej, budzi sympatię i wesołość. 

Spektakl ten to z pewnością okazja do spojrzenia wstecz na przeszłość naszego kraju i nas samych. Każda z galerii postaci jest narysowana grubą kreską, ale oddaje świetnie typy ludzkich osobowości tamtych lat. Świetne kostiumy i scenografia Mirosława Kaczmarka pozwalają nam poczuć klimat PRL-u i początków demokracji. Z nutą nostalgii przypominamy sobie wszystkie sposoby oszukiwania, naciągania i wykorzystywania ludzkiej naiwności, które do czasów dzisiejszych wyraźnie ewoluowały i rozbudowały się. Spektakl ten ma pewien szczególny klimat. Jedyną rzeczą, którą można zarzucić jest czasami nieuzasadnione użycie wulgaryzmów, które nie pasują do sytuacji, a wydają się nastawione na wywołanie prostackiej wesołości, tylko dlatego, że padają ze sceny. Nie jest to jednak zgrzyt na tyle duży, aby uniemożliwił odbiór spektaklu jako dzieła, które w słodko-gorzki sposób przedstawia nam ten okres w historii, który miał taki duży wpływ na nasze życie.