Gabriela Zapolska - (1860-1921)

sylwetka

Twórczyni polskiej komedii naturalistycznej, powieściopisarka, felietonistka, aktorka (m.in. w paryskim teatrze Antoine\'a), pedagog teatralny. Przede wszystkim jednak autorka komedii obyczajowych, atakujących z nieubłaganą furią obłudę, głupotę, zacofanie i moralność mieszczańską: "Żabusia", "Moralność pani Dulskiej", "Ich czworo", "Panna Maliczewska".

Żywiołowy talent satyryczny łączyła z dojrzałą kompozycją dramatyczną. Lapidarny, dowcipny i celny dialog uzupełniał dosadny rysunek tworzonych przez nią postaci.

Swoboda obyczajowa, demonstrowana przez Zapolską zarówno w twórczości,
jak i w życiu codziennym, prowokowała krytyków. Stoczyła niejeden bój o uznanie dla swego talentu i prawa do oryginalnej twórczości. Wbrew wściekłym atakom krytyki, drapieżna, napastliwa, nie lękająca się dobitności obyczajowej, twórczość Zapolskiej szybko zyskała przychylność czytelników i widzów. Legenda literacka głosi, że „Moralność pani Dulskiej” powstała w ciągu zaledwie dwóch tygodni pod koniec 1906 roku i już 15 grudnia została wystawiona w Krakowie, gdzie do marca roku następnego obejrzało ją ponad 5 tys. widzów.

Tajemnica niesamowitego sukcesu „Moralności…” tkwi nie tylko w znakomitej konstrukcji dramatu, ale przede wszystkim w jego wymowie i celności. Siła społecznej krytyki, jaką Zapolska zawarła w tej komedii, polegała na postawieniu znaku równości między punktem wyjścia i zamknięcia tekstu… Zapolska potrafiła z wielkim znawstwem techniki teatralnej budować akcję dramatyczną i swoich scenicznych bohaterów. Sama występując na scenie, doskonale znała potrzeby widza. Aby uwiarygodnić kanwę swych dramatów, często posługiwała się metodą bezpośredniej obserwacji. Podczas pisania sztuk ściśle współpracowała z aktorami, w toku prób ustalając ostateczny tekst dramatu.

„W książce - mawiała - można przeprowadzić analizę uczucia, na scenie nigdy. Należy więc od razu wprowadzić widza w dramat i przedstawić osoby działające już w rozwoju uczuć”. Stosując się do własnej recepty, konstruowała – z właściwym sobie satyrycznym spojrzeniem żywe dramaty akcji. Wprowadziła tym prawdziwy ferment na polskie sceny.

Jej sztuki nie zdezaktualizowały się treściowo, a Zapolska pozostała ulubioną autorką teatrów i publiczności, bo jak dotąd nikt u nas nie przewyższył jej w kunszcie realistycznej komedii serio.

Anna Kulpa
Materiały Teatru
17 maja 2012
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...