Jerzy Ćwikliński (1923 - 1969)

Aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy, scenarzysta, adaptator, autor piosenek i tekstów kabaretowych.

Urodził się 19 kwietnia 1923 w Grudziądzu. Zmarł 11 marca 1969 w Łodzi.

Jerzy Lech Ćwikliński. Był synem Jana Ćwiklińskiego i Janiny Staszewskiej z Książków, mężem Alicji Zofii ze Stachurskich. Jako dziecko mieszkał i uczył się w Łodzi. W 1940 przybył do Warszawy; tu uczęszczał na tajne komplety i zdał maturę.

Jesienią 1944 w Otwocku wstąpił do I Armii Wojska Polskiego; przydzielony do Komendy Głównej MO (wydział polityczno-wychowawczy).

Do 1946 występował jako aktor i tancerz najpierw w teatrze przyfrontowym, a później w zespole Centralnego Teatru MO, m.in. w Lublinie, Warszawie (sezonie 1945/46 - "Studio" Teatr MO) i w objazdach.

W sezonie 1946/47-1948/49 występował w Teatrze Wybrzeże w Gdyni, gdzie grał m.in. Jana ("Żeglarz"), Le Beau ("Jak wam się podoba"), Rizzia ("Maria Stuart" Juliusza Słowackiego); był też uczniem Studia Dramatycznego pod kierownictwem Iwo Galla.

W 1948 zdał eksternistyczny egzamin aktorski ZASP-u.

Od sezonu 1949/50 zaangażowany do Teatrze im. Jaracza w Łodzi, pracował na tej scenie (grał i niekiedy reżyserował) do końca życia.

Od 1964 występował także na scenie Teatrze 7.15. Grał początku role amantów, potem charakterystyczne. Utalentowany, obdarzony siłą komiczną, sukcesy odnosił przede wszystkim jako aktor komediowy.

Najważniejsze role: Chlestakow ("Rewizor"), Truffaldino ("Sługa dwóch panów"), Markiz di Forlipopoli ("Mirandolina"), Crampton ("Nigdy nie można przewidzieć"), Emanuele Giri ("Kariera Artura Ui"), Papkin ("Zemsta"), Chapelle ("Termitiera"), Tricointe ("Pani prezesowa"), Milt ('Sie kochamy") i wielokrotnie grany Nos ('Wesele").

Był autorem skeczów i piosenek kabaretowych oraz tekstów piosenek do sztuk teatralnych, np. "Mirandoliny" (Łódź 1960); także autorem adaptacji i scenariuszy teatralnych bajek dla dzieci, np. "Dzieci pana majstra" Zofii Rogoszowej w reż. Kazimierza Oracza w łódzkim Teatrze im. Stefana Jaracza (premiera 7 grudnia 1962).

W teatrze Telewizji zagrał w spektaklu „Z chłopa król" w reż. Jerzego Gabryelskiego (premiera 9 października 1959), „Zazdrość kocmołucha" w reż. Ewy Bonackiej (premiera 27 listopada 1965) i „Teatr cudów" w reż. Irmy Czaykowskiej (premiera 10 grudnia 1967).

Zagrał także w słuchowisku Teatru Polskiego Radia „Bonaparte i Sułkowski" Romana Brandstaettera (Hrabia Karol de Nassau) w reż. Leona Łuszczewskiego i Konrada Łaszewskiego (premiera 29 grudnia 1953)

W kinie zadebiutował 6 września 1959 w filmie „Pociąg" w reż. Jerzego Kawalerowicza. Ponadto wystąpił w „Pierwszym pawilonie" (1968) w reż. Janusza Majewskiego, „Bokserze" (1966) w reż. Juliana Dziedziny i „Mężu pod łóżkiem" (1970) w reż. Stanisława Różewicza.

Występował bardzo często jako konferansjer i aktor na koncertach i imprezach, z których dochód przeznaczano na cele społeczne.

Źródła: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, FilmPolski, E-teatr, Bibl. Nar., IS PAN

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
19 kwietnia 2021
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...