Jesteście na ziemi i na to rady nie ma!

Przewodniczący jury zauważył, że głęboki pesymizm twórcy "zawiera miłość do człowieczeństwa, która wzrasta w miarę zanurzania się w bezdenność obrzydliwości i rozpaczy, i kiedy rozpacz wydaje się bezgraniczna, to okazuje się, że jego cierpienie też nie ma granic". Wielu krytyków twierdzi, że nikt w XX w. nie wypowiedział dosadniej ostatecznej niewiary w sens ludzkiej egzystencji niż Beckett. Sam autor za swoje główne dzieło uważał "Końcówkę", którą uznano za najpełniejszą wizję daremności ludzkich poczynań, samotności ludzi skazanych na siebie, a także obraz powszechnego zniszczenia, jakie niesie czas. Wszystkie te cechy wydobył reżyser spektaklu, utrzymując klimat skrajnego pesymizmu i ukazując straszną próżnię, w której żyją samotni bohaterowie.

Pomieszczenie bez mebli, szare mury przypominają więzienną celę albo bunkier. Są w nim dwa okienka zasłonięte zasłonami, fotel, w którym siedzi Hamm (Andrzej Seweryn) oraz dwa kubły na śmieci z pokrywami. Tyle. Clov (Jarosław Gajewski), jedyny poruszający się bohater, zagląda przez okna, wdrapując się na przenośne schodki, ale tam od dawna nie widać żywej duszy. Z tego domu nie można wyjść, zresztą nie ma po co - na zewnątrz jest tylko śmierć, wszystko jest "trupie". Budzi się Hamm - pozornie bezradny, sparaliżowany ślepiec. Po chwili widzowie poznają dwoje staruszków - Nell (Anna Nehrebecka / Olga Sawicka) i Nagga (Zdzisław Wardejn), którzy całe dnie i noce spędzają w kubłach na śmieci. Imiona bohaterów kojarzą się z gwoździami i narzędziami, co nie jest bez znaczenia dla zrozumienia dramatu - "Hamm stanowi skrót angielskiego hammer (młotek) oraz łacińskiego hamus (hak). Ojciec Hamma, to Nagg - niemieckie nagel - gwóźdź, a matka Nell, z angielskiego nail - gwóźdź, ćwiek; Clov - francuskie clou - gwóźdź. Rozmawiają. Życie tej czwórki groteskowych kalek wciąż się kończy, ale skończyć się nie może. "Skończone, skończyło się, kończy się już, to chyba się już kończy" - mówi Hamm. Skończyła się papka, pralinki, środek uśmierzający, życie innych. Nagg i Nell, kiedyś, w okresie narzeczeństwa, pływali łódką po jeziorze Como i byli szczęśliwi. Nadal darzą się ciepłym, serdecznym uczuciem, ale nie obejmuje ono syna. Jako rodzice nie odznaczali się ani troskliwością, ani rodzicielską miłością, a kierował nimi egoizm i dbałość o własne potrzeby. Nagg pytany przez Hamma dlaczego go spłodził, odpowiada: "Nie wiedziałem (...) że to będziesz ty". Hamm chce opowiedzieć historię, a Clov nie chce słuchać - jak zwykle. Dlatego Hamm każe obudzić swego ojca, żeby on słuchał. Za wysłuchanie historii syn obiecuje mu pralinkę. Kiedy Hamm przerywa opowieść, nie daje ojcu pralinki; twierdzi, że się już skończyły. Przerywa, gdyż nie wymyślił jeszcze końca. Tymczasem Nell umiera. Ale to niczego nie zmienia.

Absurd egzystencji w dramacie Becketta nie wymaga żadnych dodatkowych wyjaśnień, Libera nie sili się na żadne sztuczki reżyserskie, odczytywanie na nowo. Przedstawia dramat w czystej postaci. Ponadczasowy Beckett dziś wydaje się być coraz bliższy nam, współczesnym. "Końcówka" mogłaby dziać się wszędzie, w każdym kręgu kulturowym, w każdym czasie historycznym. Jakże aktualne wydają się wzajemne relacje syna i starych, niedołężnych rodziców - wyrzuconych na śmietnik i otrzymujących jedynie to, co ledwo trzyma ich przy życiu. Hamm traktuje ich jak zwierzęta, szantażuje. Syn nie szanuje i nie kocha rodziców, co wcale nie dziwi - kto niby miałby go nauczyć czym jest miłość? Podobnie patologiczne wyglądają interakcje pomiędzy niewidomym Hammem a jego sługą Clovem. Hamm przygarnął swego czasu Clova, uczynił z niego służącego i partnera do rozmowy. A teraz obaj sprawdzają - któremu uda się zdominować, zapanować nad przeciwnikiem. Mimo, iż tylko dzięki obecności tego drugiego wiedzą o swym istnieniu, pałają wobec siebie zaciekłą nienawiścią. Ale łączy ich wzajemna zależność - jeden nie może żyć bez drugiego. Hamm gardzi i pomiata Clovem, niczym kat, dla zabawy dręczy, upokarza. Clov, ofiara, nie pozostaje dłużny swemu "panu" - dokucza, urąga. Przez cały czas wspomina o tym, iż chce odejść. Straszliwa relacja, bez końca. "Chwila za chwilą, [...] a na to, by życie się z tego złożyło, życie całe się czeka." Czy Hamm wierzy w Boga? Kiedyś, może. Mówi: Módlmy się do Boga. Clov odpowiada: Żadnego odzewu. A ty? Nagg na to: Czekaj, czekaj! (...) Nie, nic. Hamm: Drań! Nie istnieje! Wszystkim zabrakło nadziei.

Aktorzy wraz z reżyserem prezentują widzom mityczny wszechświat zaludniony przez samotne stworzenia, które toczą bój o przetrwanie. W dramacie pozornie "nic się nie dzieje", ale o taki efekt chodzi - życie w strasznej pustce. To popis sztuki aktorskiej, umiejętności operowania środkami wyrazu, mimiką, słowem, oszczędnie, bez przesady, ale jak wiarygodnie. Andrzej Seweryn bardzo trafnie charakteryzuje swą rolę, wypowiadając kwestię Hamma: "...ja teraz. Gram". Starannie kreuje swą postać, gra wyraziście, ale bez przesady, z wyczuciem. Jarosław Gajewski, w roli Clova, doskonale potrafi wydobyć owo przytłaczające bohatera poczuciu zagubienia i żalu. A do tego świetnie podkreśla komizm dramatu - np. w scenie, gdy znajduje pchłę na swoim brzuchu. Truje ją środkiem owadobójczym - "bo z niej może odrodzić się ludzkość"! Dramat, w którym bezsens ludzkiej egzystencji ożywia czarny humor.