Kobiecość w ruchu

Przed widzami wystąpiły dwie artystki Studia Matejka, laboratorium teatru fizycznego, badającego różne odmiany performansu XXI wieku. Alexandra Kazazou zaprezentowała spektakl w reżyserii Mateja Matejka, zatytułowany „Charmolypi". Tytuł, wywiedziony z greki, oznacza dualizm ludzkiego doświadczenia, „słodko-gorzki" lub „radosny-smutek". Przedstawienie jest rozpięte między dwoma biegunami kobiecych uczuć – cierpieniem i staczaniem się w obłęd a pragnieniem miłości i akceptacji.

Kazazou w swoim krótkim pokazie porusza się wokół białej, skórzanej kanapy. Oślepiająca biel odbija światło; na jedno z oparć kapie woda, wybijając na twardej powierzchni jednostajny rytm. Kobieta początkowo leży na kanapie niczym na marach. Wykonuje kolejno konwulsyjne ruchy, jakby badając możliwości swojego ciała. Mówi o życiowej męce, próbach wyzwolenia z niej; o groteskowym śnie, w którym prosi o pomoc psa, w zamian obiecując mu dozgonną miłość. Odgrywana przez artystkę postać to kobieta zagubiona, poszukująca swojego „ja"; liryczna i melancholijna, a zarazem silna. Rozpuszczając włosy i malując usta czerwoną pomadką, staje się uwodzicielska; zostawiając na kanapie ślad ust i siadając na środku, wyraża swój bunt poprzez gwałtowne uderzenia o oparcie. „Charmolypi" przypomina metafizyczną refleksję wyrażoną w języku ciała. Skromność scenografii każe się skupić na potencjale tkwiącym w ciele artystki, eksplorowanym na rozmaite sposoby.

Zestawiony z „Charmolypi" spektakl „The woman decomposed" Gemy Galiany (w reżyserii Mateja Matejka) również odkrywa tajemnice kobiecości. Galiana kreuje postać kobiety nastawionej na kontakt z nieznanym „ty", odkrywającej siebie w komunikowaniu się z drugim człowiekiem. Rozmawia przede wszystkim z mężczyzną, którego figurą staje się bezgłowy i bezręki biały manekin. Tancerka przytula się do niego, lgnie do niego całym ciałem, czyni go adresatem czułych wyznań. Buduje iluzję doskonałej miłości, by po chwili ukrócić ją groteskowo brzmiącym tekstem: „you've got no arms", „you can't hug me".

Obrazem ludzkości czyni zaś miniaturowe gliniane ludziki, spoczywające w drucianym koszu na śmieci. Aktorka ustawia je w dwóch rządkach, tanecznym krokiem przechadza się między nimi, ostrożnie, tak, by nie uszkodzić żadnego z nich. Drugim „ty", do którego kieruje swoje rozważania, jest kobiecy korpus manekina, który w jednej ze scen funkcjonuje jako bęben, w innej natomiast unoszony jest nad sceną na sznurze.

Artystka z wielką sprawnością porusza się po scenie, tworzy tu i teraz; sama ustawia podkład muzyczny do swoich działań, uruchamiając adapter z plastikową, obracającą się na winylowej płycie głową. Galiana, wyrażając emocje poprzez ruch, stwarza intrygujący dystans pomiędzy powagą a śmiesznością. Wciela się w rolę, a równocześnie daje widzowi odczuć jej iluzję.

Oba spektakle teatru tańca, osnute wokół motywu kobiecej emocjonalności, mocno oddziałują właśnie na uczucia. Zastosowanie ruchu w formie komentarza zastępującego słowo, zbliża nas do samej esencji bytu, istnienia poprzedzającego działanie. Wysoki poziom artystyczny pokazów każe nam natomiast z niecierpliwością oczekiwać kolejnych propozycji w ramach „Monosytuacji".

Instytut Grotowskiego - „Monosytuacje"

Studio Matejka
„Charmolypi" Alexandra Kazazou
„The woman decomposed" Gema Galiana