Koncert śpiewu tradycyjnego

Podczas wieczoru usłyszymy pieśni z dwóch najciekawszych regionów Polski: z Kurpiów i centralnej oraz południowo - wschodniej Lubelszczyzny. Koncert jest w zamyśle nie tyle ogólną prezentacją pieśni z tych obszarów, co próbą zagłębienia się w repertuar, pochodzący z lokalnych tradycji, czy nawet - mikrotradycji wybranych wsi i pojedynczych śpiewaków i ich osobistych stylów śpiewu.

Zaśpiewają: Ewa Grochowska, Adam Strug, Agnieszka Szokaluk-Gorczyca, Tymoteusz Woźniak, Maniucha Bikont.

Bilety: 25 zł

rezerwacje: tel. 663 741 903

kasa@teatrdramatyczny.pl

Jeden z najbardziej potocznych (i błędnych, choć rozpowszechnionych) poglądów na temat śpiewu tradycyjnego to stwierdzenie, że wokalne wykonawstwo jednogłosowe jest uboższe stylistycznie w porównaniu ze śpiewem wielogłosowym. Tymczasem monodia - charakterystyczna dla dominującej części polskiej tradycji muzycznej i jej licznych, różnych od siebie odmian regionalnych - jest odrębnym stylem i wyrazem muzycznym. Monodia towarzyszyła kształtowaniu się najstarszych kultur muzycznych świata. Trochę inaczej niż w wielogłosie podchodzi się tu do zagadnień intonacyjnych, budowania wspólnego brzemienia, wariantywności, interpretacji, etc.

Podstawowe pytanie, jakie się pojawia w grupach śpiewaczych praktykujących ten styl, to także pytanie o możliwość wspólnego wykonawstwa pieśni przez grupę mieszaną. Jedna ze znanych śpiewaczek tradycyjnych zapytana o sytuację wspólnego śpiewu kobiet i mężczyzn w swojej wsi, odpowiedziała żartobliwie, że było to możliwe chyba tylko w "pieśniach do tańca i do różańca", czyli w przyśpiewkach i pieśniach pojawiających sie w kontekście zabawy, tańca oraz we wspólnotowych śpiewach religijnych. Ma to daleko idące konsekwencje dla stylu śpiewaczego, sposobów wykonania pieśni i repertuaru.

Zapraszamy na koncert, podczas którego pokażemy mały fragment tego niezwykłego uniwersum.

Lubelszczyznę w tym koncercie reprezentuje przede wszystkim, choć nie tylko, repertuar obrzędowy. Są to głównie pieśni obrzędów rodzinnych, zachowane w pamięci śpiewaczek najstarszego, żyjącego jeszcze pokolenia. Wykonawstwo tego repertuaru w wiejskiej społeczności przypisywane jest przede wszystkim kobietom, sprawującym "straż" nad prawidłowym przebiegiem obrzędu. Kluczem do tego jest dźwięk, jego moc oraz oddziaływanie wspólnego brzmienia, powoływanego dzięki "ześpiewaniu" kilku głosów w jeden "głos", w którym nie zanika indywidualność i unikalność tembrowa śpiewaczek. Jest to jedno z najtrudniejszych wyzwań w grupowym śpiewie jednogłosowym.

Odrębnym, niezwykle ciekawym zjawiskiem jest także śpiew solowy, pozwalający na pokazanie bogactwa możliwości interpretacyjnych w obszarze formy muzycznej i indywidualność śpiewaków w samym sposobie śpiewu.

W kurpiowskiej części koncertu zaśpiewamy liryki miłosne, zwane - dla ich funkcji i urody północno-mazowieckiego interioru - pieśniami leśnymi. Krótkie, dwu/trzyminutowe utwory, to perełki kompozytorskie i literackie. Minimalistyczna forma muzyczna kontrastuje z harmoniczną wirtuozerią, a zgrzebna stylistyka tekstów z liryzmem i wieloznacznością. Sztuka wokalna właściwa temu stylowi to śpiew po prostu: nieznający manier dziewiętnastowiecznego śpiewu uczonego i autoekspresji śpiewów późniejszych. Unisono w tej muzyce nie oznacza dosłowności, jest jakoby przenikaniem nurtów tej samej rzeki.

Ewa Grochowska - jest uczennicą wybitnego skrzypka Jana Gacy z Przystałowic Małych. Główny obszar jej muzycznych zainteresowań to śpiew tradycyjny i muzyka instrumentalna centralnej i południowo - wschodniej Polski. Prowadzi badania poświęcone gatunkom i stylom śpiewu tradycyjnego (przede wszystkim obrzędowego) w Europie Środkowo - Wschodniej, realizuje nagrania terenowe, zajmuje się działalnością warsztatową i koncertową, poświęconą polskim pieśniom tradycyjnym.

Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2006 r.

Obecnie (styczeń - grudzień 2014) realizuje drugi projekt stypendialny MKiDN pt.: "Głos, rytuał, wspólnota: tradycyjny śpiew obrzędowy".

Adam Strug - śpiewak, pomysłodawca zespołu śpiewaczego "Monodia Polska"

Tymoteusz Woźniak - śpiewak "Monodii Polskiej", arabista, podróżnik

Agnieszka Szokaluk-Gorczyca - pieśni tradycyjne, głównie z Lubelszczyzny śpiewa od 1999 roku. Uczestniczka wielu projektów artystycznych związanych z muzyka tradycyjną (m.in Zespół Fundacji Muzyka Kresów, projekt "Muzyka jednej wsi", Studio In Crudo). Od kilku lat prowadzi warsztaty śpiewacze oraz podejmuje naukę i wspólne występy z wybitnymi śpiewaczkami z Lubelszczyzny (Łukowa, Wojsławice i in.)