Kryminalna historia w La Fenice

Już sama okładka zapowiada klimat, z jakim spotkamy się w powieści. Jej autor, Tomasz Lec wybrał spośród pompatycznego, barokowego wręcz przesytu wystroju tego włoskiego Gran Teatro jeden z motywów zdobiących elegancką widownię, który dla czytelnika może okazać się plastycznym impulsem prowadzącym do rozwikłania kryminalnej zagadki.

Ale w treści książki jest ich znacznie więcej. Mało tego, te iskierki prowadzące do „pożaru" namiętności, który rozegra się w scenerii wystawianej właśnie opery „Tosca" Giacomo Pucciniego są niczym zabawa z ogniem. Wątki powieści biegną bowiem nieuchronnie ku finałowej scenie, w której śpiewaczka operowa Flavia Petrelli nie tyle będzie walczyć z prefektem policji rzymskiej – baronem Scarpią, ile z o wiele bardziej groźnym, bo ze świata realnego pochodzącym przeciwnikiem, zagrażającym jej życiu.

Ale od początku. Flavia Petrelli od pewnego czasu po swoich występach „zasypywana" jest dziesiątkami róż, które niczym kaskada spływają na scenę do jej stóp. Niczym powódź wypełniają garderobę. Trzeba przyznać, że takie dowody uwielbienia przez tajemniczą osobę są bardzo wymownym, wytwornym znakiem oddania, czci i miłości. Znakiem, budzącym niekiedy zazdrość. Ale kiedy stosy kwiatów pojawiają się poza sceną, stają się niespodzianką budzącą zaniepokojenie, które z czasem przybiera na sile. I wtedy pojawia się komisarz Brunetti, by rozwiązać tę już nieprzyjemną i budzącą lęk zagadkę. Bo kiedy obawa o swoje bezpieczeństwo zajmuje miejsce sympatycznej adoracji, potrzebna jest dyskretna pomoc policji. Wszak materia jest bardzo delikatna i artystycznej natury.

Komisarz Brunetti okazuje się dawnym przyjacielem śpiewaczki Petrelli. Bardzo interesująco autorka prowadzi wątki związane z ich przeszłymi i aktualnymi relacjami. I pojawiają się również dwa równoległe światy – świat wielkiej opery i świat policji. Oba zazębiają się, to znów rozdzielają, posiadają własną wewnętrzną dramaturgię. I jest oczywiście Wenecja ze swoim wyjątkowym klimatem. Wenecja ze swoją historią i charakterystycznymi miejscami. Wenecja nocą, z kanałami, w których na powierzchni wody igrają ludzkie namiętności głównych bohaterów. Sceneria niemal dorównująca tej na deskach w La Fenice.

Warto też zwrócić uwagę na konstrukcję osobowościową i psychologiczną głównej postaci – artystki Flavii Petrelli. Poznajemy ją w chwili końcowych scen opery „Tosca", potem towarzyszymy w garderobie, wyjściu z teatru... Po „rozcharakteryzowaniu się" diva staje się kobietą, matką dwojga dzieci. I tak powoli w miarę prowadzenia śledztwa „spadają" z niej poszczególne części teatralnego kostiumu, odsłaniając jej tajemnice z przeszłości. Czy w nich należy szukać tego, co dzieje się aktualnie? Komisarz Brunetti sprawdza dokładnie wszystkie tropy.

I kompozycja. Rozpoczyna się, jak już wspomniano, ostatnią sceną opery, w której Tosca odbiera sobie życie. Wszystkie wydarzenia, z jakimi czytelnik spotka się podczas tej niebywale intrygującej zagadki kryminalnej, maja tutaj swój początek. Są jak demony wypuszczone z operowej fantazji, fikcji. Wypełzają na ulice Wenecji i żywią się ludzkimi emocjami. I to one tworzą falę, na grzbiecie której autorka konstruuje kolejne zdarzenia. Po zatoczeniu koła, wracają do miejsca, by wziąć udział w finałowej scenie.

I rozmowy o operze, o występujących w niej postaciach i motywach ich działania. I komentarze do znanych arii, rozważania na temat mocy i barwy głosów, od sopranów począwszy na basach kończąc. To niezwykle barwne i cenne fragmenty odkrywające przed czytelnikiem świat operowego fenomenu. Skłaniający go do aktywności, by zajrzał do operowych leksykonów i doczytał więcej.

Kolejną zaletą tej powieści jest ukazanie źródeł powstawania operowych librett. Zademonstrowanie, w jak silny sposób fikcja łączy się ze światem realnym, jak zacierają się granice pomiędzy nimi. Wreszcie obrazuje także, w jak fantastyczny literacko sposób można zbudować opowieść o ludzkich namiętnościach pchających do zbrodni, poprzez umieszczenie ich w świecie wielkich oper. Jak precyzyjnie i z jakim mistrzostwem można skonstruować świat kryminalnej opowieści umieszczając ją na operowej scenie.

To także opowieść o artystach, istotach wrażliwych, delikatnych, szczęśliwych i nieszczęśliwych, otwartych i zamkniętych w sobie, którzy swym śpiewem sprawiają, że nasz świat nabiera żywszych barw i emocji.

Niewątpliwie to fenomenalna książka dla miłośników opery i kryminału. A jak udało się autorce Donnie Leon połączyć te dwa obszary, warto ją przeczytać. Ponad trzysta stron trzyma czytelnika w napięciu. A przede wszystkim miłośnika opery. Niewątpliwa i w tym zasługa tłumacza – Marka Fedyszaka, znakomicie i swobodnie poruszającego się w świecie muzyki i śpiewu.

A sam tytuł? Warto dla niego poszukać stosownego przymiotnika. Może „nieszczęśliwe" zauroczenie, a może „niepożądane" lub też absolutnie „niechciane" u szczytu kariery? I tutaj autorka daje czytelnikowi nieograniczone prawo, by mógł poszukać dla tytułowego rzeczownika stosownego określenia.