Madame Drozda

"Madame Bovary" w reżyserii Radosława Rychcika w Teatrze Dramatycznym wzbudziła skrajne reakcje. Część widowni wychodziła, trzaskając drzwiami i wykrzykując przekleństwa w stronę kłaniających się aktorów. Sporo było też takich, którzy zgotowali premierze gorącą owację.

Mimo wielu zaskakujących rozwiązań i interpretacyjnej odwagi, spektakl pozostaje nieudanym eksperymentem. Nie do wytrzymania staje się sama forma, którą reżyser określił mianem "opery krzyczanej". Sprawia ona, że już od początku jasne staje się główne założenie przedstawienia - pokazać sztywną, duszącą konwencję, w której nie mieści się histeryczne, przepełnione seksualnością ciało. Podkreślają to kostiumy - stylizowane na połowę XIX wieku, które wręcz duszą bohaterów, a przede wszystkim formalna, niezwykle wystudiowana gra aktorów. Jednak ta statyczna, operowa forma szybko staje się nieznośną manierą i zamiast żywych ludzi, obserwujemy na scenie wampiryczne manekiny, które czyhają na biedną Emmę. Chyba każdy wpadłby w histerię w zetknięciu z takim światem. Wielobarwność czynów głównej bohaterki zostaje więc ograniczona do walki z nudą codziennego życia, przez co obserwujemy jedynie jej trwanie w dziwnych stanach emocjonalnych. Nie bardzo wiadomo, co te stany powoduje, co prowokuje Emmę do działania, co popycha ją do choroby. Być może to wszystko dzieje się jedynie w wyobraźni bohaterki?

Nie byłoby tego spektaklu, gdyby nie pełna oddania, brawurowa rola Joanny Drozdy, dla której manieryczna konwencja stała się nie więzieniem, ale okazją do wykrzyczenia i zdemaskowania porządku świata narzuconego przez mężczyzn. Powiedzmy też szczerze, że jako jedyna dostała w tym spektaklu szansę na pokazanie żywego człowieka. Aktorka, właściwie nie używając słów, znakomicie pokazała rozpadającą się osobowość i stopniową nieumiejętność odróżnienia fikcji od rzeczywistości. Kolejne romanse lub marzenia o romansach odkrywają w tej wyniosłej kobiecie pragnienie perwersji. Nigdy się jednak nie dowiemy, czy to pragnienie jest w niej czy też prowokowane jest przez otaczających ją mężczyzn.

Są w tym spektaklu przebłyski wielkiej wyobraźni początkującego reżysera, jest wysmakowana gra świateł, jest ciekawa choreografia. Jednego zabrakło - życia. Być może powieść z połowy XIX wieku, autorstwa Gustawa Flauberta, średnio znosi konwencję "opery krzyczanej"? A może po prostu, mając do dyspozycji zdolnych, oddanych aktorów, warto pozwolić im działać na scenie, a nie jedynie poddawać ich tresurze, by podporządkowali się z góry wymyślonej konwencji?