Miłość wyrażona w tańcu...

Widowisko było dopracowane w każdym szczególe, poczynając od pięknej scenografii, sprawiającej, że widz wraz z bohaterami toczącej się na jego oczach opowieści, przenosił się z sali balowej pałacu, gdzie rozpoczyna się akcja, nad jezioro, by ponownie wrócić na zamkowe pokoje i w końcowych scenach raz jeszcze znaleźć się nad wodą. Dekoracja pomyślana jest tak, by stanowić dla tancerzy nie tylko tło, ale też swoistą ramę wpisującą ich w naturalne tory opowieści, uzupełniającej ją i niepozostawiającej wątpliwości co do miejsca toczących się wydarzeń. Rama ta ma też wymiar dosłowny. Dekoracje zajmują tył i boki sceny, ozdabiają też jej górną część zwłaszcza w tych partiach baletu, które rozgrywają się w pałacowych wnętrzach. Jej środek zaś jest miejscem tańca, opowiadającego koleje losów młodego księcia i zaklętej w łabędzia dziewczyny i wyrażające historię ich miłości.

„Jezioro łabędzie" to balet znany każdemu człowiekowi obytemu z kulturą nawet jeśli nie jest miłośnikiem tej formy teatru. Na ten fenomen składa się w równym stopniu opracowane przez Vladimira Begicheva oraz Vasily'ego Geltsera libretto oparte na motywach rosyjskich ludowych opowieści, co niesamowita muzyka jednego z najwybitniejszych XIX w. kompozytorów – Piotra Czajkowskiego. Splecenie w całość baśniowej historii o miłości i magii z muzyką przenosi widza w magiczny świat fantazji i baletu klasycznego. A pobyt w tym świecie pełnym niesamowitego piękna dźwięku i siły wyrazu zaklętej w muzyce i ruchu tancerzy jest niesamowitym przeżyciem pozostawiającym w widzu niezatarte wrażenie. Warto przy tym zauważyć, że zespół Royal Russian Balet zmienił nieco zakończenie opowieści zapewniając jej szczęśliwy finał, co świetnie pasuje do większości pozytywnych baśniowych zakończeń i jak sądzę odpowiada publiczności.

Świetna choreografia układów baletowych sprawia, że opowieść jest bardzo przejrzysta, a grupy tancerzy i soliści w poszczególnych aktach spektaklu prezentują się tak, że ich odrębność i rola są wyraźnie widoczne. Doskonale podkreślają te podziały także barwne kostiumy łącząc poszczególnych tancerzy w grupy ubrane w podobne stroje i wyróżniając solistów na tle większych formacji tanecznych.

Zachwyt budzi perfekcjonizm solistów i ich niepowtarzalność. Wcielający się w księcia Zygfryda Anatoliy Khandzhevskiy waz z partnerką (Iryna Khandzhevska – Odetta / Odylia) tańczą lekko, oboje sprawiają wrażenie zatopionych w muzykę rozbrzmiewającą wokół nich i płynących na jej dźwiękach. Jednocześnie, zwłaszcza w grze Anatoliy'a Khandzhevskiy'ego widoczna jest bardzo naturalna umiejętność wyrażania gestem i ruchem ciała emocji tak ważnych w tym przekazie. Jego gra jest zupełnie inna podczas pierwszej, urodzinowej, zabawy w pałacu, a zupełnie odmienna, gdy ogarnia go radość na widok, jak sądzi, przybyłej wraz z opiekunem na zamek Odetty. Zupełnie odmiennie wyraża emocje walcząc o Odettę z Rotbartem, gdy ten usiłuje rozdzielić go z ukochaną. Ten ostatni jest charakterystyczną, bardzo dynamiczną postacią – gwałtowny, pełen dynamiki, a jednocześnie poruszający się w sposób wyraźnie sugerujący osaczanie czy śledzenie kogoś. W sumie postać cicha, przemykająca zaledwie między pozostałymi tancerzami, jest jednak wyraźnie widoczna na tle ich harmonijnego i płynnego tańca.

Na mnie największe wrażenie wywarł jednak błazen (Mihai-Cristian Preda) obecny głównie w I i III akcie widowiska. Ubrany w błazeński czarno-czerwony strój, poruszający się między tancerzami szybko, płynnie, z niepowtarzalnym urokiem, wykonujący piękne skoki i wirujący w piruetach, sprawiał wrażenie ożywczej iskry na tle poruszających się płynnie i spokojnie, w harmonijnym rytmie, pozostałych uczestników zamkowych balów.

Słowa uznania należą się całemu zespołowi Royal Russian Ballet. Każda scena widowiska, od pierwszej do ostatniej minuty, została doskonale zagrana, a każde przesłanie opowieści o sile miłości zdolnej pokonać wszelkie przeciwności i walce dobra ze złem, świetnie przedstawione w każdym układzie tanecznym i ruchu, tak solistów jak pozostałych tancerzy w nim grających. Balet, mimo że trwał niemal 2 godziny, nie dłużył się. Piękna sceneria, doskonała choreografia i wspaniała muzyka, a przede wszystkim doskonałe wykonanie przez artystów były wspaniałą ucztą dla każdego miłośnika teatru i baletu, co potwierdziły brawa rozlegające się po poszczególnych partiach solowych opowiadanej tańcem historii i po jej zakończeniu.

Vladimir Begichev, Vasily Geltser, „Jezioro łabędzie", choreografia Marius Petipa, Lew Iwanow, Royal Russian Ballet, (w Teatrze im. Juliusza Słowackiego)