Moda na teatr

29. Warszawskie Spotkania Teatralne

Teatr najprężniej rozwija się poza Warszawą. Przekonuje o tym i niedawny ranking teatralny "Wprost", i przegląd najważniejszych spektakli ostatniego roku w Warszawie - od 5 do 23 maja. - Warszawskie Spotkania Teatralne wyrastają na flagowy festiwal teatralny w Polsce, który ma szansę się stać rodzimym Awinionem - twierdzi Maciej Nowak, dyrektor Instytutu Teatralnego, organizator imprezy.

W 2008 r, po ośmiu latach przerwy, wznowiono legendarny przegląd, którego tradycja sięga 1956 r. Festiwal udowadnia konieczność swojego istnienia już choćby przez to, że pokazuje zblazowanej warszawskiej publiczności słabość stołecznych scen w porównaniu z tym, co dzieje się na tzw. prowincji. W ciągu ponad dwóch tygodni można będzie, po raz pierwszy i pewnie jedyny w Warszawie, zobaczyć 13 najgłośniejszych spektakli roku 2008, m.in. uznaną za najlepsze przedstawienie "Sprawę Dantona" Jana Klaty, "Factory 2" [na zdjęciu] (nagrodzone Europejską Nagrodą Teatralną) Krystiana Lupy, "Aktorów prowincjonalnych" Agnieszki Holland i Anny Smolar, "Lwa w zimie" Grzegorza Jarzyny z Burgtheater w Wiedniu i polską premierę "Orfeusza i Eurydyki" Mariusza Trelińskiego z opery w Bratysławie. 

Budżet festiwalu wynosi 3 mln zł, a przychody też będą spore. Choć bilety na spektakl Krystiana Lupy kosztują aż 180 zł, dyskusja na temat tej zaporowej wydawałoby się ceny jest bezprzedmiotowa, bo wszystkie karty wstępu i tak od dawna już są wyprzedane. Choć Lupa jest najdroższy, pozostałe bilety też do tanich nie należą: za "Sprawę Dantona" Klaty czy "Aktorów prowincjonalnych" Holland i Smolar trzeba zapłacić po 120 zł. Mimo to też rozeszły się w tydzień. - Prawdziwi fanatycy teatru na wszystkie te spektakle już dawno zdążyli pojechać do Wrocławia czy Opola. Na festiwal przychodzi publiczność, która na co dzień nie bywa 

w teatrze, nie jeździ na spektakle do innych miast. W ten sposób nadrabia zaległości, robi szybki przegląd najważniejszych wydarzeń. Dla niej to kwestia prestiżowa, więc akceptuje fakt, że sztuka nie musi być tania - mówi Nowak. - Na całym świecie zresztą takie ceny to norma. W Moskwie standardowa cena biletu to 5 tys. rubli, czyli prawie 500 zł, a i tak trudno je dostać - dodaje. 

Na festiwal przyjadą również teatry z Bydgoszczy, Krakowa, Jeleniej Góry, Wrocławia, Opola czy Lodzi, zabraknie jedynie stołecznych. Festiwal z założenia jest bowiem imprezą dla warszawiaków i ma dać im szansę sprawdzenia, co dzieje się "naprowincji". - Udało się nam znaleźć "na prowincji" 12 ekscytujących spektakli, co jest potwierdzeniem tego, o czym "Wprost" pisał w swoim rankingu teatrów na początku 2009 r. Dziś najlepszy teatr robi się daleko od Warszawy - potwierdza Nowak. 

Tworząc ranking "Wprost", poprosiliśmy trzydziestu ludzi teatru, by wytypowali 10 najprężniej działających polskich scen. Wygrał Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, z którego na festiwalu pokazywane będą aż 3 spektakle - "Factory 2", "Król umiera, czyli ceremonie" Piotra Cieplaka oraz "Ifigenia. Nowa tragedia" Michała Zadary. Tymczasem z warszawskich teatrów, których jest ponad 20, tylko trzem udało się znaleźć w rankingu. Przyczyn tej sytuacji można się dopatrywać przede wszystkim w tym, że w stolicy działa dużo placówek finansowanych z pieniędzy państwowych. Więcej niż w słynącym z intensywnego życia teatralnego Berlinie. Są one ostoją dla popularnych aktorów. Etat w teatrze zapewnia bezpieczeństwo socjalne, choć na co dzień wolą grać w filmach i serialach, które są znacznie bardziej dochodowe. Przez to spektakli z doborową obsadą gra się stosunkowo mało. Wabik w postaci znanych z telewizora twarzy działa niezawodnie, ale tak nie da się robić konsekwentnie dobrego teatru. 

Z kolei placówki w Wałbrzychu czy Jeleniej Górze muszą zaproponować coś naprawdę przełomowego, by zainteresować własną publiczność i ściągnąć fanów teatru z innych zakątków kraju. Inna kwestia to stanowiska dyrektorów teatrów. Z naszego rankingu wynikało jasno, że silą tej czy innej sceny bardziej niż od zespołu czy tradycji danej sceny zależy od dyrektora, przeważnie młodego, na dorobku, otwartego na nowości i eksperymenty. W Warszawie natomiast posady dyrektorskie traktowane są niemal dożywotnio, bo zazwyczaj przyznaje sieje za dotychczasowe "wybitne osiągnięcia" i "wysługę lat". Ich posiadacze nie muszą już niczego udowadniać, poszukiwać, często "wuwiędłych laurów liść z uporem stroją głowę", a to nie sprzyja zdrowej konkurencji. 

Warszawskie Spotkania Teatralne to również dowód na dobry poziom polskiego teatru. Niebagatelną część repertuaru stanowią zagraniczne koprodukcje. Wśród nich znalazły się "Lew w zimie" Jarzyny, który powstał we współpracy TR Warszawa z wiedeńskim Burgtheater, "Bat Yam - Tykocin" Michała Zadary, któryjest połączeniem sił Wrocławskiego Teatru Współczesnego i Theatre Habima z Tel Awiwu, "Fasada" Białostockiego Teatru Lalek i Duda Paiva Puppetry and Dance z Amsterdamu, oraz polsko-słowacka opera "Orfeusz i Eurydyka" Mariusza Trelińskiego. A jeśli z naszymi teatrami chcą współpracować prestiżowe zagraniczne sceny, to oznacza, że czas najwyższy się pozbyć polskiego kompleksu prowincji. Szczególnie że, jak udowadniają Warszawskie Spotkania Teatralne, prowincja może być lepsza od centrum. Również tego, co zwykliśmy uważać za teatralne centrum Europy. 

HITY WARSZAWSKICH SPOTKAŃ TEATRALNYCH 

"Sprawa Dantona" reż, Jan Klata, Teatr Polski we Wrocławia 

Obsypany nagrodami spektakl, po którym dotychczasowi przeciwnicy reżysera uznali, że buntownik dojrzał do roli klasyka. Dramat polityczny, którego akcja rozgrywa się podczas rewolucji francuskiej. Tradycyjnie u Klaty musi się dużo dziać, być obrazoburczo i zaskakująco. Na scenie pojawiają się więc m.in. piły tarczowe, a z głośników leci "Revolution" Beatlesów. 

"Lew w zimie" reż. Grzegorz Jarzyna, Burgtheater w Wiedniu 

Pierwsza okazja, aby zobaczyć w Polsce współprodukowany przez TR Warszawa spektakl, który premierę miał na słynnej wiedeńskiej scenie, liczącej tysiąc miejsc, założonej przez cesarza Franciszka Józefa. Z dramatu Jamesa Goldmana, którego bohaterem jest Xll-wieczny angielski król Henryk II, reżyser zrobił całkiem współczesną historię, rozgrywającą się w bezwzględnym świecie wielkiego biznesu. Jest walka o władzę i pieniądze oraz seks w hurtowych ilościach. W Wiedniu sztuka wywołała burzę i podzieliła krytyków. 

"Factory 2" reż. Krystian Lupa, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie 

Przedstawienie rywalizuje ze "Sprawą Dantona" o miano najważniejszego spektaklu 2008 r. Reżyser, już za życia obwołany legendą, wziął na warsztat jeszcze większego celebrytę niż on sam - Andy\'ego Warhola. Ten spektakl to prawdziwy maraton - trwa niemal 8 godzin - ale warto wziąć w nim udział chociażby po to, by sprawdzić, czy krytyka słusznie po raz kolejny padła przed Lupą na kolana. 

"Aktorzy prowincjonalni" reż. Agnieszka Holland i Anna Smolar, Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu 

"Aktorzy prowincjonalni" są adaptacją filmu Agnieszki Holland z 1978 r., za który na festiwalu w Cannes otrzymała nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych FIPRESCI. Obraz uznawany za jeden z najważniejszych produkcji kina moralnego niepokoju. Reżyserka po 30 latach wraz z Anną Smolar zrobiła przeróbkę teatralną swojego scenariusza.

Iga Nyc
Wprost
6 maja 2009
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...