Nagroda Wolności im. Jana Karskiego dla Agnieszki Holland

Holland wyjawiła przy tej okazji, że nosi się z zamiarem zrealizowania filmu o Karskim.

Uroczystość wręczenia nagrody im. Karskiego odbyła się w rezydencji ambasadora USA Warszawie. W uzasadnieniu nagrody ambasador Lee A. Feinstein zwrócił uwagę, że Holland poprzez swoją twórczość "kontynuuje myśl Jana Karskiego".

- W bezkompromisowy sposób podejmuje moralne kwestie, jakie niesie ze sobą doświadczenie Holokaustu.(...) W swych dziełach oddaje hołd ofiarom, a także zwykłym ludziom, którzy podejmowali ogromne ryzyko, próbując ocalić swych sąsiadów - podkreślił ambasador USA.

Mówiąc o najnowszym dziele Holland, "W ciemności", Feinstein zaznaczył, że "film ten w bardzo ważny sposób ukazuje dylematy moralne i niejednoznaczność moralną" w czasach śmiertelnego zagrożenia. - Ten film niesie nadzieję. Pokazuje bowiem zdolność zwykłego człowieka do czynienia rzeczy niezwykłych. Potwierdza, że należy wierzyć, iż w każdym z nas istnieje zdolność do ewolucji i zmiany. Bez tej nadziei wszyscy bylibyśmy w ciemności - powiedział Feinstein.

Agnieszka Holland, odbierając nagrodę, nazwała Karskiego człowiekiem, którego czyny powinny być niczym "latarnia morska nie tylko dla Polaków, ale dla całego świata".

- Ludzie, którzy byli dla mnie w życiu busolą - tak Holland powiedziała o Karskim, którego, jak mówiła, spotkała tylko raz, oraz o Marku Edelmanie, z którym się przyjaźniła.

- Bardzo chciałabym, żebyśmy wszyscy zrozumieli, iż dramatyczne doświadczenia ich życia, ich odwaga,
nonkonformizm, uczciwość w mierzeniu się z rzeczywistością w jej wszystkich przejawach i poczucie odpowiedzialności za tę rzeczywistość powinny być dla nas wzorem - mówiła Holland.

Podkreśliła, że jest bardzo wzruszona przyznaniem jej nagrody im. Karskiego. Dziękowała też swojej mamie, Irenie Rybczyńskiej-Holland. - To ona nauczyła mnie świata. Otworzyła moją wrażliwość na te doświadczenia XX wieku, o których nie chciałabym, żebyśmy zapomnieli, którym starałam się dać świadectwo w moich filmach - mówiła reżyserka.

Podziękowania skierowała też do Andrzeja Wajdy. - On nauczył mnie sztuki i rzemiosła filmowego - powiedziała.

- Od lat próbuję zrobić film o Janie Karskim - wyjawiła reżyserka. Jak tłumaczyła później w rozmowie z PAP, trwają obecnie wstępne prace nad scenariuszem takiego filmu, w które zaangażowany jest Janusz Głowacki. Holland zaznaczyła, że jest jeszcze za wcześnie, by określać możliwy termin rozpoczęcia zdjęć. - Obecnie szukamy producenta dla tego filmu - powiedziała.

W uroczystości wzięła udział wieloletnia przyjaciółka Jana Karskiego, Kaya Mirecka-Ploss, która wspominała patrona nagrody. - Był bardzo wierzącym człowiekiem. Oboje chodziliśmy do kościoła i oboje wierzyliśmy, że gdy człowiek umiera, nie kończy się wszystko, że coś pozostawiamy za sobą - mówiła.

Obecni na poniedziałkowej ceremonii byli też m.in.: marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Monika Smoleń, reżyser Andrzej Wajda, aktorzy z obsady filmu "W ciemności" - Agnieszka Grochowska i Marcin Bosak, reżyserka drugiej ekipy filmu "W ciemności" Kasia Adamik oraz druga reżyser Olga Chajdas, prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich Jacek Bromski, dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej Agnieszka Odorowicz a także Olgierd Łukaszewicz, Andrzej Seweryn, Allan Starski, Dorota Kędzierzawska, Janusz Głowacki i Jolanta Kwaśniewska.

Nagroda Wolności im. Jana Karskiego jest przyznawana od 2007 r. "Polakom, którzy swoim działaniem przyczyniają się do szerzenia demokracji i praw człowieka". Stanowi "wyraz hołdu dla odwagi i heroizmu Jan Karskiego, bezpośredniego świadka Holokaustu, który zebrane świadectwo przekazał na ręce prezydenta Roosevelta; nagroda honoruje również życiową misję Jana Karskiego, której celem było uczczenie pamięci ofiar a zarazem walka o godność człowieka".

Laureatami nagrody w poprzednich latach byli: Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, Marek Edelman i Barbara Skarga.