Nowy Fredro?

Jednym z nurtów współczesnego teatru jest przybliżanie tematu dramatów poprzez aktualizację kodów, jakimi są zapisane. Jest to dość misterna sztuka, wymaga bowiem dbałości o zachowanie pierwotnego przekazu z jednoczesnym przekształceniem języka i/lub symboliki, jaką posługiwał się autor. Problem polega na tym, że we współczesnym świecie jest wiele systemów kodowych różniących się znacznie od siebie. Wystarczy choćby rozejrzeć się i policzyć ilość subkultur młodzieżowych. Michał Zadara, którego dzieckiem jest spektakl „Nocleg w Apeninach” Fredry postawił na alternatywę, niestety, niskich lotów. Oglądając przedstawienie nie mogłem się oprzeć wrażeniu, że czegoś mi w nim brakuje. Scena po scenie oczekiwałem na głębszą adaptację tekstu, jakąś ruchową monodramę, która uzupełniłaby całość obrazu. Nie doczekałem się. Konwencja zastosowana przez reżysera nie przemówiła do mnie.  

Fredro był pisarzem który w swoich tekstach zawierał krytykę otaczającego go świata zapominającego o ważnych wartościach. Dlatego uważam, że wystawienie jego dzieła w konwencji brazylijskiego serialu (mam tu na myśli gatunek oper mydlanych, a nie telewizyjną produkcję tego kraju) połączony z broadwayowskim musicalem to policzek dla pisarza. Szczerze mówiąc, po wyjściu z teatru czułem się jakbym brał udział w zbombardowaniu światopoglądu Fredry rakietami z napisem „kultura masowa”. Było mi z tym źle. Tak płytkie potraktowanie tekstu wraz ze wspomnianą konwencją sprawiło, że nawet przesłanie sztuki - tak wyraźne, gdy czyta się dramat - rozmyło się na scenie w przesadzonych kreacjach, zamieszaniu i kwestiach wygłaszanych w nieco sztuczny sposób. Muszę również dodać, że zawiodłem się na kreacji Jacka Piątkowskiego, po której spodziewałem się większej ekspresji zgłasza, iż grana przez niego postać Bombala była głównym kierownikiem zamieszania w sztuce.

Czy któreś z poszczególnych momentów zapadły mi w pamięć? Owszem, były w spektaklu sceny godne uwagi. Na uznanie zasługuje przede wszystkim scenografia, której autorem jest Michał Zadara (przynajmniej ona zrobiła na mnie wrażenie tamtego wieczoru). Oczekiwań nie zawiodła również muzyka. Jacek Szymkiewicz, którego efekty pracy mogliśmy usłyszeć podczas „Wizyty starszej pani” i tym razem nie zawiódł. 

Trudno pisze się negatywne recenzje. W odróżnieniu od tych pozytywnych trzeba bardzo mocno ugruntować swoją opinię. Pozostaje to jednak tylko moją opinią, a jeśli ktoś będzie miał ochotę przedyskutować ją zawsze jestem do dyspozycji. Niemniej moim celem nie jest zniechęcenie kogoś do pójścia na ten spektakl. To raczej wyzwanie, prowokacja do dyskusji nad zjawiskiem współczesnego teatru. Ja swoje zdanie już wyraziłem. Teraz wy zobaczcie spektakl i oceńcie go sami.