O Interpretacjach

Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE od lat zajmuje szczególne miejsce w kalendarzu najważniejszych imprez kulturalnych w Polsce. Dzięki niemu śląska publiczność może śledzić nowe trendy, być świadkiem początków teatralnych karier oraz oglądać dzieła uznanych już reżyserów. W czasie Interpretacji swoje spektakle wystawiali m. in. Jan Klata, Grzegorz Jarzyna, Krzysztof Warlikowski, Maja Kleczewska czy Monika Strzępka.

Teatr od zawsze traktowany był tu jak medium silnie związane z otaczającą go rzeczywistością; soczewka, pod którą najlepiej widoczne są ludzkie problemy i bolączki. Stąd tematem przewodnim tegorocznej edycji Festiwalu jest: PRZEMOC. STOP! Jest to odpowiedź na pojawiające się coraz częściej w prasie i telewizji informacje o aktach terroryzmu i agresji, nienawiści na tle etnicznym, rasowym, społecznym. Teatr, w przeciwieństwie do telewizyjnych migawek i internetowych newsów, jest miejscem, w którym rzeczywistość poddana zostaje głębokiej analizie, a bieżące wydarzenia zyskują uniwersalny wymiar. Jest również miejscem formułowania strategii sprzeciwu wobec narastającej przemocy.

– Wsłuchujmy się w ostrzeżenia twórców, przyglądajmy się mechanizmom, które obnażają w swoich spektaklach. Nie dopuśćmy, by poligonem stało się nasze życie – apeluje Katarzyna Janowska, Dyrektor Artystyczna Festiwalu.

Temat przemocy pojawia się we wszystkich SPEKTAKLACH KONKURSOWYCH wyreżyserowanych przez Agatę Dudę-Gracz, Jana Klatę, Janusza Opryńskiego, Piotra Ratajczaka czy Iwana Wyrypajewa.

Festiwal rozpocznie 5 listopada Biała siła, czarna pamięć w reżyserii Piotra Ratajczaka. Kontrowersyjny spektakl oparty jest na zbiorze reportaży Marcina Kąckiego, który przedstawia problem neofaszymu na Podlasiu. Spektakl nie jest jednak zwykłą adaptacją. Książka jest punktem wyjścia do pracy twórczej oraz źródłem inspiracji i pytań o prawdziwość stawianych w niej tez. Porusza on także problem historii – stale obecnej w życiu współczesnych, przekształcanej na użytek różnorodnych grup, będącej argumentem w sporach i tematem politycznej debaty.

7 listopada widzowie będą mogli zobaczyć spektakl Janusza Opryńskiego Punkt zero: Łaskawe inspirowany książką Jonathana Littella opowiadającą o zbrodniach II wojny światowej widzianej oczami wysoko postawionego niemieckiego oficera Maxa Aue. Tekst zadaje pytania o fundamenty kultury europejskie, siłę fatum, sens moralności, źródła etyki. Reżyser nie boi się odniesień do współczesności i stara się rozszerzyć realia tekstu, dostrzegając podobieństwo między nazistowską precyzją Zagłady, a mechanizmami rządzącymi dzisiejszymi korporacjami.

Kolejnym spektaklem konkursowym będzie Kumernis, czyli o tym, jak świętej panience broda rosła w reżyserii Agaty Dudy–Gracz. Przedstawienie odwołujące się do średniowiecznej legendy opowiada historię dziewczyny, która pod wpływem nieszczęśliwej miłości oraz rozczarowań płynących z otaczającego ją świata postanawia zostać świętą. Postawione na scenie pytania o źródła i sens wiary oraz konflikty moralne podkreślają misteryjny charakter przedstawienia.

11 listopada na deskach Teatru Śląskiego pokazane zostaną Nieznośnie długie objęcia w reżyserii Iwana Wyrypajewa. Spektakl przedstawia losy czwórki bohaterów, których drogi przecinają się ze sobą w Nowym Jorku. Ich dotychczasowe życie pełne małych i większych porażek, wątpliwości, konfliktów zostanie przerwane w momencie, w którym usłyszą głos wszechświata podpowiadający jak osiągnąć wewnętrzną harmonię, rozpocząć nowe życie w lepszej rzeczywistości. Ceną zmiany będzie konieczność przejścia przez stworzone im na ziemi piekło. Wyrypajew miesza ze sobą na scenie różne estetyki, kontrastuje wulgarny i poetycki język, łączy opowieści o seksie, bólu i przeznaczeniu.

Ostatnim ze spektakli konkursowych będzie Wróg ludu w reżyserii Jana Klaty, który do Katowic przyjedzie z Narodowego Starego Teatru w Krakowie. Akcja przedstawienia rozgrywa się w uzdrowisko, które staje się polem konfliktu. Woda w kąpielisku, przynosząca dochód całemu miastu, okazuje się skażona. Po przeciwnych stronach barykady stają dwaj bracia. Jeden z nich chce zamknięcia dostępu do wód, drugi zatuszowania problemu. Miejscowi będą musieli opowiedzieć się za którąś ze stron, decydując o przyszłości swojej i miasteczka. Jan Klata na nowo odczytuje dramat Ibsena i remiksuje go ze współczesnością. Tworzy na scenie miejsce, w którym połączyć mogą się ze sobą zarówno poważna debata społeczna, jak i ironicznie nakreślone sytuacje z życia mieszkańców uzdrowiska. Dzięki temu przedstawiony tekst staje się bardzo aktualną, uniwersalną diagnozą.

Festiwal zakończy spektakl mistrzowski Podopiecznych w reżyserii Pawła Miśkiewicza, na podstawie tekstu noblistki Elfriede Jelinek. Scena zamienia się tu w morski brzeg, na którym pojawia się grupa uchodźców. Towarzyszymy jej w czasie podróży, euforycznych pierwszych chwil na nowym lądzie oraz pełnym rozczarowań i rezygnacji rozciągającym się w nieskończoność oczekiwaniu na prawo legalnego pobytu w kraju, możliwości ułożenia sobie życia. Grupa aktorów Narodowego Starego Teatru w mistrzowski sposób odgrywa na scenie zbiorową rolę, oddaje jej lęki, wściekłość i zagubienie tworząc jednocześnie niezwykle aktualny spektakl, w którym na Europę możemy spojrzeć oczami przybysza.

Wydarzeniem towarzyszącym tegorocznej edycji festiwalu będzie premiera spektaklu Eweliny Marciniak Leni Riefenstahl Epizody niepamięci opartego o biografię kontrowersyjnej niemieckiej reżyserki filmowej, która tworzyła wybitne pod względem artystycznym filmy o charakterze propagandowym opowiadające o III Rzeszy. Kilka lat temu Marciniak, dziś znana i doceniana reżyserka, prezentowała w czasie Interpretacji jeden ze swoich pierwszych spektakli Zbrodnię docenioną wtedy przez publiczność i jury.

Także tegoroczna edycja Festiwalu będzie dla widzów okazją do poznania twórczości początkujących reżyserów. Ich spektakle zaprezentowane zostaną w ramach cyklu MŁODE INTERPRETACJE. Jest to nawiązanie do pierwotnej formuły Festiwalu, który miał za zadanie promowanie młodych twórców i odkrywanie reżyserskich talentów. W tym roku o nagrodę specjalną w wysokości 5000 zł przyznawaną początkującym artystom walczyć będą następujące spektakle: Zrób siebie (reż. Marta Ziółek), Drugi spektakl (reż. Anna Karasińska), Versus (reż. Jędrzej Piaskowski ), Krzywicka/Krew (reż. Alina Moś-Kerger).

W ramach projektu REAKTOR KATOWICE obejmującego cykl imprez towarzyszących Interpretacjom 10 listopada zaprezentowany zostanie zwycięzca przeglądu Teatr Dzielnicowy – konkursu na najlepszy spektakl teatru alternatywnego, który pokazywany był wcześniej publiczności zgromadzonej w poszczególnych dzielnicach Katowic. Innym działaniem REAKTORA będzie uruchomienie w Strefie Centralnej (pl. Sejmu Śląskiego 2) klubu festiwalowego, w którym odbędą się dyskusje, spotkania z twórcami, a także koncerty młodych zespołów pochodzących z Katowic.

W czasie Festiwalu nie zabraknie również propozycji dla najmłodszych widzów. W programie obecne są dwa spektakle Śląskiego Teatru Lalki i Aktora ATENEUM: Miłość do trzech pomarańczy (reż. Zbigniew Głowacki) oraz Animacje (reż. Wiesław Czołpiński, Agnieszka Makowska).

Za kształt programu Interpretacji odpowiadała Komisja Selekcyjna, w skład której wchodzili: Dyrektor Artystyczna Festiwalu Katarzyna Janowska, krytyk teatralny Wojciech Majcherek oraz publicysta, recenzent, dramaturg Roman Pawłowski (równocześnie kurator cyklu Młode Interpretacje).

O tym, komu przyznana zostanie nagroda główna Festiwalu – Laur Konrada, zadecyduje jury, w skład którego wchodzą: krytyk teatralny Roman Dołżański, aktor Adam Ferency, reżyserka Agnieszka Glińska, reżyser Lech Majewski, kompozytor Paweł Mykietyn.