O spektaklach Festiwalowych

Bábkové divadlo na Rázcestí, Bańska Bystrzyca, Słowacja
Josef Čapek: O piesku i kotce

Klasyczna pozycja czeskiej literatury dla dzieci, w której odwieczni wrogowie wcale nie żyją jak przysłowiowy pies z kotem, a wręcz przeciwnie – są w świetnej komitywie, razem gospodarzą i na przekór naturze starają się zrozumieć siebie nawzajem, napawa optymizmem.

Opowieści dla najmłodszych, będące dla autora sposobem na wyrażenie tęsknoty za harmonią, solidarnością i równością w świecie dorosłych, inspirowały całe pokolenia teatralnych i filmowych twórców. Tutaj oglądamy je w formie stylizowanej na dawny domowy teatrzyk lalek.

Teatr Animacji Falkoshow, Kraków
Agnieszka Falkowska: Bajka o szewczyku

Któż nie zna legendy o królu Kraku, pięknej królewnie i siejącym spustoszenie wawelskim smoku, którego nie zdołali pokonać rycerze, a udało się to pomysłowemu szewczykowi... 

Familijny spektakl zrealizowany w uroczo naiwnej poetyce, w jednoosobowym wykonaniu Krzysztofa Falkowskiego, rozgrywa się na niewielkiej scence-skrzyni, która zgrabnie zmienia się w kolejne miejsca akcji.

Dużym walorem są tu, wyrzeźbione przez ludowego artystę drewniane lalki i dowcipna animacja.

Bábkové divadlo Žilina, Żylina, Słowacja
Roald Dahl: AKČANTYROK
scenariusz: Katarína Aulitisová

W tej historii o miłości splatają się losy ludzi i zwierząt; okazuje się też, że droga do szczęścia rzadko bywa usłana różami, ale warto się o to szczęście postarać.

Pani Silverova i pan Hoppy to dwoje samotnych sąsiadów. On skrycie podkochuje się w uroczej sąsiadce, ona jednak świata nie widzi poza swoim ukochanym żółwiem. I jakże konkurować z takim rywalem… Chyba, że powiedzie się sprytny plan, który wymaga sporo cierpliwości i całej armii żółwi.

Inscenizacja nawiązuje do konwencji starego kina.

Teatr Ognia i Papieru, Łódź
Henryk Bardijewski: Lalki, moje ciche siostry 

Spektakl mówi o naszych współczesnych lękach, obawach i frustracjach, o relacjach ze światem i drugim człowiekiem, często chorobliwych czy wręcz paranoicznych.

Bohaterka monodramu za pomocą swoich lalek próbuje wpływać na życie innych ludzi. Odwołuje się do magii, odprawiając rytuał podobny do obrzędu Voodoo, z niecierpliwością i strachem oczekując konsekwencji swych działań.

Plastyka, jak zawsze w teatrze Grzegorza Kwiecińskiego oszczędna, ale bardzo efektowna. Piasek, lustra, świece, płonący ogień...

Divadlo PIKI, Pezinok, Słowacja
Taťjana Lehenová, Katarína Aulitisová: O dziewięciu miesiącach
 
Przedstawienie w dowcipny i przystępny dla maluchów sposób odpowiada na pytanie: jak przychodzimy na świat. We Francji dzieci rodzą się w kapuście, w Anglii niemowlaki kupić można w sklepie, a na Słowacji przynoszą je ptaki...

Jak jest naprawdę? Wszystkie dzieci, francuskie i angielskie, bogate i biedne, białe i czarne rodzą się w taki sam sposób, ale zanim to się stanie, muszą przeżyć w maminym brzuszku dziewięć miesięcy, pełnych wesołych a czasem i niebezpiecznych przygód.

Wydział Lalkarski PWST w Krakowie, Filia we Wrocławiu
Paweł Pawlik wg Hansa Christiana Andersena: Księżniczka na ziarnku grochu

Akcja popularnej baśni Andersena, zaadaptowanej na potrzeby studenckiego przedstawienia, toczy się w królewskim łożu, usłanym miękkimi poduchami. Lalki oczywiście też powstają z poduszek; na oczach widzów przybierają postaci Króla, Królowej czy Księżniczki, cierpiącej katusze z powodu maleńkiego ziarenka grochu. Podłożone pod stosem piernatów nie pozwoliło bohaterce zmrużyć oka, ale stało się świadectwem jej szlachetnego urodzenia. 

Pogodny, pełen wdzięku, kameralny spektakl dla maluchów rozgrywany jest przez dwoje aktorów.

Śląski Teatr Lalki i Aktora „Ateneum”, Katowice
Franz Kafka: Jama 

Opowiadanie, a właściwie napisana w formie monologu przypowieść, poruszająca ważkie problemy egzystencjalne, jest precyzyjną relacją z nieustannej pracy nad ulepszaniem i zabezpieczaniem wybudowanej przez zwierzę jamy, która staje się zarazem azylem i przekleństwem bohatera.

Stale obecne w całej twórczości Kafki poczucie wyobcowania, samotności i osaczenia jest tutaj przejmującym studium strachu. Ucieczka przed światem zewnętrznym okazuje się próbą ucieczki przed samym sobą, przed zagrożeniem, które tkwi wewnątrz nas.

Teatr „Baj Pomorski”, Toruń
Joanna Klara Teske: Wschód i zachód słonia

Mała Słoniczka wyrusza w świat; zaprzyjaźnia się z Małpkiem i razem poznają Paskudnego Wielbłąda, ale nowy znajomy jest tak nieznośny, że zwierzaki postanawiają coś z tym zrobić. Wędrują więc na poszukiwanie mądrego Hipopotama, przeżywając po drodze niejedną przygodę.

Pełne lirycznego ciepła przedstawienie o dojrzewaniu i pierwszych, samodzielnych krokach, o pokonywaniu słabości, sile przyjaźni i potrzebie tolerancji rozgrywane jest sympatycznymi lalkami, przypominającymi dziecięce pluszaki.

Teatr Figur, Kraków
Zbrodnia i kara wg Heinricha Hoffmanna

scenariusz: Filip Budweil 

Umoralniające, pochodzące z XIX wieku wierszowane opowiastki o niesfornych dzieciach i mrożących krew w żyłach skutkach ich niefrasobliwości, stały się znakomitym materiałem na spektakl, który bawi zarówno młode, jak i starsze pokolenia widzów – czarnym humorem, groteską, efektowną konwencją oraz niezwykle sugestywną kreacją całego zespołu.

Bábkové divadlo Košice, Koszyce, Słowacja
Siarhej Kovaľov: Filipek i Baba Jaga

Parze bezdzietnych staruszków marzy się syn, który wniósłby w ich monotonne życie trochę radości. I oto przyniesiony przez dziadka kawałek drewna niespodziewanie ożywa! Filipek staje się wielką pociechą dla zaskoczonych rodziców; mniej cieszy się za to Baba Jaga, z którą sprytny i odważny chłopiec będzie musiał się zmierzyć.

Poetyka widowiska opartego na białoruskim podaniu (odnajdziemy w nim również wiele znanych baśniowych motywów m.in. z Paluszka, Jasia i Małgosi czy Pinokia) nawiązuje do teatru jarmarcznego.

Divadlo PIKI, Pezinok, Słowacja
Katarína Aulitisová wg Roalda Dahla: Kumpel olbrzym

Dwa światy, olbrzymów i ludzi, łączy jedno: nie są idealne. Tytułowy bohater przedstawienia żyje w krainie agresywnych wielkoludów, jest jednak inny, a przez to bardzo samotny; nie jada ludzi, jak pozostałe olbrzymy, za to ugania się z siatką na motyle, łapiąc... sny. Składa je w swojej jaskini, by nocą wdmuchiwać do dziecięcych sypialni. Samotna jest także mała dziewczynka Sofia.

Spotkanie tych dwojga i przyjaźń tak różnych przecież istot zupełnie odmienia ich życie. W jaskini, mimo grożącego niebezpieczeństwa, przeżywają swoje najszczęśliwsze, najbardziej radosne chwile.

Teatr MASKA, Rzeszów
Rudolf Herfurtner: Szpak Fryderyk 

Wieczny konflikt między karmiącym gołębie właścicielem kamienicy, a ubogą lokatorką, która hoduje w piwnicy szczury wynika z braku porozumienia i powierzchownej oceny drugiego człowieka. Oboje samotni, potrafią tylko dogryzać sobie nawzajem, choć w głębi duszy pragną bliskości.

Pewnego dnia pani Maier podejmuje próbę nawiązania kontaktu, inscenizując bajkę o szpaczku i pomagających mu niezwykłych szczurkach. Pan Huber daje się wciągnąć do zabawy w teatr; między sąsiadami zawiązuje się nić przyjaźni...

Teatr Squad Form, Białystok
Agnieszka Baranowska: ORLANDO

Autorski spektakl inspirowany m.in. Orlandem V. Woolf, Pigmalionem B. Shawa, Portretem Doriana Graya O. Wilde’a, fragmentem Romea i Julii W. Shakespeare’a oraz utworami T.S. Elliota, A. Strindberga i Witkacego to brawurowo zagrany monodram, którego bohaterką jest garderobiana, Hela von Helutka, rozczytująca się w romansach z Harlequinów.

Marząc idealnej miłości powołuje do życia całą galerię kobiet i mężczyzn, przygląda się różnym relacjom damsko-męskim, demaskując i kompromitując stereotypy.

Teatr BAJ, Warszawa
Katarína Aulitisová wg Braci Grimm: Śpiąca królewna

Dynamiczne, pełne aktorskiej ekspresji przedstawienie oparte jest na pomyśle teatru w teatrze: zespół komediantów pod wodzą przemądrzałej Żaby odgrywa popularną baśń, raz po raz przerywając akcję i kłócąc się o przebieg zdarzeń. W spektaklu funkcjonują bowiem oba plany – żywy i lalkowy, z pewna przewagą tego pierwszego.

Ważnym atutem jest barwna scenografia zaprojektowana z dużym poczuciem humoru. Wyraziste lalki i kostiumy cieszą oko, a dystans realizatorów i wykonawców do baśniowej opowieści sprawia, że ogląda się ją z przymrużeniem oka.

Śląski Teatr Lalki i Aktora „Ateneum”, Katowice
Noriyuki Sawa: Naranaszi, czyli czarodziejski owoc  

Przedstawienie pełne orientalnej magii opowiada historię trzech braci, wędrujących po kolei na tajemniczą i niebezpieczną górę, aby zdobyć magiczny owoc, który uleczyć ma ich umierającą matkę.

Klasycznie zbudowana baśń o dojrzewaniu, w której bohater pokonać musi wiele niebezpiecznych przeszkód, by w końcu osiągnąć cel, to także opowieść z ważnym dla dzieci przesłaniem mówiącym o miłości do matki.

Warto zwrócić uwagę na oryginalną technikę animacji, polegającą na projekcji elementów scenograficznych za pomocą epidiaskopu.