O walce racji z racją
"Odpowiedzialność" - reż. Michał Zadara - Teatr Powszechny w Warszawie - 2022-06-26Na scenie trójka aktorów opowiada historie podobne do tych, które od zawsze opowiadamy w teatrze. Historie o sprawiedliwości, o walce racji z racją, o wojnie, o władzy, o bohaterstwie i o śmierci. Tyle, że aktorzy nie przeistaczają się w fikcyjne postaci i nie mówią ani o Danii, ani o Atenach. Opowiadają o tym, co dzieje się teraz, co dzieje się w naszym państwie, w tym roku.
„Odpowiedzialność" jest historią kryzysu uchodźczego na białoruskiej granicy. Wielu z nas, obywateli, zna fakty o śmierci, o głodzie, o brutalności i bezradności, ale nie umiemy ułożyć z nich spójnej historii. Gdy ktoś pyta, dlaczego państwo było w stanie przyjąć 2,5 miliona uchodźców na ukraińskiej granicy, ale nie kilkanaście tysięcy na granicy białoruskiej — nie umiemy odpowiedzieć.
„Odpowiedzialność" opowiada historię jednej z ofiar — Issy Jerjosa, uciekającego ze zniszczonej wojną Syrii, szukającego lepszej przyszłości w Europie. Oczekiwał tego, czego Syria nie gwarantowała: pokoju, praworządności i poszanowania praw człowieka, możliwości pracy i poukładania życia. Zastał w Polsce ekstremalnie zmilitaryzowaną strefę stanu wyjątkowego, gdzie uzbrojeni żołnierze wyszukują bezbronnych ludzi w lesie i nie zadając pytań, zmuszają ich do powrotnego przekroczenia granicy z Białorusią. Issa Jerjos umarł po polskiej stronie granicy, w strefie stanu wyjątkowego. Ukrywał się przed funkcjonariuszami państwa, w którego konstytucji czytamy, że poszanowanie przyrodzonej godności człowieka, jego prawa do wolności i obowiązku solidarności z innymi ma za swoją niewzruszoną podstawę.
„Odpowiedzialność" opowiada o tym, jak powstała strefa stanu wyjątkowego, kto ją utrzymuje i jakie prawa mogły zostać naruszone, i czy ktokolwiek będzie mógł w przyszłości odpowiedzieć za te naruszenia przed sądem.
Imię Issa to po polsku Jezus. „Odpowiedzialność" opowiada pasję Issy/Jezusa, historię ostatnich dni przed jego śmiercią, oraz stawia pytanie o odpowiedzialność, jaką ponoszą politycy — ci, którzy podejmują decyzje i ci, którzy umywają ręce.
Spektakl jest koprodukcją CENTRALI i Teatru Powszechnego w Warszawie; powstał we współpracy z Fundacją Salam.Lab oraz prawniczkami i prawnikami Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
