Oratorium o świętym Franciszku z Asyżu

W sobotę, 3 października o godz. 20 na Rynku Głównym w Krakowie zostanie po raz pierwszy wykonana kompozycja Joachima Mencla "Transitus. Oratorium o życiu i śmierci św. Franciszka z Asyżu". Utwór został specjalnie napisany na 800-lecie Zakonu Franciszkanów. Autorką tekstów inspirowanych regułą i tekstami św. Franciszka jest Beata Mencel. Muzykę skomponował wybitny krakowski kompozytor i pianista Joachim Mencel.

Pracował Pan nad tym oratorium rok... 

- Zamówili go u mnie franciszkanie, planując swój wielki jubileusz, w który zaangażowane są wszystkie prowincje zakonów franciszkańskich w Polsce. Bardzo mnie ucieszyła ta propozycja, potraktowałem ją jako wyróżnienie, choć nie jest to mój pierwszy zawodowy kontakt z zakonem. Od wielu lat co roku na przykład jeździmy z zespołem New Life\'m na kilkutygodniową trasę po Ukrainie organizowaną przez kapucynów, którzy także są franciszkanami. Z kolei trzy tygodnie temu braliśmy udział w dużym koncercie "Catholic Underground", również u franciszkanów, w sercu Manhattanu. Oczywiście, byłem też w Asyżu, w Porcjunkuli... Tak więc nitek św. Franciszka jest w moim życiu wiele. 

Ma Pan do tego świętego stosunek szczególny? 

- Zdecydowanie. To człowiek, który w Kościele dokonał największej rewolucji; to szaleniec Boży. Szkoda, że w pojęciu potocznym funkcjonuje jego uproszczony obraz. Kojarzy się go z ekologią, kwiatkami, z unoszącymi się wokół jego głowy ptaszkami. Z kimś, kto głosi kazania do zwierząt. A to mistyk, stygmatyk, ale i mężczyzna z krwi i kości. Szalony człowiek, który jednak konsekwentnie dążył do zrealizowania wizji, jaką otrzymał od Boga. 

Pan pisał muzykę, żona teksty... 

- Naturalnie zanim przystąpiłem do pisania muzyki, pogłębiałem wiedzę o życiu i dokonaniach tego świętego. Ale najpierw powstały teksty Beaty, to one wyznaczały rytm mojej opowieści, podobnie jak aura nabożeństwa zwanego "Transitus" (Przejście), odprawianego w wigilię śmierci św. Franciszka, nabożeństwa mówiącego właśnie o jego przejściu do życia wiecznego, co nastąpiło w nocy 3 października 1226 roku. Zarazem finał koncertu będzie radosny, bo tak też umierał św. Franciszek - z radością i pieśnią na ustach, powierzając się Jezusowi. 

Wykonywać oratorium będzie około stu osób... 

- To grono, z którym już nie jeden raz pracowałem, czyli Jorgos Skolias jako św. Franciszek, moi przyjaciele z zespołu New Life\'m - z solistami Natalią Niemen (Pani Miłość), Basią Włodarską (Siostra Cierpliwość), Mateuszem "Mateo" Otrembą (Brat Pokój) - i Kasia Kurzawska z zespołu Sofa (Pani Ubóstwo). Będzie też dziecięcy zespół Promyczki, który zaśpiewa piękną balladę o łzach Franciszka, gdyż według opisów współczesnych świętemu biografów łzy te nader często wylewane były podczas gorliwych i długich modlitw pierwszego stygmatyka. Wystąpią także: harfistka Małgorzata Komorowska, solistka nagrywająca z wieloma zespołami, jak np. New European Orchestra, złożona z członków czterech franciszkańskich prowincji schola oraz chór mieszany i orkiestra pod dyrekcją Huberta Kowalskiego. 

A Pan będzie czuwał znad fortepianu. Czy - skoro to takie duże przedsięwzięcie - doczekamy się jego nagrania płytowego? 

- Nie wiem. Na pewno zostanie sobotni koncert profesjonalnie nagrany. Co dalej - trudno przewidzieć. 

Pytam nieprzypadkowo, bo z żalem myślę, że Pana piękna kantata jazzowa do słów Karola Wojtyły "Miłość mi wszystko wyjaśniła", prezentowana premierowo przed trzema laty w Krakowie, a potem w Rzymie, nie doczekała się wciąż nagrania. 

- Na razie serwis Vimeo prezentuje tytułowy utwór w wykonaniu Jorgosa; by go posłuchać wystarczy, wchodząc tam, wpisać w wyszukiwarkę słowo kantata. W przyszłym roku, mam nadzieję, powtórzymy ów koncert i wówczas dokonamy nagrania. Przedsięwzięcie jest ogromne... 

Przypomnijmy, że poza polskimi znakomitymi artystami - jak Ewa Bem czy Janusz Muniak - brali w nim udział muzycy światowej sławy: amerykański saksofonista Lee Konitz czy argentyński bandoneonista Dino Saluzzi. 

- Na szczęście mamy przyjaciół, którzy obiecali pomoc. Zatem, powtórzę, mam nadzieję... Natomiast już na początku listopada ukaże się płyta duetu Brad Terry - Joachim Mencel o tytule "Live in Fort Andross", z koncertem nagranym przed trzema laty w USA, podczas którego wykonaliśmy m.in. moje kompozycje. Ciekawostką jest fakt, że ten wybitny klarnecista nie tylko gra, ale i w kilku utworach w sposób niezwykły gwiżdże. W związku w wydaniem krążka Brad przyleci na miesiąc do Europy; mamy zaplanowane występy w Pradze, w Niemczech... 

W Krakowie także? 

- Tak, 6 grudnia w Centrum Kultury Żydowskiej. Ale na razie zapraszam na sobotnie spotkanie ze świętym Biedaczyną z Asyżu.