Pejsażysta

Lepiej być sprawiedliwym niż prześmiewczym, dlatego - w gruncie rzeczy przyznając spektaklom tego twórcy jakiś atut - warto doprecyzować, że jego teatr nie tyle opisuje rzeczywistość, ile ją obrazuje.

Borczuch przynajmniej szuka metafory, lubi się bawić światłem i wykorzystywać je do konstruowania własnego uniwersum. Do końca nigdy mu się nie udało (wystawiał m.in. Witkacego i Wilde'a w TR Warszawa i Fredrę w Starym Teatrze), ale chyba trzeba to nazwać dążeniem do scenicznej intymności. Jakoś widać to w "Apokalipsie".

Zaproszenie do Nowego Teatru Krzysztofa Warlikowskiego w tym kontekście wygląda na pocałunek śmierci. Owszem, przepastna hala na Madalińskiego to pole do popisu, z tym że idealne jej wykorzystanie to już wyższa szkoła. Warlikowski po 2008 r. swoje spektakle rozbudował do skali wielkich inscenizacji. Borczuch, gość w Nowym, tej skali nie dorównuje.

W "Apokalipsie" wszyscy czegoś poszukują, są rozbitkami z nieokreśloną tożsamością, którą dziś w szybkiej rzeczywistości Zachodu wypadałoby szybko definiować. Niby coś o sobie wiedzą, ale spotkanie człowieka ze Wschodu z Europejczykiem kończy się nieufnością i podskórną chęcią ujarzmienia

inności, z obu stron. Borczuchowi posłużyły tutaj biografie i idee Oriany Fallaci oraz Piera Paola Pasoliniego, ale trudno pojąć, w czym tej opowieści realnie pomagają. Gdy w pierwszej scenie pojawia się Marek Kalita jako naiwny dziennikarz przepytujący Pasoliniego (Krzysztof Zarzecki), zanosi się na fascynujący dialog. Ale Borczuch, uczeń Krystiana Lupy, rozciąga go do kilkunastu minut, po których nie wiadomo, o czym panowie rozmawiają. Wdzięcznie chce spłacić dług Lupie, to na pewno. Jednak jasne jest, że Lupowe dialogi, które zawsze atakują widza całą masą kontekstów, mogą trwać i godzinę z okładem. U Borczucha rażą banalnym humorem, zabijają udawanym intelektem. Dlatego trochę ta "Apokalipsa" to wyścigi pod tytułem: też tak umiem - ograć przestrzeń jak Warlikowski, wypełnić interakcje między postaciami jak reżyser "Wymazywania". Aktorsko to również porażka, choć może tylko Jacek Poniedziałek dotyka postaci fotoreportera ze zwichniętą wiarą w sens pomocy innym. Chętnie zobaczyłbym ten projekt w skromnej przestrzeni, gdzie może Borczuch potraktowałby go niczym badanie w laboratorium, w skupieniu rozdzielając każdemu słowu odpowiednią siłę. W Nowym wszystko umyka gdzieś w powietrze.

Autor jest także redaktorem Internetowego Miesięcznika Idei "Nowa Konfederacja"(www.nowakonfederacja.pl)