Płacić czy płakać, czyli smutna historia wesołego T-shirtu

"Historia T-shirtu" - reż. Małgorzata Wdowik - Teatr Współczesny w Szczecinie

Coraz więcej mówi się dziś o tym, że tanie ubrania, które często kupujemy tylko po to, by poprawić sobie nastrój, produkowane są kosztem zdrowia, a nawet życia azjatyckich szwaczek. W żadnym stopniu nie wpływa to jednak na zmniejszenie obrotów popularnych „sieciówek". Żal nam kobiet, które przez kilkanaście godzin dziennie wszywają rękawki do koszulek w zamian za równowartość trzech złotych, ale zamiast zorganizować zbiorowy protest wolimy kręcić „Azja Express" – reality show ukazujące jak bogaci celebryci z Europy bawią się w biednych Azjatów, by „lepiej zrozumieć problemy Trzeciego Świata". Dlaczego tak się dzieje i czy jesteśmy w ogóle w stanie to zmienić – odpowiada najnowszy spektakl szczecińskiego Teatru Współczesnego, pt. „Historia T-shirtu, czyli jak to dobrze urodzić się na Zachodzie".

Przedstawienie wyreżyserowane przez Małgorzatę Wdowik na podstawie tekstu Jana Czaplińskiego i Krzysztofa Szekalskiego to niebywale dynamiczna, porywająca i zabawna satyra na ludzi Zachodu, wylewających krokodyle łzy nad losem azjatyckich szwaczek. Troje aktorów (wspaniali i energiczni: Adrianna Janowska-Moniuszko, Magdalena Wrani-Stachowska i Maciej Litkowski), wspomaganych przez uroczą młodą damę (Maria Walich), wciela się na przemian w norweskich blogerów modowych (którzy w ramach programu telewizyjnego jadą do Bangladeszu, by – opuszczając na parę godzin luksusowy hotel – „przekonać się", czym jest praca w tamtejszych szwalniach) i ogarniętych zakupoholizmem koszulkomaniaków, próbujących uzasadnić współczesną miłość społeczeństwa do T-shirtów. Wśród przytaczanych przez bohaterów argumentów powracają stwierdzenia, takie jak: „T-shirty przypominają mi dzieciństwo (kiedy na piersi nosiłem obrazek z Wojowniczymi Żółwiami Ninja) i pierwsze muzyczne fascynacje (wyrażane przez koszulkę z Britney Spears)", „nadruki na T-shirtach sprawiają, że jestem oryginalny albo zabawny, zachęcają do nawiązania ze mną kontaktu" czy „T-shirty z napisami mówią za mnie, przekazując refleksje, których sam nie miałbym odwagi wypowiedzieć", a ich zestawienie obrazuje niezwykły paradoks. Uwypukla mianowicie, iż poszukując „projektu na siebie", czyli własnego stylu opartego na oryginalności, nieuchronnie sięgamy po którąś z gotowych rynkowych ofert tożsamości.

Podczas spektaklu widzowie mają okazję obejrzeć ogromną ilość wszelkiego rodzaju T-shirtów, opatrzonych częstokroć wulgarnymi i kontrowersyjnymi napisami. Nadruki, takie jak „Keep calm and rape" czy „Nie płakałem po Papieżu" to tylko początek góry lodowej. Uczucie szoku wywołane niektórymi z tych treści uwypukla absurd obsesyjnego kupowania T-shirtów i rodzi pytanie o to, czy naprawdę chcemy, by określały nas sztuczne szokujące hasła wymyślone przez kogoś innego.

Najmocniejszym punktem spektaklu jest jednak emisja nagrania, na którym uśmiechnięta dziennikarka pociesza widzów, zapewniając ich, że ciężka praca bangladeskich szwaczek jest i tak „mniejszym złem" i najlepszym z ich możliwych wyborów. Jak uzasadnia – przyszła szwaczka przeprowadza się do dużego miasta, gdzie może się rozwijać i samodzielnie zarabiać, unikając niewolniczego uwięzienia w domu, jakie często staje się udziałem mieszkanek Bangladeszu. Przemówienie dziennikarki wieńczy nagranie z płonącym kominkiem – sztucznym uspokajaczem symbolizującym kłamstwa, którymi (podobnie jak ona) zagłuszamy swoje sumienia.

„Historia T-shirtu" to już ostatnia część projektu PIKSELOZA. Podejmując temat, który odbiorcy dobrze znają i o którym – jak im się zdaje – wszystko już wiedzą, pozostawia ich z poczuciem niepokoju, a nawet zawstydzenia. Przypomina im bowiem, że choć są w pełni świadomi krzywdy pracowników azjatyckich fabryk, wolą publicznie okraszać ich los słonymi łzami niż wydawać słone kwoty na produkowane przez nich ubrania.

Agnieszka Moroz
Dziennik Teatralny Szczecin
3 czerwca 2016
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...