Popremierowy projekt edukacyjny

Wraz z premierą (30 sierpnia) wystawionej tylko raz i ponad 100 lat temu sztuki Adolfa Nowaczyńskiego "Car Samozwaniec, czyli polskie na Moskwie gody" w adaptacji Roberta Urbańskiego i reżyserii Jacka Głomba legnicki teatr kolejny raz sięgnął po historię skomplikowanych relacji polsko-rosyjskich. Tych z odległej przeszłości, ale i tych bliższych współczesności, a nawet zupełnie aktualnych. W mieście przez powojenne półwiecze nazywanym Małą Moskwą to naturalne. Tak było w "Balladzie o Zakaczawiu" (2000), "Wschodach i Zachodach Miasta" (2003), w sztuce "Palę Rosję! Opowieść syberyjska", z którą teatr podróżował po Rosji (2009), a także w spektaklu "We wspólnym pokoju" (2013) moskiewskiego Teatru.doc zrealizowanym w ramach legnickiego artystyczno-społecznego projektu "Dwadzieścia lat po" w 20. rocznicą opuszczenia miasta przez wojska rosyjskie.

Także Dymitriady, a właściwie ich końcowy akord, czyli wygnanie polskiego garnizonu z Moskwy, nie są nowością na legnickiej scenie, na której swoją premierową prezentację miał wspólny spektakl moskiewskiego Teatru.doc i wrocławskiej grupy Ad Spectatores pt. "1612" (w tytule rok wypędzenia Polaków z Kremla, który od 2005 roku jest świętem państwowym Rosji) zrealizowany w ramach legnickiego Festiwalu "Miasto" (2007).

Dramat "Car Samozwaniec" to opowieść o pierwszej dymitriadzie, gdy polska magneteria wykorzystała polityczny zamęt i słabość Rosji do zbrojnej interwencji, aby - po śmierci cara Borysa Godunowa - osadzić na moskiewskim tronie wychowanego na polskim dworze młodzieńca podającego się za syna Iwana Groźnego. W legnickiej inscenizacji reżyser odarł dramat Nowaczyńskiego z historycznego kostiumu i wykreował ponadczasowy świat rzeźni. Zarówno tej jak najbardziej dosłownej, jak i metaforycznej. Stworzył polityczną opowieść o starciu cywilizacji, Wschodu z Zachodem, katolicyzmu z prawosławiem, ale też o kulisach polityki, której domeną są intrygi, spiski, zdrada, podstęp, żądza władzy i chciwość. Całość wręcz bezlitośnie spływa krwią. Akcja, która w zasadniczej warstwie toczy się w kremlowskich komnatach, może przebiegać gdziekolwiek. W dowolnym miejscu i czasie. Wszędzie tam, gdzie trwa niemal plemienna wojna wszystkich ze wszystkimi o wpływy, władzę, pieniądze i kobiety.

W sobotę 19 września na Scenie Gadzickiego (13.00), a później w teatralnej Caffe Modjeska (17.00), dopisany zostanie edukacyjny epilog do opowieści scenicznej. Burzliwe wydarzenia historyczne ze źródeł dramatu "Car Samozwaniec, czyli polskie na Moskwie gody" staną się tematem artystycznej i historycznej refleksji pod hasłem "Dymitriady - sukces czy porażka Rzeczypospolitej Obojga Narodów, chluba czy kłopot dzisiejszej Polski".

Rozpoczną młodzieżowe grupy teatralne z Bolesławca (BOK-MCC) i Legnicy (II LO, V LO, Gimnazjum nr 5), które na Scenie Gadzickiego zaprezentują własne spektakle inspirowane premierą "Cara Samozwańca". - Nasz spektakl pt. "(DYMI)-Triada" odwoła się do trzech ważnych wydarzeń z historii Polski: bitwy pod Grunwaldem, dymitriad i odsieczy wiedeńskiej. Będzie refleksją nad znaczeniem batalii, w efekcie których, choć po latach, utraciliśmy niepodległość - mówi opiekun Teatru Młodych z V LO w Legnicy, zafascynowany sceną polonista Marek Biskup (w czerwcu br. zadebiutował na scenie legnickiego teatru monodramem "Bombel"). - Chcemy zobaczyć, jak młodzież z własnej i współczesnej perspektywy postrzega wydarzenia znane jej z lekcji i kart historii - dodaje Joanna Rostkowska, koordynator ds. edukacji w legnickim Teatrze Modrzejewskiej.

- Obserwuję w Legnicy renesans teatru szkolnego. To już nie tylko grupa Młodzież Tworzy Musical, która w ostatnich trzech latach dała trzy premiery na naszej Scenie Gadzickiego. Od zawsze do edukacji przykładaliśmy wielką wagę. Symboliczne jest to, że przy naszym teatrze działa pierwszy z utworzonych, a ostatni z ocalałych, Klub Gońca Teatralnego - zauważył dyrektor legnickiego teatru Jacek Głomb

Później będzie doroślej i naukowo. W Caffe Modjeska o przebieg i znaczenie dymitriad, tak kiedyś, jak i dziś, spierać się będą: pisarz Mariusz Wollny, autor m.in. czterotomowego cyklu o przygodach krakowskiego żaka Kacpra Ryxa rozwiązującego historyczne zagadki kryminalne, ale też - osadzonej w okresie dymitriad - kontynuacji tych opowieści, czyli trylogii "Krwawa jutrznia" (mieszanki grozy, fantastyki i historii) oraz Tomasz Bohun, historyk zajmujący się dziejami środkowo-wschodniej Europy i historią Rosji, redaktor periodyku "Mówią Wieki", autor książek "Moskwa 1612", "Polacy na Kremlu 1612". Całość poprowadzi autor adaptacji "Cara Samozwańca" i kierownik literacki legnickiego teatru Robert Urbański.

Preludium do edukacyjnych "Dymitriad" będzie wykład dla młodzieży I LO w Legnicy pt. "Car Dymitr I i Polska. Trzy lata pięknych złudzeń", który w środę 16 września wygłosi dr Aleksandra Oszczęda z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wstęp na legnicki (19 września) teatralny dzień związany z dymitriadami, zarówno na młodzieżowe przedstawienia na Scenie Gadzickiego, jak i na debatę w Caffe Modjeska, jest bezpłatny. Sobotnie wydarzenie zakończy o godz. 19.00 spektakl "Car Samozwaniec, czyli polskie na Moskwie gody" na Scenie na Nowym Świecie. Dla młodzieży biorącej udział w prezentacjach teatralnych wstęp będzie bezpłatny. Dla pozostałych chętnych bilet 29 zł (ulgowy 18 zł). Dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny są dodatkowe zniżki.