Robiłaś to już?

Przenikliwy wzrok Draculi (w którego wciela się Piotr B. Dąbrowski) rozpoczyna spektakl dość intensywnie. Na widowni może maksymalnie pomieścić się około 30 osób, niewielka scena w większości przykryta jest ciemnością, a atmosfera staje się bardzo kameralna i intymna. Scenografia, za którą odpowiada Marika Wojciechowska, jest wyważona, ale nie oszczędna. Uwagę przykuwa łóżko bohaterki Ali, a z drugiej strony trumna Draculi, stojące w pozycji pionowej. Łóżko w całości pokrywają pluszowe misie, lecz dzięki kółkom w każdej chwili może ono zamienić się w trumnę - drewniany prostokąt z białymi konturami wyznaczającymi miejsce spoczynku Draculi. W tyle znajdują się rozsuwane drzwi, na których wyświetlane są projekcje, widzimy też klawisze oraz stolik a'la chirurgiczny z kilkoma figurkami.

Dracula prezentuje się w czarnym od stóp do głów kostiumie, natomiast Ala (najczęściej grana przez Pawła Siwaka) nosi białą sukienkę, której tylna konstrukcja kojarzy mi się trochę z wyglądem kaftanu bezpieczeństwa. Większość kostiumów nie jest skomplikowana, jednak zdarzają się elementy zaskoczenia, jak na przykład kilkunastocentymetrowe buty na obcasie. Niejedna osoba może pozazdrościć tego, jak perfekcyjnie sztukę chodzenia na obcasach opanował Piotr B. Dąbrowski. Dwójka aktorów wyposażona została także w specjalne soczewki dodające dramaturgii ich charakterom.

Wspomniałam, że Ala jest grana najczęściej przez Pawła Siwaka, ponieważ rozkład ról jest tu trochę bardziej skomplikowany. Aktorzy przejmują od siebie na zmianę rolę Ali, rzucając do siebie białą sukienką, Dracula pojawia się i znika. Piotr B. Dąbrowski bywa piosenkarzem Boberem, przywódcą partii politycznej czy personą o energii drag queen. Paweł Siwak to przede wszystkim Ala, ale też rozmówcy na czatach internetowych czy ksiądz, którego moment jest jednym z najmocniejszych części spektaklu.

Była to już trzecia sztuka teatralna wyreżyserowana przez Agatę Biziuk, na którą udało mi się wybrać. Kilka lat temu miałam okazję zobaczyć w Teatrze im. Ludwika Solskiego w Tarnowie "Skłodowska. Radium Girls" oraz "Heroiny", które skutecznie zwróciły moją uwagę na dalszą twórczość reżyserki. Z wykształcenia to absolwentka reżyserii na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, ale także dramatopisarka. Ponadto, założycielka Nieformalnej Grupy „Avis", z którą do tej pory tworzy wiele wartościowych i uznawanych spektakli.

"Dr@acula. Vagina dentata" to po części opowieść o nastolatce u progu inicjacji. Pytanie o doświadczenia seksualne - "robiłaś to kiedyś?" - staje się pewnym motywem przewodnim spektaklu. Ala słyszy je z każdej strony - pytają rówieśnicy, dorośli, celebryci i influencerzy w mediach społecznościowych, nawet osoby duchowne. Niesamowicie trafnie pokazane są rozmowy Ali z różnymi ludźmi na internetowych czatach. Aktorzy wcielają się w rozmówców, którzy używają specyficznego języka, angielskich zwrotów, a na dodatek mówią tak szybko, że można zrozumieć tylko pojedyncze słowa. Dzielimy wtedy doświadczenie Ali, która też nie do końca rozumie, czego ludzie wokół od niej oczekują w XXI wieku. Czy powinna się z kimś umawiać? Pójść krok dalej? Jak powinno udzielać się w mediach społecznościowych? Kogo popierać, a kogo mieszać z błotem?

Jednakże spektakl nie skupia się jedynie na problemach dotyczących inicjacji seksualnej. Alą mógłby być każdy z nas, ponieważ jej dylematy i problemy są zarazem problemami obecnego społeczeństwa. Jedną z postaci Piotra B. Dąbrowskiego w spektaklu jest przywódca partii, która obiecuje spełnienie wszystkich postulatów jej członków. To utopijne założenie, niemniej od razu łączymy ten obraz z sytuacją na scenie politycznej w Polsce, czy w innych państwach. I nic dziwnego, że Ala gubi się również w takiej sytuacji - dołącza do partii, ale czy naprawdę tylko oni mają rację? Czy wszyscy spoza partii są kłamcami i głupcami? Od początku każda postać czegoś od nastolatki oczekuje, a więc każdy po kolei może być Draculą, który wysysa z bohaterki to, co tylko możliwe. A my - zanurzeni po uszy w mediach społecznościowych, wszechobecnych kłótniach o politykę, religię, seks - wszyscy jesteśmy Alą.

Wbrew pozorom "Dr@cula. Vagina dentata" nie jest spektaklem przygnębiającym, poważnym i ponurym - mimo, że tematyka w ogólnym rozrachunku nie jest zbyt pozytywna. Agata Biziuk łączy elementy powagi i grozy razem z momentami pełnymi humoru, kiedy publiczność mimowolnie wybucha śmiechem i nie może się opanować. Aktorzy angażują publiczność w spektakl, a zakończenie z jednej z strony dziwi, a z drugiej jest całkowicie zrozumiałe. Niewątpliwie, na szczególne uznanie zasługuje też muzyka (Piotr Klimek) - głównie elektroniczna, potęgująca tajemniczy nastrój. "Dr@cula.

"Vagina Dentata" Agaty Biziuk to intrygujące przedstawienie jednego z kawałków współczesności wzbogacone humorem, a dynamika gry aktorskiej Pawła Siwaka i Piotra B. Dąbrowskiego hipnotyzuje widzów aż do samego końca.