Roman Kruczkowski (1936 - 2019)
Aktor teatralny, telewizyjnyi filmowy, reżyser teatralny, działacz ZASPUrodził się 28 lutego 1936 we Włocławku. Zmarł 2 października 2019 w Lublinie.
Urodził się w 1936 roku we Włocławku. W 1959 roku ukończył Studium Dramatyczne przy Teatrze Polskim we Wrocławiu. Pierwszego lipca tegoż roku odbył się jego debiut sceniczny. W latach 1959–1961 występował w Teatrze Lubuskim w Zielonej Górze, od 1961 do 1964 roku w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze, następnie przez rok w Państwowym Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, od 1965 do 1966 roku w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie. W 1966 roku związał się z Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie, gdzie pozostawał na etacie do 1985. Od 2001 roku gra w nim gościnnie. W latach 1986–1991 był związany z Teatrem Rozmaitości w Warszawie, w którym pełnił stanowisko zastępcy dyrektora, Ignacego Gogolewskiego. W tym samym czasie piastował funkcję dyrektora Akademickiego Centrum Kultury „Chatka Żaka" w Lublinie.
Najważniejsze z jego ról na lubelskiej scenie to: Duch-Belzebub w Dziadach Adama Mickiewicza (reż. Krzysztof Babicki), Likki Tikki (Wódz, Biały Negr) w Szkarłatnej Wyspie (reż. Krzysztof Babicki), Grabarz II w Hamlecie (reż. Krzysztof Babicki), Ksiądz w Sędziach (reż. Anna Augustynowicz), Jerzy w Opowieściach o zwyczajnym szaleństwie (reż. Krzysztof Babicki), Włodzimierz Iljicz Uljanow Lenin w spektaklu Miłość na Krymie (reż. Krzysztof Babicki) i Oberon Król Elfów w Śnie nocy letniej (reż. Artur Tyszkiewicz).
Po Bogu Woody'ego Allena w reżyserii Grzegorza Kempińskiego, gdzie Roman Kruczkowski gra Debiliusza-Króla, Grzegorz Józefczuk chwalił jego kreację: „Ma swoje wspaniałe pięć minut Artur Kocięcki jako Lorenzo Miller i Roman Kruczkowski ze swoją deus sex machiną. Otóż to! Jest jeszcze też spora szczypta seksu. Jednym słowem, nie wyrzucajcie telewizorów po wiadomościach, tylko idźcie do teatru, drodzy czytelnicy".
G. Józefczuk, Woody Allen w Teatrze Osterwy, „Gazeta Wyborcza. Lublin" 9.06.2009.
Roman Kruczkowski podejmował się także reżyserii. W Teatrze im. J. Osterwy w Lublinie przygotował Jana Macieja Karola Wścieklicę Witkacego (1985), a w 1989 roku we Władywostoku – Żegnaj, Judaszu Ireneusza Iredyńskiego. Na deskach Teatru Nowego w Lublinie reżyserował m.in. Tango Mrożka, które w maju 1998 roku zostało zaprezentowane Polonii kanadyjskiej w Toronto i jego okolicach.
Ważną częścią jego aktywności związanej z teatrem jest praca w Związku Artystów Scen Polskich. W latach 70. Roman Kruczkowski był współorganizatorem lubelskiego oddziału i do 1986 roku – jego pierwszym przewodniczącym. Po trzynastoletniej przerwie, od marca 1999 roku, znów pełni tę funkcję. Z okazji 90-lecia ZASP, które przypadło w 2008 roku, nie tylko podsumowuje swoje doświadczenia, ale także uzasadnia potrzebę działania tej instytucji: „[...] Dla młodego aktora wstąpienie do ZASP-u było nobilitacją, a zarazem życiowym oparciem. [...] Żartuję, że prezes ZASP to mój zawód. Niestety, dziś młodzi ludzie specjalnie się do ZASP-u nie pchają, bo od początku stawiają pytanie: «a co mi da taka przynależność?» [...]. Ciągle jest bardzo wiele do zrobienia. Szkoły teatralne kształcą teraz młodych aktorów do seriali i sitkomów. Musimy zawalczyć o to, by przywrócić aktorstwu jego etos i warsztat".
T. Gong, Aktor teatralny to brzmi dumnie, „Kurier Lubelski" 21.11.2008.
Prywatnie Roman Kruczkowski był żonaty z Barbarą Wronowską-Kruczkowską (zm. 2011), aktorką związaną również z Teatrem im. J. Osterwy w Lublinie. Poznali się jeszcze jako studenci: „Jak zobaczyłem Basię, to pomyślałem sobie, że jest to kawał baby. Nawet koledzy moi złośliwie śpiewali: «Nikt się nie brał do armaty, tylko Romcio nasz kudłaty». A ja zawsze uważałem, że wszystko, co jest wymiarowe, to jest przeciętne. I zawalczyłem o największą dziewczynę na roku".
G. Józefczuk, Wronowska i Kruczkowski pół wieku razem na scenie, „Gazeta Wyborcza. Lublin" 2009, nr 302.
