Rozprawka o Żydzie

"Żyd" - reż. R. talarczyk - Teatr Polski w Bielsku-Białej

Czy sztuka ta daje odpowiedź na pytanie jakie jest dzisiejsze społeczeństwo polskie, jak bardzo jest w nas zakorzeniony antysemityzm, jaki jest tak na prawdę nasz stosunek do narodowości żydowskiej? Czy może nadszedł czas refleksji i rozliczenia się z przeszłością? Kto czuje się winny krzywd wyrządzonych Żydom, a kto uważa, że nie ma z nimi zupełnie nic wspólnego?

Mimo iż scenografia jest prosta, bo składają się na nią zaledwie trzy ławki szkolne a także portrety różnych ludzi na ścianach, jednak już na pierwszy rzut oka nie mamy wątpliwości, czy sztuka osadzona będzie w murach szkoły. Sytuacja jest zwyczajna, bohaterami są najzwyklejsi nauczyciele, wszystko sprowadza się do codzienności i pozornie nic, ani nikt nie może tego zakłócić. Czyżby?

Przyczyną debaty i późniejszego sporu jest Żyd. Żyd, który nie jest fizycznie obecny, tym samym nie zostaje dopuszczony do głosu, podczas dyskusji nie może się bronić przed zarzutami. Jednak w trakcie całej debaty, w dziwny sposób broni go po prostu historia. Żyd ten był uczniem tej samej szkoły, mieszkał w tym samym mieście, człowiek jak każdy inny. Nie napisał listu, w którym wyrzuca swój żal do Polaków za prześladowania, tym bardziej do nauczycieli szkoły. Nie domaga się zwrotu należnych mu dóbr. Nawet nie wiadomo czy w ogóle faktycznie przyjedzie. Dlaczego więc jego list wywołuje tak wielkie poruszenie, lawinę wyrzutów i oskarżeń? Dlaczego za jego sprawa wychodzą z nauczycieli ich najgorsze cechy, wyłania się brudna przeszłość? Przecież nikt ich o to nie prosił, nikt im się nie kazał spowiadać. Sami potrzebowali tego głośnego rozrachunku ? Wszyscy tłumaczą się przed innym i sobą samym.

Żyd w przedstawieniu jednak nie pojawia się, może i dobrze, bo aż strach pomyśleć co by się wówczas mogło wydarzyć...

Sztuka na samym początku nawet trochę bawi, szybko jednak atmosfera zaczyna się zagęszczać i staje się coraz cięższa - tym nastroju zostanie utrzymana do samego końca. Większa część publiczności to młodzież, ludzie których wojna nie dotknęła, którzy z żydowska narodowością mają nie wiele wspólnego, o przeszłości dowiadują się przeważnie z opowiadań babci. Czy zatem starania autora sztuki szły w kierunku przypomnienia nam wydarzeń międzywojennych, czy sztuka miała skłonić nas do refleksji? A może raczej chodziło o to, by zasygnalizować następstwa tego, co działo się po wojnie i jaki ciężar niejednokrotnie ciągnie się za szarymi z pozoru ludźmi. 

Nam młodemu pokoleniu łatwo jest oceniać, ponieważ nie braliśmy udziału w tych okropnych wydarzeniach, które miały miejsce na naszych ziemiach, tutaj gdzie dziś spacerujemy.

Monika Olszewska
Dziennik Teatralny Katowice
6 stycznia 2009
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...