Śmietanka śmietanki
3. Festiwal Wybrzeże SztukiSpektakle Krzysztofa Warlikowskiego, Grzegorza Jarzyny i Krystiana Lupy. Do tego spektakle, o których było bardzo głośno. Creme de la creme, śmietanka śmietanki. Taki był pomysł Adama Orzechowskiego, dyrektora teatru Wybrzeże, na organizowany przez niego po raz trzeci Festiwal Wybrzeże Sztuki. Gwarantowany sukces imprezy zatem? Tego bym nie powiedział. Jak się zleje trzy butelki markowych win do jednego dzbanka, efekt wcale nie musi być dobry. Niegwarantowany zatem, ale sukces
Nie miałoby sensu dorabianie tak różnym spektaklom jakiegoś wydumanego wspólnego mianownika. "Ludzie jak bogowie" - tak brzmiało hasło festiwalu. Jak się ono miało np. do "Między nami dobrze jest" Doroty Masłowskiej, przedstawienia wyreżyserowanego przez Jarzynę? Moim zdaniem, nijak. Komedia Masłowskiej nie ma w sobie żadnego prometejskiego przesłania. To rzecz o polskich tylko sprawach, sztuka, z której - jeśli dobrze rzecz pojąłem - wynika, że z dwojga złego lepiej być w polskości zakorzenionym niż z niej wykorzenionym. I przedstawienie, w którym reżyser na różne sposoby maskował słabości tekstu.
Łatwiej taki wspólny mianownik znaleźć w "Oczyszczonych" Sarah Kane w reżyserii Warlikowskiego i w "Personie. Marilyn" [na zdjęciu], autorskim spektaklu Krystiana Lupy (Teatr Dramatyczny). Oba spektakle to ekspedycje do granic teatru. Warlikowskiemu udało się pełen brutalności tekst Kane, tworzony na granicy tego, co może zaakceptować widz, przedstawić jako dramat o pragnieniu czystości i miłości. Spektakl miał swoją premierę dziewięć lat temu, ale okazało się, że ani trochę nie zwietrzał.
Spektakl Lupy porusza się na granicy tego, co jest w teatrze iluzją, wymyślonym światem. Przez blisko trzy godziny towarzyszymy głównej bohaterce, Marilyn Monroe, która po ucieczce z filmowego planu ukryła się przed światem w opuszczonej hali nieczynnej wytwórni filmowej. Rytm przedstawienia jest tak niespieszny, jakbyśmy uczestniczyli w rzeczywistym zdarzeniu. A Sandra Korzeniak (Paszport "Polityki" za tę rolę) nie tyle gra Marilyn, ile się nią staje. Kiedy w finalnym obrazie ciało Marilyn płonie w symbolicznym ogniu, można pomyśleć, że tę ofiarę, dzięki której rzeczywistość zmienia się w sztukę, składa też sama aktorka swoją ekshibicjonistyczną rolą. Po obejrzeniu spektaklu łatwiej można zrozumieć kontrowersje, jakie obudziło kolejne ogniwo cyklu "Persona" ze słynnym protestacyjnym występem Joanny Szczepkowskiej. Czy reżyserowi wolno przekraczać granice w budowaniu swoich przedstawień? Ale czy jako widz tego prawa mu nie przyznaję?
Wszystkie przedstawienia szły przy kompletach. Widać było, jaka jest w Trójmieście ciekawość podobnego teatru. Tak pomyślany festiwal wypełnił pewną lukę. Czekamy na więcej.
