Staram się iść wrażliwszym tropem

Z Jackiem Popławskim, dyrektorem artystycznym Teatru Maska w Rzeszowie rozmawia Andrzej Piątek.

W trakcie poprzedniego sezonu naszą poprzednią rozmowę nazwałem „Chciałbym dać szansę tematyce głębszej", bo takie zdanie w niej usłyszałem. Czy udało się to zrealizować?

Mam nadzieję, że świadczy o tym repertuar tworzony już przeze mnie od początku bieżącego roku. Rozpocząłem spektaklem dla dzieci „Teraz tu jest nasz dom" Tomasza Kaczorowskiego w reżyserii Anny Retoruk. Temat uchodźców dotyczy większości Polaków raczej poprzez media. W tym spektaklu rzecz nie w tym, żeby się podpiąć pod coś, co widać w sieci i kanałach telewizyjnych, ale w zwróceniu uwagi na problem dzieci z innych krajów, które z różnych względów stają przed koniecznością zmiany miejsca zamieszkania. Ale także chodzi na zwrócenie uwagi na problem naszych, polskich dzieci, czy są gotowe, i jak gotowe na przyjmowanie obcych. W sumie chodzi tu więc o empatię. Drugi spektakl dla dzieci „Tylko jeden dzień", w mojej reżyserii, porusza kwestię nietrwałości życia i konieczności przemijania. Nie jest to smęcenie i przytłaczanie czymś, raczej chęć pogodnego powiedzenia o tym, co od nas może zależeć, a co nie zależy. Bo póki żyjemy, to życie może być przez nas przecież dobrze zagospodarowywane. Można powiedzieć „Tylko jeden dzień", ale też można powiedzieć „Aż jeden dzień". Koniec sezonu został okraszony premierą „Romea i Julii", w bardzo osobistej interpretacji Bogusława Kierca, w istotny sposób pogłębionej przefiltrowanej przez wrażliwość tego artysty. Więc myślę, że w takim to kierunku repertuar Maski idzie.

Nowy sezon, który jest w trakcie ma jakąś wspólną myśl?

Ten sezon dzielą dwie mniejsze realizacje i po nich dwie większe, które będą angażować większe środki i większe zespoły aktorskie. Pierwsze dwie mniejsze są dla dzieci młodszych, czteroletnich i pięcioletnich. Tu znowu staram się iść wrażliwszym tropem kierując się najpierw w stronę tematyki japońskiej. Baśń „Bambusowa księżniczka" zrealizował Japończyk Noriyuki Sawa, opierając na wzorcach kulturowych z okresu Heian, czyli lat 794-1185. Posłużył się swoją szczególną wrażliwością i dał młodym widzom przetworzone przez siebie jedno z najstarszych dzieł spisanych w Japonii. A już wkrótce, 3 grudnia zaprosimy na przedstawienie familijne „O mniejszych braciszkach świętego Franciszka". Nie jest to lekcja religijności, raczej duchowości i wrażliwości w spojrzeniu na świat.

A druga część sezonu?

Arkadiusz Klucznik zaproponował „Zorro" Dariusza Czajkowskiego. Czyli czeka nas maska, w Masce! Temat ciekawy, daje aktorom szansę grania szerokiego i efektownego, a całość (o czym starsze pokolenie doskonale wie!) dotyczy człowieka, który nieprzespane noce poświęca walce o sprawiedliwość. Kolejna realizacja to "Gwiezdnik" Katarzyny Mazur-Lejman. Tekst zdobył pierwszą nagrodę w 28. Konkursie na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży w Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu tego roku. To bardzo ciekawa opowieść, nowa propozycja, cieszę się, że będzie miała w Masce swoją prapremierę. Spektakl wyreżyseruje Janusz Ryl - Krystianowski. Planowana na wiosnę realizacja „Zemsty" Fredry w reżyserii Pawła Aignera dokona się na początku przyszłego sezonu. Może uda się nam z nią trafić na festiwal „Źródła Pamięci Szajna - Grotowski - Kantor". Spektakl przygotowywany jest z myślą o młodzieży starszej, której powinna przypaść do gustu realizacja Aignera, znanego z dosyć szalonych wizji scenicznych. Chcę w tym sezonie zrobić co najmniej dwie realizacje dla przedszkolaków. Nie zapominając o uczniach szkół, którzy stanowią największe grono naszych widzów oraz młodzieży starszej. Podstawowe założenie jest takie, że musimy być repertuarowo otwarci na widza w każdym wieku.

Co jest najważniejsze w takim spojrzeniu na teatr?

W teatrze lalek lalki i plastyka są podstawowym środkiem wyrazu. Oczywiście, także aktor w żywym planie. Wszystko to się miesza, kreuje nowe sensy. Daje możliwości ciekawszej i wielopłaszczyznowej interpretacji. Chciałbym szukać tematów, które nie są tylko same dla siebie, ale takie żeby tekst dawał szansę wyniesienia czegoś i podkreślenia. Żeby tam była jakaś myśl, nie tylko sama radość albo smutek. Muszą być oczywiście emocje, bo teatr ma je budzić, takie jest jego podstawowe założenie, mamy coś razem przeżyć, i aktor i widz. Ale z drugiej strony gdzieś, coś powinno się w nas odłożyć na później, jakaś myśl, przeżycie, nawet podświadomie. Niekoniecznie wyrazić się tuż po spektaklu, czasem może dać o sobie znać długo po nim. Na pewno nie chcę iść w tę stronę, że teatr lalek ma być gałęzią pedagogiczną i czegoś uczyć na zasadzie dosłownej. Teatr jest formą sztuki, uczy, dotyka pewnych spraw, ale jednak podstawową kwestią jest przeżycie czegoś w aspekcie sztuki. W doborze repertuaru nie wszystkie propozycje muszą być głębokie. Bowiem widz musi być gotowy na to żeby to coś na scenie dobrze odebrać. Nie wolno go zniechęcić za wysoko postawioną poprzeczką. Ważne jest żebyśmy cały czas siebie obserwowali, widzowie i ludzie teatru, uczyli się siebie. To dobrze posłuży ciągłej modyfikacji dobierania repertuaru dla konkretnego środowiska. Mam przed sobą jakąś drogę, którą chcę przejść w tym sezonie. Na koniec pewnie będą mógł ją nazwać.

___

Jacek Popławski - absolwent PWST w Krakowie Filia we Wrocławiu, w latach 2002-2004 aktor-lalkarz w Teatrze Maska w Rzeszowie, od 2004 roku aktor Śląskiego Teatru Lalki i Aktora Ateneum w Katowicach. Reżyser teatralny (spektakle w Teatrze Dzieci Zagłębia w Będzinie, Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, Śląskim Teatrze Lalki i Aktora "Ateneum" i Teatrze Ptak). W 2009 ukończył podyplomowe studia menadżerów kultury w Akademii Ekonomicznej w Katowicach. W październiku 2015 roku odznaczony Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Od września 2016 dyrektor artystyczny Teatru Maska w Rzeszowie.