Stenka i Janda - królowe festiwalu Wybrzeże Sztuki

Wybrzeże Sztuki zasłużenie cieszy się rangą jednego z najważniejszych wydarzeń kulturalnych na Pomorzu - tegoroczna edycja, podobnie jak minione, utrzymana była na bardzo wysokim poziomie.

W Teatrze Wybrzeże, gdzie odbywał się festiwal, nie zabrakło spektakli reżyserowanych przez najgorętsze polskie nazwiska. Często goszczący w ostatnim czasie w Gdańsku Jan Klata tym razem zaprezentował "Wroga ludu" na podstawie dramatu Henryka Ibsena. Chwilami mocno uwspółcześniony XIX-wieczny dramat w wykonaniu zespołu Starego Teatru w Krakowie zachwycił rozmachem, aktualnością i celną oceną społeczną.

Bardzo wyczekiwaną pozycją w programie tegorocznej edycji był także spektakl "Maciej Korbowa i Bellatrix" w reżyserii Krystiana Lupy, będący rekonstrukcją jego spektaklu dyplomowego w PWST w Krakowie z 1993 roku.

Można było zobaczyć również rodzimą produkcję - adaptację słynnej powieści Henry'ego Jamesa "Portret damy" w reżyserii Eweliny Marciniak.

Festiwal to zawsze okazja do podziwiania gwiazd krajowej sceny. W tegorocznej edycji królowe były dwie: Danuta Stenka i Krystyna Janda.

Stenka wystąpiła na inaugurację Wybrzeża Sztuki w niezwykle intymnym "Koncercie życzeń" [na zdjęciu], warszawskiego Teatru Rozmaitości we współpracy z krakowskim teatrem miejskim Łaźnia Nowa. Kameralny godzinny monodram w reżyserii Yany Ross pokazuje (dosłownie!) ogromną samotność jednostki we współczesnym świecie. Pokazuje - bo z ust Stenki nie pada ani jedno słowo.

Jest coś takiego w tej aktorce, że nie sposób oderwać od niej wzroku, nawet gdy w milczeniu wykonuje podstawowe, prozaiczne czynności. W "Koncercie życzeń" stojąca widownia otacza scenę-mieszkanie, przypominające gotowe wnętrze pokazowe w Ikei, i obserwuje codzienność dojrzałej kobiety.

Dość banalne przesłanie o samotności człowieka w tłumie, zyskuje tu na wartości, dzięki charakterowi reżyserowanego performance'u i grze ciszą. Złudzenie, że na scenie właściwie nic się nie dzieje, rozwiewa zakończenie, które uświadamia, że wszystko było umiejętnie prowadzonym, trzymającym widza w napięciu zwiastowaniem nadejścia tragedii.

Zupełnie inaczej zaprezentował się warszawski Och-Teatr z Krystyną Jandą na czele, która spektaklem "Maria Callas. Master Class", będącym połączeniem teatru, opery i kabaretu, zamknęła Wybrzeże Sztuki. Przedstawienie przybliżające postać najsłynniejszej śpiewaczki operowej jest odświeżoną wersją spektaklu "Maria Callas. Lekcja śpiewu", którego prapremiera odbyła się 16 września 1997 roku w warszawskim Teatrze Powszechnym.

W nowej odsłonie, Callas w wykonaniu Jandy rozpoczyna mocnym, hałaśliwym wejściem na niemal pustą scenę, na której znajduje się tylko fortepian, wysokie krzesło i dwa stoliki. Zwracając się do publiczności jak do uczniaków, rozpoczyna warsztaty mistrzowskie śpiewu operowego, które chwilami do złudzenia przypominają przesłuchania do telewizyjnego talent show.

Janda, żywiołowa i charyzmatyczna, swoją kreacją kolejny raz zasadnie zachwyciła widzów, którzy występ jej oraz towarzyszących śpiewaków nagrodzili owacją na stojąco. Niestety, niewątpliwy talent aktorki i chwilami zachwycające wykonania fragmentów arii operowych nie są w stanie zatuszować monotonności spektaklu, powtarzalnego schematu i pretensjonalnego przesłania o byciu artystą.

Tegoroczna edycja Wybrzeża Sztuki była bardzo udana, ale organizatorzy muszą zastanowić się nad przyszłością. Szczególnie mając swojego rodzaju konkurencję w postaci otwartego w 2014 roku Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, który również prezentuje głośne spektakle polskich teatrów.

W przyszłości być może warto rozwinąć pokazy przedstawień o wydarzenia towarzyszące, takie jak spotkania z twórcami, dyskusje czy warsztaty.