Świat jest przecież taki piękny

Mija siódma rocznica śmierci Wojciecha Kilara

Pisał między innymi dla Coppoli, Wajdy, Polańskiego i Campion, ale sam wyżej od tej filmowej cenił swoją twórczość klasyczną. Jego muzyka z "Draculi" do dziś pozostaje jedną z najpopularniejszych ścieżek dźwiękowych z horroru w historii. Miał przed sobą otwarte wrota Hollywood, ale wolał żyć spokojnie z żoną w niewielkim mieszkanku w Katowicach. Mija siódma rocznica śmierci Wojciecha Kilara – kompozytora, który odrzucił ofertę Petera Jacksona pracy nad "Władcą pierścieni".

- Mija siódma rocznica śmierci Wojciecha Kilara. Wybitny polski kompozytor zmarł 29 grudnia 2013 r. na guza mózgu. Miał 81 lat
- Kilar był twórcą wysoko cenionej na świecie muzyki klasycznej i filmowej. Współpracował między innymi z Francisem Fordem Coppolą, Romanem Polańskim, Jane Campion, Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Zanussim i Kazimierzem Kutzem. Napisał muzykę do ponad 130 filmów i seriali
- Jednym z najpopularniejszych dzieł są utwory, jakie stworzył w 1992 r. do horroru Francisa Forda Coppoli "Dracula". Mało brakowało, a dekadę później oprawiłby "Władcę pierścieni" Petera Jacksona
- W 2005 r. poparł Lecha Kaczyńskiego, a pięć lat później jego brata. W 2007 r. udzielił wsparcia Prawu i Sprawiedliwości w wyborach parlamentarnych. Ostre spory zniechęciły Kilara do polityki, nazywał sam siebie "sierotą po PiS-ie"
- Jego jedyna żona Barbara zmarła w 2007 r. Małżeństwo, uchodzące za wyjątkowo zgodne i szczęśliwe, nie miało dzieci

- Pan Bóg zobaczył, że jestem leniem i podarował mi zawód dla leniów – przyznawał Wojciech Kilar Katarzynie Janowskiej i Piotrowi Mucharskiemu w ramach "Rozmów na koniec wieku"

Jeden z najwspanialszych polskich kompozytorów w historii, fantastycznie łączący rolę twórcy muzyki klasycznej i filmowej, nazywał siebie leniem nieprzypadkowo. Właśnie tą słabostką tłumaczył swoje sukcesy, przekonując, że komponowanie stało się dla niego ucieczką przed kieratem ćwiczeń przed klawiaturą fortepianu. - Mnie to nudziło. Grać trzeba ciągle, minimum te cztery godziny dziennie, a życie jest tak wspaniałe, jest tyle cudownych rzeczy do zrobienia, jak chodzenie po parku, rozmowa z żoną, zabawa, czytanie książek. Jestem domatorem, a tu trzeba się ubrać wieczorem w białą koszulę i iść na ten koncert. Ja wieczorem leżę na kanapie, oglądam telewizję, czytam książkę, rozmawiam z żoną, palę papierosy, nudzę się...

Nostalgia i smyczki
Nudzić się na pewno jest bardzo trudno przy muzyce Wojciecha Kilara, zmarłego 29 grudnia 2013 r. wybitnego polskiego kompozytora. Do dziś pięknie słucha się jego kompozycji, stanowiących zarówno część jego dorobku klasycznego, autonomicznego, jak i filmowego (ponad 130 filmów i seriali). Muzyka Kilara niepozbawiona jest majestatu i wzniosłości, zachwyca jednak godną Maurice Ravela czystością formy, oszczędnością użytych środków, homogenicznym stylem i ogromną pomysłowością. Z jednej strony słychać potężne uderzenia w kotły, z drugiej liryczne smyczki. Jest w niej mnóstwo odwołań do tradycji, zwłaszcza góralskiej, jak i sporo nostalgii. I co najważniejsze - od razu rozpoznajemy, kto ją napisał. Muzyka Kilara najczęściej chwyta za serce już od pierwszej nuty. Walce, tanga, polonezy, wokalizy, mazurki, msze, symfonie, tematy filmowe, te główne i poboczne...

W twórczości filmowej Kilara nośnym i przebojowym tematom zazwyczaj towarzyszyła popkulturowa nośność – wystarczy wspomnieć "Poloneza" z "Pana Tadeusza", który błyskawicznie wyparł ze studniówek "Poloneza a-moll: pożegnanie ojczyzny" Michała Ogińskiego. Albo znaną z czołówki każdego odcinka "Przygód Pana Michała" słynną balladę "W stepie szerokim (Pieśń o małym rycerzu)", zaśpiewaną przez Leszka Herdegena.

Pytany o swój najważniejszy utwór, Kilar wskazywał na poemat "Krzesany", nad którym pracę skończył 14 lipca 1974 r., w rocznicę zburzenia Bastylii. - Mówię zawsze, że to było moje zburzenie awangardowej Bastylii – wskazywał. - Niektórzy uważają, że to granica w naszej muzyce między nowoczesnością a postnowoczesnością. W tym sensie to dla mnie utwór ważny, na pewno najbardziej znany.

Grywany był w kraju i za granicą – Kilar był pierwszym polskim kompozytorem, którego utwór, jazzujący "Riff 62", wykonała Filharmonia Nowojorska.

Powszechnie po śmierci
Kilar cieszył się, że jego utwory są dalej grane, co w przypadku muzyki współczesnej nie jest wcale takie oczywiste. - Zawsze marzyłem, żeby został po mnie choć jeden taki utwór, który będzie grany powszechnie i po mojej śmierci, i wygląda na to, że "Krzesany" i "Orawa" taką próbę już przeszły.

Taką próbę przeszło wiele więcej utworów, w tym "Kościelec 1909", "Siwa mgła", "Exodus", "Orawa", "Victoria", "I Koncert fortepianowy", "September Symphony", "Magnificat" i "Missa pro pace". No i mnóstwo muzyki filmowej, w tym tej z "Draculi" Francisa Forda Coppoli, z filmów Andrzeja Wajdy ("Ziemia obiecana", "Smuga cienia", "Pan Tadeusz"), Romana Polańskiego ("Śmierć i dziewczyna", "Dziewiąte Wrota", "Pianista"), Kazimierza Kutza ("Nikt nie woła", "Sól ziemi czarnej", "Perła w koronie", "Śmierć jak kromka chleba"), Tadeusza Konwickiego ("Salto" 1965), Wojciecha Hasa ("Lalka"), Krzysztofa Kieślowskiego ("Przypadek") czy niemal wszystkich dzieł Krzysztofa Zanussiego.

A z drugiej strony są w filmowym dorobku Kilara takie niepozorne perełki jak "Rejs" Marka Piwowskiego, "Sami swoi" Sylwestra Chęcińskiego czy wspomniane serialowe "Przygody Pana Michała".

Uproszczenie i skromność
Jako szczególnie dla siebie ważny utwór wymieniał Kilar także "I Koncert fortepianowy" z 1997 r., który stanowił swego rodzaju portret kompozytora, oraz o cztery lata młodszą "Missa pro pace" na głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę, napisaną na stulecie Filharmonii Narodowej. Nie ukrywał, że przyniosła mu ona najwspanialsze przeżycie i wyjątkowe wyróżnienie. - W Watykanie odbył się koncert, na którym Ojciec Święty wysłuchał tylko tego utworu. To był najpiękniejszy dzień w życiu mojej żony i moim. To było też otwarcie w moim życiu nowego etapu kompozytorskiego - to ogromne uproszczenie, skromność "Mszy o pokój", wycofanie się w cień kompozytora. To nie jest popis mistrzostwa kompozytorskiego, ale nuty są służebne wobec tego świętego tekstu.

Mały początek wielkiego
Wojciech Kilar urodził się 17 lipca 1932 r. we Lwowie, a muzyczną edukację rozpoczął od nauki gry na fortepianie w PSSM w Rzeszowie - debiutował jako 15-latek w konkursie Młodych Talentów, podczas którego zagrał własne "Dwie miniatury dziecięce" i zdobył II nagrodę. Był już wtedy uczniem Państwowego Liceum Muzycznego w Krakowie. Szkołę średnią ukończył w Katowicach (1950), gdzie rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej – ukończył ją w 1955 r. z wyróżnieniem, a tym samym roku otrzymał II nagrodę za "Małą uwerturę" na Konkursie Utworów Symfonicznych na V Festiwalu Młodzieży w Warszawie. Pod koniec, w trakcie studiów, dzięki uzyskaniu stypendium rządu francuskiego, kształcił się w Paryżu pod kierunkiem Nadii Boulanger.

W pierwszym okresie swojej działalności kompozytorskiej, czyli w latach 60., Kilar uchodził za czołowego przedstawiciela polskiej szkoły awangardowej, współtworząc wraz z Krzysztofem Pendereckim i Henrykiem Góreckim kierunek nazwany sonoryzmem, tożsamy z "polską szkołą kompozytorską". Jego muzyka miała często dodekafoniczny, a z czasem minimalistyczny charakter.

To wtedy powstały takie utwory jak wspomniany "Riff 62", za sprawą którego Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej pod dyrekcją Karola Stryi bisowała na festiwalu Warszawska Jesień, a także "Générique", "Diphtongos", "Springfield Sonnet", "Training 68", "Upstairs-Downstairs" czy "Przygrywka i kolęda". Wraz z "Krzesanym" nastąpi zwrot w stronę muzyki prostszej formalnie, bardziej melodyjnej, wręcz kontemplacyjnej.

– Nie ma nic piękniejszego niż trwający w nieskończoność dźwięk czy współbrzmienie, że to jest właśnie najgłębsza mądrość, a nie te nasze sztuczki z allegrem sonatowym, fugą, harmonią – tłumaczył Kilar.

W 1976 r. powstał "Kościelec 1909", poświęcony kompozytorowi Mieczysławowi Karłowiczowi, który stracił życie w wieku 33 lat, pod lawiną.

Pierwszy film, do którego napisał muzykę, także opowiadał o górach – krótkometrażowi "Narciarze" Natalii Brzozowskiej zostali nakręceni w 1958 r. – Świat filmu mnie zafascynował – wspominał po latach. – My, muzycy, żyjemy w izolacji, a tu się spotkałem z przemysłem.

Radość, nadzieja, optymizm
Kilar osiągnął wiele sukcesów w Polsce i na świecie, ale pisał, co bardzo podkreślał, przede wszystkim dla siebie. Przywoływał stwierdzenie niezwykle cenionego przez sobie Witolda Lutosławskiego "Piszę muzykę taką, jaką chciałbym usłyszeć".

- Ja piszę taką muzykę. Ale z drugiej strony - tyle jest ta nasza praca warta, ile daje innym ludziom. Jeżeli to ma zostać w szufladzie, zadowolić tylko mnie, ewentualnie kilku krytyków, grono moich przyjaciół, grono mędrców muzycznych, to naprawdę nie warto tego robić. To jest coś warte tylko wtedy, gdy daje coś ludziom, jeśli choć jeden człowiek dozna trochę radości, optymizmu, nadziei. Wszystko się robi dla kogoś.

Artysta uważał się za kompozytora spełnionego. - Właściwie to, co chciałem, zrealizowałem. Czasem mówię, że chciałbym napisać koncert skrzypcowy, ale lata płyną, a jakoś do tego koncertu nie potrafię się zabrać. Myślę, że to wynika z tego, że nie grałem na skrzypcach i trochę się boję tego instrumentu.

– Tworzenie to nie proces bolesny, tylko podniecający – mówił w Polskim Radiu. – Człowiek czuje, że żyje.

Bóg, czyli kompozytor
Oczywiście można się zastanawiać, czy i na ile popularność utworów pisanych na potrzeby X Muzy wpłynęła na rozpoznawalność innych kompozycji artysty. Wojciech Kilar należał na pewno do tych kompozytorów, którzy swojej muzyki filmowej nie traktowali równorzędnie z autonomiczną, pisaną do sal koncertowych. Jak tłumaczył, dokonywał tego wartościowania z prostego powodu - w filmie był tylko jednym z autorów. - A oczywiście wyżej stawia się to, czego jest się jedynym autorem - podkreślał. - Tu ja jestem bogiem, a w filmie bogiem jest reżyser.

- Muzyka poważna, którą komponuję podpisana jest jedynie moim nazwiskiem i to sprawia mi wielką frajdę – dodawał w rozmowie ze Stopklatką. - Koncert, symfonia czy msza są to dla mnie rzeczy znacznie ważniejsze niż napisanie muzyki do jakiegoś filmu. To kwestia hierarchii. Film jest rzeczą bardzo przyjemną. Dzięki niemu zwiedziłem kawał świata, żyję trochę lepiej i jeżdżę lepszymi samochodami, ale bez tych luksusów też bym sobie dał radę.

Zmysły zamiast intelektu
Kilar miał na koncie współpracę z największymi, w tym z Francisem Fordem Coppolą, Andrzejem Wajdą, Romanem Polańskim, Kazimierzem Kutzem czy Jane Campion.

Zapytany, z którym z wielkich reżyserów pracowało mu się najlepiej, wskazywał na Wajdę i Kutza, u których obraz "odgrywa dużą rolę, a muzyka ma wiele wspólnego z plastyką". – Te filmy działają na mnie zmysłowo. Kiedy zdarza mi się pisać muzykę do filmu, gdzie to ma być komentarz intelektualny, to idzie mi z oporem.

Zmysłowo działał na niego "Dracula" Coppoli. Wielki film, z Garym Oldmanem, Anothonym Hopkinsem, Keanu Reevesem i Winoną Ryder w rolach głównych, ekranizacja klasycznej powieści grozy Brama Stokera. Muzyka odniosła ogromny sukces na całym świecie, a Kilar otrzymał za nią Nagrodę Amerykańskiego Stowarzyszenia Kompozytorów, Autorów i Producentów "ASCAP Award 1992". Była mroczna, posępna i dramatyczna, ale i niezwykle piękna. Miała w sobie ducha polskości i wschodnioeuropejskości, a pierwszoplanową rolę odgrywały smyczki, instrumenty dęte, kotły i przeszywające uszy chóry.

W wywiadach artysta cieszył się, ale i dziwił, że tak wielki reżyser, którego od czasu "Ojca Chrzestnego" był wielkim fanem, dał mu całkowitą swobodę twórczą i nie wtrącał się w nagrania. No ale Coppola to Coppola.

Braterstwo bez Kilara
Kiedy Kilar rozważał, czy przyjąć ofertę napisania muzyki do kolejnego filmu, pierwszym, co, sprawdzał było nazwisko reżysera. – Drugą rzeczą jest wysokość honorarium. Na samym końcu czytam scenariusz. Jeśli te trzy elementy są do zaakceptowania, wtedy przyjmuję taką propozycję. W przeciwnym razie zwykle ją odrzucam.

Odrzucał sporo, zwłaszcza filmów akcji, których nie czuł, bo muzyka w nich zazwyczaj musi "zalewać obraz dźwiękiem". – Z podobnych pobudek nie przyjąłem propozycji skomponowania do "Quest" Jean-Claude Van Damme'a oraz "Braterstwa wilków" Christophe'a Gansa.

"Władca" nie do przyjęcia
Do niemal legendy obrosła propozycja, jaką miał złożyć Kilarowi reżyser "Władcy pierścieni" Peter Jackson – ostatecznie muzykę do ekranizacji trylogii Tolkiena napisał Kanadyjczyk Howard Shore. I rzeczywiście taka propozycja padła, ale polski kompozytor, widząc ogrom pracy, jaki wiąże się z taką produkcją, zaproponował, że stworzy oprawę tylko do pierwszego filmu. A to było absolutnie nie do przyjęcia dla producentów.

Wyjątkową popularność zdobyła płyta z muzyką do "Portretu damy" Jane Campion – czytelnicy magazynu "Empire" uznali ją nawet za soundtrack roku 1996. Jeden z utworów powstał... w samolocie - Tę melodyjkę z początku filmu, na flety proste (...) zapisałem ją na karcie pokładowej. Było na niej dużo białego miejsca.

Dwie minuty dramatu
W 2002 r. Kilar pracował przy wstrząsającym "Pianiście" Romana Polańskiego – reżysera, dla którego osiem lat wcześniej oprawił "Śmierć i dziewczynę" z Sigourney Weaver w roli głównej. Na potrzebę "Pianisty" stworzył jeden, ledwie dwuminutowy temat.

- Napisałem muzykę w taki sposób, w jaki ten film został nakręcony – tłumaczył w Stopklatce. – Jego temat jest tak wielki, że ani Polański nie jest tu ważny, ani Kilar, ani nikt inny. Tak naprawdę ważne jest zachowanie pokory i skromności wobec tego tematu – tak właśnie jest nakręcony "Pianista". Nie potrzebowałem muzyką zwiększać dramaturgii, ponieważ to, co widzimy na ekranie, jest wystarczająco dramatyczne. Jestem z tej muzyki zadowolony. Jest ona skromna, jak reżyseria Polańskiego. Nie ma niczego trudniejszego niż usunąć się w cień.

Ten tyran Polański
By ponownie pracować z Polańskim Kilar zrezygnował z o wiele bardziej intratnej propozycji napisania muzyki do filmu Briana De Palmy "Femme Fatale". Nie udało się pogodzić terminów. - Temat filmu, nazwisko Polańskiego oraz nasza wieloletnia znajomość czy wręcz przyjaźń – to wszystko było znacznie ważniejsze od pieniędzy – tłumaczył.

Samego Polańskiego nazywał tyranem. - Ale oboje z żoną tak go lubimy, że jakoś znoszę tę jego tyranię. Natomiast Wajda, Kutz, Coppola dają zupełną swobodę.

Wydłubane z fortepianu
By coś napisać, Kilar potrzebował skupienia, ale dotyczyło to głównie muzyki klasycznej. Do tej filmowej podchodził z większym luzem i tylko w jej przypadku pomagał sobie fortepianem (zwykle wystarczał mu jedynie ołówek i papier nutowy). – Kiedy piszę muzykę filmową, mogę wtedy rozmawiać, jeść, słuchać wiadomości – zapewniał w rozmowie z "Gazetą Wyborczą". - Lubię, jak coś do mnie gada.

- Przy muzyce filmowej pomagam sobie fortepianem. To o Strawińskim mówią, że grał w domu i czasem coś mu wyskakiwało spod palców. Jeden z kolegów nazywa takie utwory "wydłubanymi z fortepianu". Żona mi mówi, żebym nastawiał magnetofon, gdy tak gram, żeby niczego nie zapomnieć. Przy muzyce poważnej prawie nie używam fortepianu.

Zawsze podkreślał, że za wszystko, włącznie z orkiestracją i aranżacją, odpowiada sam. Nie potrzebował sztabu pomocników.

Muzyka jak ruch skrzydeł
Kilar nie przepadał za słowem natchnienie, ale im był starszy, tym bardziej się przekonywał, że ono istnieje. - Natchnieniem jest dla mnie to, że ktoś chce mojej muzyki. Nie napisałem chyba żadnego utworu bez zamówienia. A jeśli to nawet zrobiłem, to był nieudany. Powtarzam cynicznie, że są kompozytorzy, którzy ciągle coś piszą, a ja piszę tylko te najlepsze, jak na mnie, kawałki. Na inne szkoda czasu, świat jest przecież taki piękny.

- Albo się ma pomysł, albo się nie ma – zwracał uwagę, dodając, że inspiracja przychodzi niezależnie od woli. - Nie wiadomo, kiedy i gdzie się zjawi.

Najprościej zdaniem Kilara o inspirację było w filmie. - Jak zobaczę coś takiego jak "Ziemia obiecana", to może mnie brzuch boleć, mogę stracić ochotę do życia, ale wszystko i tak natychmiast zaczyna funkcjonować, jak za naciśnięciem guzika. To jest impuls - silnik się zapala, potem wystarczy tylko chwycić za kierownicę. To samo "Pan Tadeusz" - gdy zobaczyłem tego bociana lecącego płynnym ruchem nad otwartą przestrzenią, to od razu pojawiła się muzyka jak ruch jego skrzydeł...

W polityce tak nie można
Kompozytor nie angażował się specjalnie w politykę, chociaż w PRL-u skorzystał z intratnej propozycji i napisał temat główny dla "Dziennika telewizyjnego", czyli polonez stanowiący jego sygnał dźwiękowy. Po 1989 r. odmówił zostania senatorem (z poręczenia Lecha Wałęsy), gdyż oznaczałoby to na całą kadencję koniec z komponowaniem. Tłumaczył, że się do takiej działalności nadaje, gdyż nigdy nie jest pewien swoich racji.

- W polityce trzeba bronić swoich racji, nawet jeśli się nie jest ich pewnym, natomiast ja tego nie potrafię. Zawsze mam wątpliwości, myślę, że mój przeciwnik może ma trochę racji, a w polityce tak nie można.

"Sierota po PiS-ie"
Kilar krytycznie oceniał klasę polityczną, bez względu na jej barwy, mimo to najbliżej było mu do prawicy. W 2005 r. był członkiem Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich, a pięć lat później Honorowym Przewodniczącym Śląskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. W 2007 r. udzielił wsparcia Prawu i Sprawiedliwości w wyborach parlamentarnych.

Ostre kłótnie polityczne, a może i coś jeszcze, na tyle zniechęciły go do polityki, że pod koniec życia nazywał siebie "sierotą po PiS-ie".

Jeszcze przed wejściem Polski do Unii Europejskiej zachęcał, by głosować w referendum "na tak". - Wejście do Unii jest szansą. Nie chcę używać argumentu, że nie ma innego wyjścia, bo za tym kryje się sugestia, że to zło konieczne. To nie jest zło konieczne, to logiczna konsekwencja, marzenie wielu naszych pokoleń o bezpieczeństwie politycznym, materialnym kraju.

Miłość w życiu najważniejsza
Żonę, Barbarę (z domu Pomianowską), poznał w 1954 r. w gmachu Akademii Muzycznej w Katowicach. O cztery lata młodsza, była w klasie maturalnej. Szybko zostali parą, ale pobrali się dopiero w 1966 r. Do śmierci pani Barbary w 2007 r. pozostali wyjątkowo zgodnym małżeństwem - do tego stopnia, że siedem lat wcześniej oboje stracili słuch w tym samym, lewym uchu. Mieszkali w niewielkim mieszkaniu na katowickim Brynowie. Sporo podróżowali po świecie, a jeśli Kilar wylatywał gdzieś sam, dzwonił do żony nawet kilka razy dziennie, relacjonując jej niemal każdy swój krok. Dużo zarabiał, wiec mógł sobie na to pozwolić.

Pytany, co jest w życiu najważniejsze, Kilar odpowiadał, że miłość do żony. – Współczuję ludziom, którzy nie zostali obdarowani darem kochania.

Pani Barbara zmarła w 2007 r.

Kilka życiowych byków
Początkowe lata małżeństwa nie były idylliczne z powodu częstych wyjazdów Kilara, a także jego alkoholowego nałogu. Ostre picie, które rozpoczął w 1959 r. na stypendium w Paryżu, doprowadziło pod koniec następnej dekady do pęknięcia wrzodu żołądka.

Najważniejszą rolę w zerwaniu z dotychczasowym trybem życia Kilara odegrała jego żona. Kiedy po powrocie ze szpitala była namawiana przez męża na wspólną lampkę koniaku, stanowczo odmawiała. Samotne picie kompozytorowi nie odpowiadało, więc szybko postanowił zostać stuprocentowym abstynentem, unikającym nawet czekoladek z likierem.

PRZYPOMINAMY: Korespondencja Wajdy i Tokarczuk. Miał powstać film o Chopinie
Kilar nie ukrywał, że nie jest człowiekiem idealnym i ma na sumieniu kilka innych grzechów. Na początku lat 70. przeszedł krótką fascynację corridą - zdarzało mu się specjalnie lecieć do Madrytu, by zobaczyć krwawą rzeź byków na arenie. - Wspominam niedobrze tamten okres i w tej chwili nie potrafię tego zrozumieć – przyznawał po latach.

Kompozytor nie ksiądz
W XXI w. Wojciech Kilar pisał do filmu rzadziej, odrzucając wiele propozycji, głównie ze względu na chorobę żony. W wywiadach coraz częściej odwoływał się do swojej religijności i podkreślał potrzebę bliskiego obcowania z Bogiem. Na nowo odkrył wiarę w czasie stanu wojennego, a pierwszym utworem, który miał czysto religijny charakter, była "Victoria" na chór mieszany i orkiestrę, napisana w 1983 r. w oczekiwaniu na II pielgrzymkę Jana Pawła II do Polski.

Kompozytor właściwie nie rozstawał się z różańcem. W domu, w studiu nagraniowym, w samochodzie, w samolocie. - Cały czas zdaję sobie sprawę, że w Niebie będzie inaczej, niż myślimy – mówił.

- Zawód, jaki mógłbym wykonywać, gdyby nie był kompozytorem? – zastanawiał się. – Jedyna odpowiedź jest taka, że chciałbym być księdzem.

Z pokorą i smutkiem
Wojciech Kilar zmarł 29 grudnia 2013 r. po kilkumiesięcznej walce z guzem mózgu. Pod koniec życia komponował głównie muzykę mającą charakter liturgiczny, jak dedykowany żonie "Magnificat" na głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę, "Symfonię nr 5 Adwentową" na chór mieszany i orkiestrę, "Hymn Paschalny" czy "Modlitwę do Małej Tereski" - oba na chór mieszany a capella. Marzenie kompozytora cały czas się spełnia, a jego muzyka nadal jest wykonywana zarówno za granicą, jak i w Polsce; wznawiane są płyty.

Kilar z pokorą, a nawet pewnym smutkiem podchodził do swojego dorobku w kontekście osiągnięć mistrzów z dawnych lat. - Nikt z nas nie powie nic więcej niż powiedział Bach czy Mozart, Szekspir czy Dante. Tam wszystko zostało już powiedziane.

A może jednak... nie wszystko?

Paweł Piotrowicz
Onet.Kultura
5 stycznia 2021
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92
Portrety
Wojciech Kilar
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...