Szczęście nie zawsze jest radosne
"Strach zżerać duszę" - reż. Agnieszka Jakimiak - Teatr Powszechny w WarszawieRainer Werner Fassbinder nakręcił film o starszej sprzątaczce z Niemiec, która zakochuje się ze wzajemnością w Marokańczyku młodszym od niej o 30 lat. „Stara baba" i „arabski pies" – tak mówią o sobie główni bohaterowie. Wydaje się, że ich związek nie podoba się nikomu, wielu jednak czerpie z niego korzyści.
Strach zżerać duszę z 1974 roku to opowieść o społeczeństwie, które boi się wszystkiego, co inne, ale ekonomiczna wola przetrwania każe mu zawłaszczać to, co obce i dopasowywać do własnych narracji.
Niektóre historie opowiada się trudniej niż inne, szczególnie we współczesnej Polsce. Nie każdą opowieść umiemy sobie wyobrazić i nie każdą możemy zrozumieć, zwłaszcza jeśli ma się rozgrywać w kraju monolitycznym pod względem narodowości i wyznania. Nie opowiemy miłosnej historii Emmi i Alego, ponieważ historia o relacji silniejszej niż społeczny terror nie jest naszą historią. W latach siedemdziesiątych film Fassbindera pozwalał zrozumieć niemiecką rzeczywistość gospodarczą, społeczną i ekonomiczną. W XXI wieku w Polsce Strach zżerać duszę pokazuje, dlaczego nie możemy i nie chcemy pojąć naszej rzeczywistości.
Nasza historia to historia o społeczeństwie, które panicznie boi się dostrzec, że w jego ramach nie wszyscy podlegają tym samym prawom i regułom. Nasza historia opowiada o plotkach, pomówieniach, pochopnych oskarżeniach i fałszywych wspólnotach. To opowieść o fantazmatach i wyobrażeniach władających społeczną rzeczywistością, w której – jak głosi motto filmu Fassbindera – „szczęście nie zawsze jest radosne".
Spektakl zrealizowany w ramach projektu Czwarta Generacja, którego kuratorkami były: Agnieszka Jakimiak, Marta Keil i Iwona Nowacka. Projekt zrealizowany dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Goethe-Institut w Warszawie.
Partnerzy: Schauspielhaus Bochum oraz Ringlokschuppen Ruhr w Mülheim, koordynacja projektu: Jakub Olszak.
W ramach projektu, 10 grudnia odbyła się debata z udziałem Aliny Czyżewskiej, aktorki i aktywistki, Katarzyny Tubylewicz, pisarki i tłumaczki, autorki książki „Moraliści. Jak Szwedzi uczą się na błędach i inne historie", Matthiasa Frensego, dyrektora Ringlokschuppen Ruhr w Müllheim oraz Sashy Kölzowa, dramaturga Schauspielhaus Bochum. Spotkanie poprowadziła Marta Keil.
