Tadeusz Cygler (1914 - 1987)

Aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy, reżyser, kierownik artystyczny teatru.

Urodził się 12 sierpnia 1914 w Warszawie. Zmarł 12 września 1987 w Warszawie.

Absolwent Wydziału Sztuki Aktorskiej na Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, który ukończył w 1937. W sezonie 1937/38 pracował jako aktor i reżyser w Teatrze Miejskim w Sosnowcu, a w następnym 1938/1939 występował w Teatrze Narodowym w Warszawie.

W 9 sierpnia 1945 zagrał jednego z Drużbów w prapremierze spektaklu „Gody weselne" Leona Schillera w reżyserii Leona Schillera w Teatrze Ludowym im. Wojciecha Bogusławskiego w Lingen (Saksonia).

Następną była prawdopodobnie postać Bryndasa w spektaklu „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale" Wojciecha Bogusławskiego w reżyserii Leona Schillera (premiera 30 listopada 1946) w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. W tym Teatrze i u tego samego reżysera Leona Schillera zagrał Sebastiana w „Burzy" Williama Szekspira (premiera 19 lipca 1947).

Z Schillerem spotkał się jeszcze jeden raz w Teatrze Wojska Polskiego w Warszawie, gdzie również zagrał Bryndasa w spektaklu „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale" Wojciecha Bogusławskiego (premiera 30 kwietnia 1950). Zarówno w spektaklu w Łodzi jak i w Warszawie Tadeusz Cygler miał także funkcję współpracownika reżysera.

Był aktorem „wędrującym" po teatrach. Prócz przedwojennych występów w Sosnowcu i Warszawie pracował we wspomnianych Lingen, Łodzi i Warszawie, a następnie w Łodzi: Teatr Muzyczny (1950−1951), Teatr Satyryków (1952−1953), Teatr Nowy (1953−1954), Operetka Łódzka (1954−1956, 1965−1969), w której był również kierownikiem artystycznym, i w Warszawie: Teatr Młodej Warszawy (1956−1957), Teatr Klasyczny (1957−1965), Teatr Sensacji (1958−1959), gdzie był również kierownikiem artystycznym, Teatr Komedia (1969−1977) i Teatr Polski (1977−1980).

Ma na koncie ok. 100 ról w teatrach dramatycznych i ponad 20 ról w Teatrze Telewizji gdzie debiutował w spektaklu „Zastępca, Pan Lunot" Guy de Maupassanta w reżyserii Marka Tadeusza Nowakowskiego (premiera 11 marca 1957) i grał u takich reżyserów jak: Bohdan Korzeniewski, Adam Hanuszkiewicz, Jerzy Antczak, Konstanty Ciciszwili, Stanisław Wohl, Stefan Szlachtycz, Jan Świderski, Lidia Zamkow i Barbara Borys-Damięcka.

Mówiło się o nim, że tak bardzo był zaangażowany w produkcje Teatru Polskiego Radia, iż czasami nieomal nie wychodził ze studia nagrań. Rozpoczął 13 lipca 1948 rolą Centaura Bucefała w słuchowisku „Sen nocy warszawskiej" Stefana Godlewskiego. Następnie wystąpił w niemal osiemdziesięciu spektaklach teatru radiowego m. in. „Mordercy czasu" Jeremiego Przybory (10.12.1950), „Odys na Itace" Homera (28.03.1954), „W wiejskim ustroniu" Agaty Christie (20.12.1956), „Opowieść o wielkim wstydzie. Jak Gyom został starszym panem" Leszka Kołakowskiego (21.04.1964), „Geniusz zła" Honore de Balzaca (2.06.1971), „Człowiek znikąd" Ignatija Dworieckiego (5.05.1974), „Przygoda dyrygenta Kaliny" Karola Čapka (14.02.1976), „Marokański sztylet" Jürgena Thorwalda (10.07.1977), „Cyd" Stanisława Wyspiańskiego (22.01.1978) i „Nowy Don Kichot" Aleksandra Fredry (6.04.1980).

W kinie debiutował rolą Juliana Dobrskiego, wykonawcy roli Jontka w filmie „Warszawska premiera" (4.03.1951) w reżyserii Jana Rybkowskiego, pierwszego po wojnie widowiskowego filmu muzycznego, którego akcja osnuta została wokół toczonej w 1857 roku walki o wystawienie "Halki" Stanisława Moniuszki, pierwszej narodowej opery polskiej, której 4-aktowa prapremiera miała miejsce w Warszawie 1 stycznia 1858 roku.
Kolejne filmy to: „Wystrzał" (1965), „Perły i dukaty" (1965), „Epilog norymberski" (1970), „Noce i dnie" (1975), „Temida"(1985). Zagrał w kilku serialach filmowych: „Dyrektorzy" (1975), „Zielona miłość" (1978), „Zmiennicy" (1986).

Działacz Związku Artystów Scen Polskich, członek Prezydium Zarządu Głównego. W 1980 przeszedł na emeryturę.
Spoczywa w rodzinnym grobie na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.

Odznaczenia:
- Medal 10-lecia PRL rok nadania: 1955
- Krzyż Kawalerski OOP rok nadania: 1980
- Medal 40-lecia PRL rok nadania: 1985
- Brązowy Medal za Zasługi Obronności Kraju rok nadania: 1985
- Krzyż Oficerski OOP rok nadania: 1987

Źródło: E-teatr, Wikipedia, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
14 sierpnia 2021
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92
Portrety
Tadeusz Cygler
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...