Teatr strukturalnie

"Struktura teatru a struktura spektaklu" - red. Anna Galas-Kosil, Piotr Olkusz - Instytut Teatralny

Widz, który ma przyjemność oglądania spektaklu, ma przed sobą tak naprawdę finał skomplikowanego procesu twórczych działań. Te działania zostały natomiast umożliwione przez specjalnie zhierarchizowaną instytucję, jaką jest teatr. Artysta musi umieć odnaleźć się w danej strukturze, żeby móc stać się jej częścią i wyprodukować spektakl. Działa to również w drugą stronę: instytucja powinna umożliwić artyście pracę, choć na swoich zasadach. Te zależności opisuje praca zbiorowa, wydana przez Instytut Teatralny, pt. „Struktura teatru a struktura spektaklu. Wpływ systemu organizacji instytucji na estetykę przedstawienia w wybranych krajach europejskich".

Publikacja jest zbiorem referatów pokonferencyjnych, uzupełnioną o dodatkowe teksty. Wszystkie traktują jednak o tym, jak struktura funkcjonowania danej instytucji kultury (w tym przypadku teatru) wpływa na funkcjonowanie artystów. Co ważne – autorzy pokazują, że nie ma i nie może być jednego modelu strukturalnego. Wynika to z faktu, że jeden model nie będzie działał wszędzie, ponieważ w każdym kraju są inne realia i do nich dostosowywana jest polityka kulturalna.

Teksty tworzą mozaikę, która pokazuje zróżnicowanie sposobów pracy oraz czynników, które mają wpływ na działalność zarówno całych zespołów, jak i pojedynczych artystów. Teatry decydują się na różne modele pracy, natomiast każdy z nich ma swoje plusy i minusy. Nie ma „złotego środka", choć można wypracować pewien kompromis. Część teatrów ma swój stały zespół, część woli korzystać z czasowej współpracy z poszczególnymi aktorami: najczęściej inną grupą do każdego kolejnego spektaklu.

Autorami poszczególnych rozdziałów są ludzie, czynnie związani z teatrem. To teatrolodzy, wykładowcy, dyrektorzy teatrów oraz ludzie pracujący w okołoteatralnych instytucjach kultury. Dzięki temu w ich pracach widać zróżnicowaną perspektywę patrzenia na struktury organizacji pracy teatralnej. Czytamy np., że we Francji teatr ma pełnić funkcję polityczną, w Rumunii odbywa się walka o dotacje projektowe (przyznawane głównie największym teatrom), a w Finlandii rząd stara się bardzo dbać o funkcjonowanie teatru w ogóle.

Jeden z dłuższych rozdziałów został poświęcony struktorom teatru niemieckiego, na podstawie danych statystycznych. Analiza obejmuje przemiany teatru niemieckiego aż od okresu zjednoczenia państwa, jednak zwraca uwagę na fakt finansowania teatrów oraz czasu, który ludzie mogą na niego przeznaczyć. Końcowy referat zwraca uwagę na teatr tańca, któremu często ciężko „przebić się", a który cały czas rośnie w siłę. Dużą rolę odgrywają tutaj festiwale teatru tańca, które pozwalają twórcom na zaprezentowanie się szerszemu gronu. Jest to ważne nie tylko dla grup, ale również dla solistów, przygotowujących swoje występy niezależnie.

Anna Galas-Kosil i Piotr Olkusz przygotowali książkę, która – jak sami wspominają we wstępie – ma skłonić do refleksji, to jest też ważnym świadectwem tego, jak w dzisiejszych czasach radzi sobie teatr. Z referatów wyłania się obraz, na którym została użyta chyba cała paleta barw teatralnego funkcjonowania strukturalnego. Z jednej strony mamy opis problemów finansowania spektakli w Wielkiej Brytanii, z drugiej rozwijający się teatr NTGent z Gandawy, który poradził sobie z długami. W tym wszystkim trzeba gdzieś umieścić aktora, który w dzisiejszym świecie ma często do czynienia z pracą projektową i uczestnictwem w kilku przedsięwzięciach teatralnych naraz. Teatr nie ma łatwo, ale jeśli tylko jest sprawnie zarządzany, jest w stanie poradzić sobie i utrzymać swoją pozycję wśród wszelkich działań artystycznych danego kraju.

Joanna Marcinkowska
Dziennik Teatralny Kraków
4 maja 2017
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...