To jest „Kosmos"!

„Kosmos" - aut. Witold Gombrowicz - reż. Hiroshi Koike - Centrum Sztuk Performatywnych Piekarnia we Wrocławiu

Japońsko-polski projekt na podstawie literatury Witolda Gombrowicza.

„Kosmos" w reżyserii Hiroshi Koike - to współpraca wrocławskiego Instytutu Grotowskiego wraz z japońskim partnerem – Hiroshi Koike Bridge Project. Przesłuchania do projektu odbyły się we wrześniu 2022, a próby wystartowały w styczniu tego roku. Premiera miała miejsce 17-18.02.23 w Centrum Sztuk Performatywnych Piekarnia.

Hiroshi Koike to artysta wybitny, założyciel zespołu Pappa „Tarahumara", z którym w latach 1982–2012 zrealizował 55 spektakli jako reżyser i choreograf, nieustannie przekraczając granice gatunków w aktorstwie, tańcu, sztuce i muzyce. W ramach HKBP Hiroshi Koike zrealizował w Azji 21 spektakli. Tworzył w 10 krajach, a jego spektakle zostały zaprezentowane w ponad 40.

Był zapraszany do współpracy z artystami z całego świata. Pełnił funkcję dyrektora artystycznego Fundacji Kulturalnej w Tsukubie, przewodniczącego Azjatyckiego Forum Sztuk Performatywnych oraz członka Komitetu Fundacji Japońskiej (2005–2011). Związany z Uniwersytetem Sztuki Musashino, jako pierwszy reżyser teatralny wykładał na Wydziale Scenografii, Wystawiennictwa i Projektowania Ubioru. Jest również dyrektorem i założycielem Instytutu Sztuk Performatywnych, instytucji edukacyjnej kształcącej artystów oraz autorem dwóch książek.

Inicjatorem przedsięwzięcia jest Nikodem Karolak, dyrektor InlanDimensions International Arts Festival. Propozycję współpracy z Instytutem Grotowskiego Hiroshi Koike powitał z wielkim entuzjazmem. Jest wielbicielem polskiej sztuki, szczególnie dizajnu. Od wielu lat interesował się twórczością Jerzego Grotowskiego, a zwłaszcza jego podejściem do teatru.

Hiroshi zaprosił do współpracy polskich i japońskich performerów wywodzących się z różnych tradycji ruchowych. Dzięki temu podczas spektaklu mogliśmy doświadczyć urzekającego i zróżnicowanego ruchu scenicznego.

"Kosmos" Gombrowicza był już niejednokrotnie adaptowany m.in przez Jerzego Jarockiego, Krzysztofa Garbaczewskiego, Andrzeja Pawłowskiego. Co ciekawe doczekał się także japońskiej interpretacji w reżyserii Yasuhiro Akai / spektakl Simul Theatre z Tokio.

Kosmos, określany przez wielu badaczy jako arcydzieło Gombrowicza, to powieść, której tematem staje się problem percepcji świata, relacji między jednostką, a rzeczywistością oraz świadomością. Gombrowicz podejmuje w niej próbę analizy aktu poznawczego oraz uchwycenia mechanizmu odbierania lub kreacji świata przez intelekt i wyobraźnię jednostki.

Kiedy mówię kosmos - myślę nieskończoność, zagadka, bezmiar.
„Kosmos" Witolda Gombrowicza to świat chaosu. Chaos przedstawiony w jego powieści pozwala przyjrzeć się lepiej światu, w którym obecnie żyjemy. Ludzkość wkroczyła w krytyczną epokę i pogrąża się w chaosie. Jakże proroczy okazuje się świat wykreowany przez Gombrowicza! Czy istnieje sposób na znalezienie harmonii, byśmy mogli stawić czoło krytycznym zmianom, przed którymi stoimy? Czy raczej nie ma już ucieczki? - strzałki/ drogowskazu w którą stronę iść.

Od początku spektaklu mamy do czynienia z zachwycającym tempem i precyzją.
Scenografia urzeka minimalizmem. Drewniane, ruchome elementy zgrabnie przenoszą nas w czasie i miejscu. Bardzo podobał mi się również pomysł z dwoma makietami - które dzięki kamerze, operowanej na żywo tworzyły niesamowite tło wydarzeń. Wideo towarzyszy nam w tym spektaklu często - dzięki niemu możemy przyjrzeć się każdej postaci z bliska, a czasem z dystansu podglądać przez okno. Na scenie zobaczyliśmy elementy tradycyjnego japońskiego teatru nō oraz współczesne formy choreografii i tańca improwizowanego. Językiem dialogu jest język ojczysty każdego wykonawcy. Aktorzy mówią i śpiewają po polsku, ormiańsku i japońsku. Reżyser bawi się stylami: "Hej, sokoły", polsko-japoński rap, disco-polo i pieśni ludowe.

Czy to chaos czy uporządkowany zbiór inspiracji?
Warto zwrócić też uwagę na muzykę stanowiącą połączenie nowoczesnego jazzu, elektronicznych bitów z wykorzystaniem różnych instrumentów z Azji i Europy, na żywo wykonali ją Wacław Zimpel i Jinya Imai. Wystąpili: Davit Baroyan, Alicja Czerniewicz, Kaśka Dudek, Azusa Fukushima, Marek Gluziński, Sylwia Hefczyńska-Lewandowska, Jinya Imai, Makoto Matsushima. Każdy z aktorów był bardzo dobrze przygotowany - w tej sztuce wszystkie role są pierwszoplanowe! Podczas wspólnych scen - naprawde ciężko wybrać swojego faworyta. Każda z postaci ma swoją wizję świata / prawdę. W trakcie scen jedzenia pojawiały się u mnie skojarzenia z Wycinką - Krystiana Lupy. Krzywe zwierciadło ludzkich zachowań w pełnej krasie. W tym spektaklu nie ma niepotrzebnych dialogów, wszystko jest w punkt. Nawet znalazło się miejsce dla lalkarstwa! Kostiumy stworzone przez Edytę Krysiewicz także zachwycają - bardzo podobał mi się motyw sznura na szyi Leona oraz pętli z szalika.

Jak to mówią ...diabeł tkwi w szczegółach! Podsumowując... chyba tak wygląda piekło: brak komunikacji, zrozumienia, niespełnione żądze, manipulacje - tego wszystkiego możemy doświadczyć podczas tej adaptacji.
A jednocześnie się zachwycić i krzyknąć : jestem w teatralnym niebie!

Po prostu kosmos.

Beata Górska
Dziennik Teatralny Wrocław
23 lutego 2023
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92
Portrety
Hiroshi Koike
Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92 Notice: Undefined index: id in /var/zpanel/hostdata/zadmin/public_html/kreatywna-fabryka_pl/public/nowa_grafika/Application/modules/default/views/scripts/article/details.phtml on line 92

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...