Wieczór poświęcony Racheli Auerbach

Karolina Szymaniak opowie o Racheli Auerbach - związanej z Łodzią polskiej pisarce pochodzenia żydowskiego. Po spotkaniu aktorzy Teatru Nowego przeczytają performatywnie fragmenty tekstów Auerbach. Reżyseria: Zdzisław Jaskuła.

19 listopada 2014 / godz. 19.00 / foyer Dużej Sali / Więckowskiego 15

"Ona jest kapkę uparta, ale co to za talent!" - notowała w dzienniku pod datą 7 maja 1944 roku Basia Temkin-Bermanowa, komentując jedną z prac Racheli Auerbach napisanych po wyjściu z getta na zlecenie Żydowskiego Komitetu Narodowego. Tak, bez wątpienia ta wciąż niedostatecznie znana pisarka, krytyczka i dziennikarka, tworząca po polsku i w jidysz, była uparta i utalentowana, niezwykle zdeterminowana, często zapewne szorstka i swoją bezkompromisowością nie zawsze jednała sobie ludzi". Tak o Racheli Auerbach pisała Karolina Szymaniak, redaktorka zebranych tekstów pisarki, które ukażą się niedługo nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego. Na spotkaniu zostanie omówiona nowatorska, wyrastająca z doświadczeń modernistycznych eksperymentów, a pod pewnymi względami prekursorska zagładowa i pozagładowa twórczość i działalność Auerbach - autorki, którą Grzegorz Niziołek ostatnio nazwał "zapomnianą antenatką Teatru Śmierci Tadeusza Kantora".

Rachela Auerbach - polska pisarka, dziennikarka i krytyczka żydowska, pisząca po polsku i w jidysz. Jedna z trojga ocalałych współpracowników Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego. Dużą część życia poświęciła dokumentacji Zagłady, stworzyła kolekcję świadectw w Instytucie Yad Vashem, współpracowała przy przygotowaniach procesu Eichmanna. Blisko związana z awangardą artystyczną i środowiskiem filmowym. Współpracowała z Aleksandrem Fordem nad scenografią do "Ulicy granicznej" (pierwszego polskiego fabularnego obrazu Holokaustu w polskim kinie - duża część filmu powstawała w powojennej Łodzi). Autorka m.in. "Na polach Treblinki" (jednego z pierwszych tekstów poruszających problem podjęty ostatnio w książce J. T. Grossa i I. Grudzińskiej-Gross "Złote żniwa"), "Żydowskie powstanie. Warszawa 1943") oraz "Warszawskie testamenty".

Karolina Szymaniak - literaturoznawczyni i tłumaczka. Zajmuje się nowoczesnymi literaturami żydowskimi w kontekście modernizmów środkowoeuropejskich przed i po Zagładzie oraz wzajemnymi reprezentacjami kultury żydowskiej i polskiej. Adiunkt w Żydowskim Instytucie Historycznym, gdzie kieruje Pracownią Badań nad Kulturą Jidysz. Autorka książek: "Warszawska awangarda jidysz", "Być agentem wiecznej idei. Przemiany poglądów estetycznych Debory Vogel, Dialog poetów". Stypendystka m.in. MEN, FNP, SYLFF, YIVO Institute for Jewish Research, The Rotschild Foundation, Tygodnika "Polityka", Uniwersytetu w Tel Awiwie. Redaktorka naczelna "Cwiszn. Żydowskiego kwartalnika o literaturze i sztuce". Wykładała w Paryżu, Strasburgu, Warszawie, Wrocławiu i Wilnie. Współpracowała m.in. z Fundacją Pogranicze, Ośrodkiem Brama Grodzka, MHŻP, MS w Łodzi, Fundacją Shalom, CKJ, MCY (Paryż), JCC Kraków, FDMN.