Wojna polsko-polska o ruskie plakaty

Ostre, czerwone tło, na nim dwie wijące się w zaciekłej walce nagie kobiety - jedna korpulentna, w trampkach i ludowym rosyjskim kokoszniku na głowie, druga koścista, w czarnych kabaretkach. 12 obrazów tłukących się kobiet zawisło na centralnym placu Lublina - Litewskim - żeby promować rozpoczęty wczoraj 14. Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Konfrontacje".

Instalacja grupy Niebieskie Nosy z Nowosybirska miała być satyrycznym komentarzem do tegorocznego przeglądu, w którym "skonfrontują" się artyści polscy i rosyjscy. Modelki z plakatów nie tylko tłuką się bez litości, pozwalając, by piersi, pośladki i biodra wędrowały na pierwszy plan. Wiaczesław Mizin i Aleksander Szaburow, artyści znani na Zachodzie z prostych, nonszalanckich, ale trafnych prowokacji, dodali im komiksowe dymki z okrzykami: "Masz za polską rusofobię!", "Masz za rosyjską polonofobię!", "za Wołyń" i "za Katyń", "za rozbiór Rzeczypospolitej" i"Za wejście do Czechosłowacji", za "Wojnę i pokój" i za "Popiół i diament", "za Układ Warszawski" i"za wejście do NATO".

Na placu prezentowana jest też ekspozycja poświęcona historii pomnika Walki i Męczeństwa na Majdanku, tuż obok stoi pomnik Józefa Piłsudskiego. Dla mieszkańców Lublina, który w walce o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016 promuje się jako miasto wielokulturowe, takie zestawienie okazało się zbyt mocne. W nocy z niedzieli na poniedziałek wszystkie plakaty Niebieskich Nosów zostały zdewastowane. Niektóre pocięto, innym domalowano sprayem wulgarne napisy lub bieliznę. Sprawcy pozostawili na chodniku podpis: "Panie prezydencie, czy gołe dupy w centrum miasta to dobry wizerunek? Moje dzieci na to muszą patrzeć - Artyści Lublina".

Policja sprawdza, jak doszło do zniszczenia plansz, skoro centrum miasta jest monitorowane, a pozostałych wystaw na placu pilnuje ochrona. Obrazy mają być wkrótce wydrukowane ponownie i wywieszone. Tymczasem na internetowym forum Frondy pojawiły się wezwania do ponownego zniszczenia plakatów ("Warto odżałować mandat dla ochrony innych przed tym paskudztwem. W razie czego dołożę się"), porady, jak skryć się przed monitoringiem ("Czy kamera gryzie? Weź parasol"), i gratulacje dla sprawców.

Zanim doszło do zniszczenia plakatów, na YouTube ktoś wrzucił filmik opisany "Zbulwersowani mieszkańcy Lublina zawiadomili nas o skandalicznej, antypolskiej wystawie w centrum miasta". Autor przesłuchuje na tle plakatów młodziutkich wolontariuszy festiwalu. Próbuje wydobyć z nich wyznanie, że sprzedali polską historię dla celów marketingowych. Autor filmu przedstawia się jako redaktor internetowego "Biuletynu Narodowego", w którym walczy o wolność słowa. Promuje się zdjęciem, na którym występuje z o. Rydzykiem.

Pod filmikiem komentarze: "Ktoś zniszczył prowokacyjną wystawę! Duch w narodzie nie ginie!". "Jestem mile zaskoczona szybkością działania obrońców moralności. Kimkolwiek byli, ich czyn należy uznać za akt patriotyzmu".

Co sądzi Aleksander Szaburow z grupy Niebieskie Nosy? - Do tej pory tak gwałtowne reakcje na nasze prace zdarzały się tylko na poziomie urzędniczym. Najgłośniejszy był skandal, gdy minister kultury nie wypuścił z kraju obrazu "Era miłosierdzia" [zdjęcie dwóch całujących się w ośnieżonym parku milicjantów - red.] do Paryża wraz z wystawą z galerii Trietiakowskiej. Nigdy jednak nie spotkały nas akty agresji ze strony odbiorców. Spodziewaliśmy się, że ludzie będą się raczej śmiać, widząc w dymkach sprane hasła, które przecież funkcjonują tylko w prasie, internecie i wypowiedziach polityków, a nie mają wiele wspólnego z rzeczywistymi relacjami między ludźmi. Jesteśmy pokoleniem wychowanym na "Czterech pancernych...", Polaków zawsze uważaliśmy za przyjaciół. Nie chcieliśmy urazić pamięci bohaterów, ale wyśmiać absurdy publicznej dyskusji.

Agnieszka Lubomira Piotrowska, kuratorka festiwalu: - Konfrontacje miały być ważnym elementem walki Lublina o Europejską Stolicę Kultury 2016. Zaprosiłam Niebieskie Nosy, bo są uznanymi, wyrazistymi artystami o świetnym wyczuciu ironii. Chcieliśmy wyjść w miasto, przełamywać stereotypy, na które wschodnia Polska jest szczególnie wrażliwa. Spodziewaliśmy się dialogu, nie mordobicia.