Wprowadzenie

Jednym z zadań festiwalu jest nieustanne poszukiwanie i nazywanie nowych, nieoczywistych sposobów rozumienia języka teatralnego oraz rozwijanie krytycznego dyskursu.

Festiwal powinien stwarzać twórcom warunki do pracy i rozwijania swoich praktyk artystycznych, stymulować swobodny przepływ artystów, dzieł, koncepcji i idei.

Jest on odpowiedzialny za odkrywanie nowych artystów oraz za otwieranie się wobec coraz liczniejszych i bardziej zróżnicowanych odbiorców.

Powinien tworzyć przestrzeń niezależnej wymiany myśli i doświadczeń, oferując artystom i publiczności warunki do swobodnej, rzeczywistej debaty.

Musi w końcu pozostawiać miejsce na nieoczekiwane zderzenia, spotkania, niespodziewane koincydencje.

W programie 21. edycji festiwalu znajdą się spektakle twórców, którzy proponują nowe, fascynujące języki teatralne, od lat konsekwentnie wyznaczają własne sposoby rozumienia teatru i pociągają za sobą wielu następców. Jest wśród nich (wciąż słabo znana w Polsce) rewelacyjna katalońska grupa Señor Serrano, swobodnie i twórczo posługująca się nowymi technologiami, laureaci nagrody Srebrnego Lwa na Biennale Weneckim w 2015 roku za „stworzenie nowego języka teatralnego". Pojawi się również Toshiki Okada, jedna z najważniejszych postaci teatru na świecie, z najnowszym spektakl swojej grupy Chelfitsch. Po raz pierwszy będziemy gościć na Konfrontacjach gwiazdę sceny niezależnej, Ivo Dimcheva.

Powrócą natomiast Gob Squad – polską premierę będzie miało ich znakomite przedstawienie „War and Peace", koprodukowane przez Konfrontacje, a także doskonale znana lubelskiej publiczności Penny Arcade, która pokaże swój najnowszy spektakl „Longing Lasts Longer". Festiwal zamkniemy pokazem znakomitego „Placu Bohaterów" w reżyserii jednego z najważniejszych polskich twórców: Krystiana Lupy. Będzie to pierwszy w Lublinie pokaz pracy tego reżysera.

Co szczególnie ważne, festiwal zawsze powstaje w konkretnym miejscu i czasie. Dlatego podstawową linią programową tegorocznej edycji są polskie spektakle młodych reżyserów i reżyserek, które prześwietlają instytucję teatru i pytają o rolę oraz odpowiedzialność twórców, sprawdzają ramy teatru repertuarowego i testują alternatywne wobec niego rozwiązania. Są wśród nich spektakle realizowane zarówno w nurcie niezależnym, jak i w ramach teatrów instytucjonalnych. Wszystkie powstały w sezonach 2014/2015 i 2015/2016, wszystkie uważnie i krytycznie przyglądają się zasadom i warunkom pracy w teatrze. Pytają o podmiotowość artystów i publiczności, stawiają mocne tezy o prekarności współczesnych pracowników sztuki, kwestionują hierarchie oraz relacje władzy w obszarze instytucji sztuki. Szukają teatralnej demokracji: w relacjach wewnątrz instytucji teatru oraz w kontakcie artysty i widza. Wyraźnie pokazują, że sama forma teatru zawsze jest polityczna.

Wszystkie te spektakle są autotematyczne, ale nie oznacza to, że mówią wyłącznie o teatrze. Przeciwnie, to wyjątkowo silny i spójny głos na temat kontekstu politycznego, społecznego i ekonomicznego, w jakim wszyscy funkcjonujemy.

W naszym przekonaniu jesteśmy świadkami powstawania nowego nurtu w teatrze, który o demokracji opowiada, nie tyle pokazując ją na scenie, ile przez wprowadzanie (i testowanie) jej zasad w metody pracy oraz stawianie pytań o zasady rządzące procesem produkcji sztuki. Nie przypadkiem wszyscy twórcy polskich spektakli zaproszonych w tym roku na Konfrontacje Teatralne pytają o własną podmiotowość, dopominają się o demokrację i podejmują próbę projektowania jej alternatywnych modeli. A przecież rozmowa na temat tego, jakiej demokracji chcemy, jest nam dzisiaj potrzebna jak powietrze.

Marta Keil i Grzegorz Reske,
kuratorzy Festiwalu