Współczesny Narcyz

Wystawa "Narcyz" prezentowana w ramach VI edycji Festiwalu Scenografii i Kostiumów „Scena w Budowie" przedstawia najciekawsze prace stworzone przez studentów siedmiu polskich uczelni artystycznych – Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Wrocławiu, Gdańsku, Warszawie, Łodzi, Katowicach oraz Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu.

Jak co roku tematem przewodnim prac jest starożytna mitologia, a konkretnie w tej edycji inspiracją został mit o Narcyzie.
Prezentowane eksponaty przybierają przeróżne formy: kostiumy, makiety, instalacje multimedialne, elementy scenografii, instalacje przestrzenne, instalacje wykorzystujące technologię QR.

W micie o Narcyzie występują motywy lasu, wody, nimf, kwiatów, ciała. Prace eksponowane na wystawie zawierają lub łączą ze sobą te elementy. Czasami przesłanie i motywy eksponatów czytelne są bardziej wprost, a czasem stanowią nieoczywiste, niebanalne lub subtelne interpretacje i odniesienia do mitu. W każdej z prac widać indywidualne, oryginalne oraz awangardowe podejście do tematu.
W dziełach najczęściej spotykamy użycie/odniesienie się do motywów lustra, wody, i odbicia, gdyż to właśnie odbicie w wodzie miało największy wpływ na los bohatera mitu.

Na wystawie możemy także podziwiać kostiumy stworzone na podstawie "Snu nocy letniej" i "Hamleta" Williama Shakespeare'a, kostiumy dla wybranych postaci z dramatu "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego oraz kostium Szaleja na podstawie dramatu "Escurialu" Michela de Ghelderode.

Moją szczególną uwagę przykuły prace Weroniki Kubaczyńskiej z ASP w Łodzi - dwie prace z serii kostiumów dla wybranych postaci z dramatu "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego oraz Marty Kulik z ASP w Łodzi – ww. kostium Szaleja oraz Hamleta i ducha z szekspirowskiego dramatu.

Prace Weroniki to przepiękna jasna, dwuwarstwowa sukienka (pod spodem biały materiał z wierzchu warstwa ciemniejszej, błyszczącej siateczki) ze złotym pasem i gałęziami, liśćmi i pawimi piórami oraz złoty kombinezon udekorowany ogromnymi kwiatami umieszczonymi od pasa w górę i nakrywające głowę postaci od tyłu. Manekinom z kostiumami towarzyszy mosiądzowa rama pokryta jasnym materiałem.

Te dwie prace niezwykle hipnotyzują swoją estetyką, elegancją i wykonaniem. Zwłaszcza sukienka ma w sobie coś niesamowicie magnetyzującego, aż chce się ją założyć i iść tańczyć na leśnej polanie wśród kwiatów i liści. Ponadto kreacja niezwykle trafnie odzwierciedla dramat Wyspiańskiego. Jasna sukienka kojarząca się z panną młodą, pawie piórka, jak w czapce z pawim piórem, złoty pas wiążący się złotym rogiem i złotą podkową oraz jesienne liście symbolizujące porę roku w jakiej odbywało się tytułowe Wesele.

Kostiumy stworzone przez Martę również wywarły na mnie spore wrażenie. Ekspozycja składająca się z dwóch eksponatów umieszczonych obok siebie delikatnie kontrastuje, ale przede wszystkim zawiera charakterystyczne cechy wspólne. Pierwszy kostium – Szaleja -składa się ze srebrnego kombinezonu z długimi rękami i długimi palcami, przypominającymi dłoń szkieletu, dużych butów, błękitnego żabotu oraz maski. To właśnie ostatni z wymienionych członów, czyli maska stanowi element, który jest najbardziej niezwykły i najmocniej przyciąga uwagę. Stworzona jest z czterech części zawierających fragmenty twarzy. Konstrukcja maski jest niezwykle staranna. Całość jest zawiła i ciekawa, przez co intryguje i przyciąga wzrok odbiorcy. Niezwykle trafne jest przełamanie chłodnych odcieni całego stroju poprzez czerwone rumieńce na policzkach.

Drugi kostium jest trochę mniejszy wielkością oraz objętością i łączy ze sobą dwie postaci. Jedna połowa składa się z czarnego jakby płaszcza, który ma długą, rękę z długimi palcami - taką jak kostium Szaleja. Ta strona kostiumu jest bardziej objętościowa i skomplikowana., zawiera więcej elementów m.in. łańcuszki czy ozdoby na ramieniu. Drugą połowę natomiast stanowi bufiasto-żabotowa koszula i czarne spodnie. Praca w niezwykle ciekawy sposób łączy postaci Hamleta i ducha, jednocześnie w subtelny sposób zestawia ze sobą motywy życia i śmierci w jednej postaci.

Cała wystawa to podróż pełna niezwykłych doznań i przeżyć ułożona na kilku kondygnacjach budynku. Na swojej drodze napotykamy przeróżne, oryginalne interpretacje utworów literackich, które jednocześnie możemy odczytać na swój sposób. W pracach tych każdy może dostrzec coś innego, ale także odzwierciedlenie siebie, własnej osobowości lub otaczającego świata. Wystawa, jak i jej temat przewodni w pewien sposób składnia odbiorców także do refleksji nad postacią Narcyza, ale także postawą narcyza, która w dzisiejszych czasach jest niezwykle widoczna i wszechobecna. Poprzez kult mediów społecznościowych a w szczególności takich platform jak Instagram, każdy chce być coraz bardziej idealny, żeby być atrakcyjnym niczym mityczny Narcyz. Jak nimfy, które go podziwiały, podziwiamy ludzi, którzy na zdjęciach prężą piękne, perfekcyjne ciała, pokazują idealne życia, piękne miejsca, szczęście, dobrobyt, bogactwo. Często ślepo podążamy za tym, żeby im dorównać, gonimy za sztucznie wykreowanymi ideałami. Niejednokrotnie nie zauważamy piękna w otaczającym świecie, szczególnie w innych ludziach. Zdarza się, że szukamy osób idealnych jak na obrazku, mając poczucie, że otaczając się pięknymi ludźmi, i pięknymi, drogimi rzeczami nasze życie będzie wspaniałe, będziemy odbierani jako ludzie sukcesu, wartościowi, którzy wiele osiągnęli.

Czasem tak bardzo jesteśmy zapatrzeni w siebie w dążeniu do życia jak z obrazka na Instagramie, że nie zauważamy także cierpienia wokół nas, wśród bliskich osób. Zdarza się, że i sami swoim podejściem wywołujemy to cierpienie, np. przez to, że nie mamy czasu dla bliskich, wymagamy od nich za dużo, żeby dostosowywali się i wpasowywali w ten nasz wyidealizowany świat albo po prostu ich odtrącamy, bo nie pasują do naszych wyobrażeń.

Wystawa dostępna jest 15.08.2022 w przestrzeniach otwartych Centrum Spotkania Kultur w Lublinie.