Życie dla sportu

Wydawnictwo BOSZ wydało w ubiegłym roku z serii „Medaliści" kolejny mini album fotograficzny, tym razem poświęcony pamięci Stanisławy Walasiewicz. Stworzyła go Marzena Jaworska. Anna Basara przetłumaczyła teksty towarzyszące zdjęciom na język angielski. Zanim jednak czytelnik pozna życie sportsmenki przedstawione chronologicznie na zdjęciach, przeczyta krótką biografię autorstwa Marzeny Jaworskiej, ujmującą najważniejsze fakty z życia prywatnego oraz sportowego Walasiewicz. Zatytułowana „Życie dla sportu", w pełni oddaje sens życia sportsmenki, wyrażający się w jej całkowitym oddaniu lekkiej atletyce, a szczególnie biegom.

Marzena Jaworska ze zdjęć układa opowieść kojarzącą się z klatkami filmowymi, przedstawiającymi najważniejsze zdarzenia z życia Walasiewiczównej. Począwszy od rodzinnej fotografii, poprzez kolejne chronologicznie następujące po sobie udziały w zawodach lekkoatletycznych, kończąc na zdjęciu z roku 1977, na którym to składa wizytę w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie.

Fotografia przedstawiająca Stanisławę na moment przed startem na bieżni podczas zawodów sportowych na Wszechsłowiańskim Zlocie Sokolstwa w Poznaniu, w 1929 roku oddaje jej wewnętrzne skupienie. Spojrzenie skierowane przed siebie zdaje się koncentrować na linii mety. Ta jedna, krótka chwila, utrwalona na kliszy zdaje się mówić więcej niż słowa. I taka jest moc fotografii, dzięki której wyobrażać można sobie porę dnia, nastrój zawodniczki. Prawie na wszystkich zdjęciach twarz Stanisławy Walasiewicz oddaje wewnętrzne opanowanie, spokój, ale i napięcie. Można by powiedzieć, że jest i dystans do otaczających ją osób, wydarzeń, w których uczestniczy.

Patrząc na zdjęcia z zawodów sportowych warto zauważyć, że zarejestrowane wydarzenia lekkoatletyczne czy treningi z udziałem Stanisławy oddają w pełni ich już historyczny klimat. A buduje go wiele elementów. Stroje sportowe, dresy treningowe, obuwie dają wyobrażenie o ówczesnym kanonie strojów sportowych. Dalej – zdjęcia przedstawiające Walasiewicz w towarzystwie najlepszych polskich i światowych lekkoatletek przed zawodami, w ich trakcie, wręczanie medali oraz zajmowane miejsca na podium obrazują charakter ówczesnych zawodów. Fotografie mają też wartość kulturową i historyczną, gdy przedstawiają na przykład uroczystą kolację z udziałem honorowego gościa, jakim była Stanisława Walasiewiczówna, na pokładzie MS „Batory" w towarzystwie kapitana statku Eustazego Borkowskiego w roku 1936.

Marzena Jaworska budując opowieść o Stanisławie Walasiewicz oddaje zarazem jej patriotyczną duszę, jej emocjonalne związki z krajem, w którym się urodziła, a opuściła go, mając kilka miesięcy. Sportsmenka wiele razy przyjeżdżała do kraju, trenowała, brała udział w zawodach lekkoatletycznych i szkoliła młodzież. To była mocna więź w jej życiu. Tutaj należy podkreślić niezwykłą, silną niezłomność Stanisławy w reprezentowaniu Polski podczas zawodów sportowych.

Zdjęcie przedstawiające ją schodzącą po stopniach z przedziału wagonu kolejowego na peron w roku 1934, jest pełne wdzięku wewnętrznej radości i kobiecości. Na jej twarzy odbija się pogoda ducha. I właśnie te fotografie, w których Stanisława Walasiewicz pojawia się prywatnie, nie tylko są odbiciem jej smaku w eleganckim sposobie ubierania się, zgodnego z najnowszymi ówczesnymi trendami w modzie, lecz pokazują jej „duszę", tak odmienną od tej, ubranej w strój sportowy, bez makijażu, całkowicie pochłoniętej osiągnięciem celu.

Każda fotografia opatrzona jest wyczerpującą informacją o rodzaju zawodów, miejscu, czasie i osiągniętym zwycięstwie. Osoby towarzyszące Walasiewiczównie są zidentyfikowane i określone imieniem, nazwiskiem oraz aktualną pozycją, jaką zajmowały. Te krótkie teksty-informacje dopełniają treści wizualne płynące z fotografii.

Umieszczenie na okładce zdjęcia przedstawiającego Stanisławę Walasiewicz z medalami na piersiach oraz z pucharami, nie tylko wprowadza w klimat albumu, ale przede wszystkim oddaje jej największe triumfy osiągnięte w biciu rekordów świata w lekkiej atletyce. Rekordów, przez wiele lat nieosiągalnych dla sportsmenek na całym świecie. Warto też dodać, że podróży poprzez życie sportsmenki towarzyszy przejrzysty i czytelny projekt graficzny albumu autorstwa Błażeja Ostoi Lniskiego, eksponujący treść fotografii.
__

Stanisława Walasiewicz. Seria Medaliści – opracowanie, tekst i wybór ilustracji: Marzena Jaworska/ Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie; Tłumaczenie: Anna Basara; Projekt graficzny: Błażej Ostoja Lniski; Wydawnictwo: BOSZ; Rok wydania: 2022; Okładka: twarda; Liczba stron: 62; ISBN 978 83 7576 627 1