Jak Polacy korzystają z wolności

4 czerwca minie 25 lat od pierwszych wolnych wyborów. To dobry moment, żeby zastanowić się nad tym, jak Polacy korzystają z wolności i przemian ustrojowych po 1989 roku. Z tej okazji od 2 do 8 czerwca TVP Kultura zaprasza na cykl pięciu "Rozmów o wolności" z czołowymi intelektualistami i artystami oraz na wyjątkowy przegląd filmowy.

Bohaterami "Rozmów o wolności" będą Krystyna Janda (02.06), Jan Klata (03.06), Adam Michnik (04.06), Anda Rottenberg (05.06), Jerzy Stuhr (06.06). Dla każdego z nich moment zmiany ustrojowej był pokoleniowym doświadczeniem, oznaczał istotny zwrot w życiu, karierze, często wiązał się z koniecznością podejmowania nowych wyzwań w nowych warunkach. Motywem przewodnim każdej rozmowy jest refleksja nad wolnością: jak umiemy z niej korzystać, jakie są jej konsekwencje dla artysty, czy faktycznie istnieje? Rozmowy prowadzone przez Katarzynę Janowską i Maksa Cegielskiego będą emitowane codziennie od 2 do 6 kwietnia ok. 17 i 22.

"Rozmowom o wolności" będzie towarzyszyć emisja najnowszych filmów dokumentalnych produkowanych przez TVP poruszających temat transformacji ustrojowej i jej wpływu na życie Polaków. Premierowo zostanie pokazany koprodukowany przez TVP Kultura fascynujący film Małgorzaty Kozery "Był bunt" (4 czerwca o 22:40) o największych buntach więziennych w Europie po II Wojnie Światowej. Na fali rewolucji demokratycznej w Polsce, więźniowie upomnieli się o swoje prawa. Kiedy w Czarnem, Nowogardzie i Goleniowie przejęli zakłady karne, rozpoczęła się regularna wojna z funkcjonariuszami. Reżyserka Małgorzata Kozera odnalazła w magazynach TVP wstrząsające materiały archiwalne. Dodatkowo film zawiera współczesne relacje wszystkich stron konfliktu: liderów buntu, strażników, ówczesnych milicjantów czy mediującego Władysława Frasyniuka. Film jest czymś więcej, niż tylko historią buntu. Jest opowieścią o efektach ubocznych wielkiej politycznej rewolucji, o dziwnym momencie historii, kiedy jeden ustrój już upadł, a drugi jeszcze się nie narodził.

W programie TVP Kultura nie można pominąć "1989" (7 czerwca o 13:30), najnowszego filmu Michała Bielawskiego, autora wchodzącego właśnie do kin "Mundialu", który tym razem stworzył przejmujący dokument o zmianach, jakie dokonały się w kraju i mentalności Polaków w zaledwie jeden rok. Materiały filmowe współgrają ze zdjęciami i dziennikami pisanymi w czasie przełomu przez Polaków. Przedstawione będą najważniejsze wydarzenia polityczne, społeczne i obyczajowe tamtego okresu, istotne zdarzenia polityczne skonfrontowane albo wzmocnione komentarzami ich aktywnych obserwatorów - zwyczajnych ludzi, polityków obozu władzy i opozycjonistów. Film jest koprodukcją TVP 1.

Na szczególną uwagę zasługuje "Bard" (8 czerwca o 22:25) Katarzyny Kościelak o życiu i twórczości Jacka Kaczmarskiego. Film mierzy się z mitem barda Solidarności, od którego sam artysta próbował się odcinać i który z czasem stał się powodem jego poczucia wyobcowania. Autorka szuka odpowiedzi na pytania: na ile Kaczmarskiego ukształtował konkretny czas historyczny, a w jakim stopniu artysta sam w sobie był fenomenem niepowtarzalnym. Teksty piosenek Kaczmarskiego - pełne aluzji i odniesień do politycznej i społecznej rzeczywistości kształtowały światopogląd i wrażliwość dwóch pokoleń. Jego liryka, traktowana przede wszystkim jako protest songi, kojarzona z okresem pierwszej Solidarności oraz stanem wojennym, zawiera wiele treści uniwersalnych, aktualnych w każdym czasie. Z filmu wyłania się wielowymiarowy portret bohatera tragicznego: człowieka pełnego twórczej pasji, ale nie umiejącego poradzić sobie z własnymi słabościami. Oprócz fragmentów koncertów i programów telewizyjnych wykorzystano bogaty, nigdy dotąd nie pokazywany materiał zdjęciowy z wielu archiwów prywatnych. Jacka Kaczmarskiego wspominają przyjaciele z różnych etapów jego życia m.in. Agnieszka Holland, Andrzej Seweryn, Jan Pietrzak.

Dodatkowo TVP Kultura wyemituje również kilka filmów fabularnych z lat dziewięćdziesiątych, będących znakomitym świadectwem czasów transformacji: kultowe "Psy" (1992) Władysława Pasikowskiego (2 czerwca o 20:10 i 02:55); "Kraj świata" (1994), gorzki debiut fabularny dokumentalistki Marii Zmarz-Koczanowicz (3 czerwca o 20:10 i 01:40) mierzący się z absurdami polskiej rzeczywistości zawieszonej między epoką komunizmu a kapitalizmu; "Gry uliczne" (1996), mocny film Krzysztofa Krauzego (4 czerwca o 20:10 i 02:45), podejmujący temat morderstwa przez bezpiekę krakowskiego studenta Stanisława Pyjasa; groteskową "Ucieczkę z kina wolność" (1990) Wojciecha Marczewskiego (5 czerwca o 20:10 i 02:25) z Januszem Gajosem w słynnej roli cenzora; "Saunę" (1992), mało znaną komedię Filipa Bajona (6 czerwca o 20:10 i 03:20) z doborową obsadą (Bogusław Linda, Marian Opania, Zbigniew Zamachowski, Gabriela Kownacka, Marek Kondrat) o spotkaniu grupy Polaków z Amerykaninem i Finem w helsińskiej saunie.

(-) (-)
Telewizja Polska S.A.
23 maja 2014