Premiera w POLIN

Premiera spektaklu teatralnego w reżyserii Jędrzeja Piaskowskiego „Dawid jedzie do Izraela" - 8 września 2018, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Spektakl דוד נוסע לישראל („Dawid jedzie do Izraela") Jędrzeja Piaskowskiego i Huberta Sulimy to teatralna fantazja odnosząca się do wielowiekowej historii i kultury Żydów w Polsce. Przedstawienie rozpoczyna się od próby rekonstrukcji realiów Marca 1968 roku. Trwa antysemicka nagonka. Polscy rodzice, wychowujący adoptowanego chłopca decydują się przywrócić mu jego dotąd ukrywaną, żydowską tożsamość. Ich zmagania z obowiązującymi narracjami i stereotypami dotyczącymi relacji polsko-żydowskich prowadzą ostatecznie do niezwykłego rozwiązania.

W trakcie pracy nad spektaklem twórcy, wychodząc od obchodów 50. rocznicy wydarzeń Marca '68, próbowali zbadać z różnych punktów widzenia dzisiejszy, szeroko rozumiany dyskurs polsko-żydowski i przyjrzeć się używanym w nim retorykom, dominującym narracjom i figurom.
Osią tematyczną spektaklu jest zbiór opowieści i narracji wyrosłych wokół kulturowej figury Żyda, obecnej w pamięci zbiorowej, zarówno historycznej jak i współczesnej. Nakładające się plany czasowe tworzą baśniową, groteskową rzeczywistość polsko-żydowskiego uniwersum, w którym "typowa" polska rodzina z okresu PRL-u spotyka się z postaciami historycznymi, m.in. z Władysławem Gomułką, Aldoną Giedyminówną, żoną Kazimierza Wielkiego,  czy nawet z królową Polski Maryją z Nazaretu. Jednocześnie spektakl ma formę parabolicznej opowieści skonstruowanej w reakcji na zajścia polityczne, podobną do gestu, na jakim oparta została słynna "marcowa" powieść Andrzeja Szczypiorskiego pt. „Msza za miasto Arras".

Od twórców:
Zależy nam na próbie zbudowania perspektywy łączącej, która choć na chwilę wymykałaby się dotychczasowym narracjom. W naszej opinii charakter dyskusji na "tematy polsko-żydowskie" najczęściej - także nieświadomie - generuje wyłącznie podziały i utrwala w zbiorowej świadomości figurę Obcego-Żyda. Dlatego celowo podważamy klisze obecne w tych dyskursach, a także odżegnujemy się od wspólnego dla obu narodów kultu pamięci, narodowego cierpienia i poprawności politycznej. Chcemy, aby nasz spektakl odgórnie zakwalifikowany jako wypowiedź na "tematy żydowskie", wymykał się tej klasyfikacji i z premedytacją dotykał także „tematów polskich": m.in. polskiego patriotyzmu, tożsamości narodowej, czy chociażby upamiętnienia setnej rocznicy odzyskania niepodległości.

reżyseria: Jędrzej Piaskowski
dramaturgia: Hubert Sulima
obsada: Jan Dravnel, Natalia Kalita, Rafał Maćkowiak, Sebastian Pawlak
koprodukcja: TR Warszawa, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
premiera: 8 września 2018, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

OBCY W DOMU. WOKÓŁ MARCA '68
Od marca do września 2018 roku Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN realizuje program „Obcy
w domu. Wokół Marca '68", który przywraca pamięć o przyczynach, przebiegu i skutkach antysemickiej kampanii sprzed 50 lat. Program ma skłonić do refleksji, czym grozi bierność
w sytuacjach dyskryminacji, ksenofobii i naruszania praw człowieka. Obok wystawy czasowej „OBCY
W DOMU. WOKÓŁ MARCA '68", Muzeum POLIN wspólnie z TR Warszawa ogłosiły zamknięty konkurs dla młodych twórców sztuk teatralnych na projekt spektaklu inspirowanego żydowskim doświadczeniem Marca '68. W lipcu i październiku 2017 roku odbyły się dwa pierwsze etapy konkursu, w którego wyniku wyłoniono pięć projektów, zaprezentowanych w październiku 2017 roku w formie pokazów warsztatowych. W marcu 2018 roku, w ramach warszawskich wydarzeń rocznicowych „Obcy w domu. Wokół Marca '68", publiczność obejrzała trzy wybrane finałowe prace – SECOND-HAND '68 Patrycji Kowańskiej, CZTERY TYGODNIE Aleksandry Jakubczak i Krzysztofa Szekalskiego oraz JUDEN R(AUS) ARRAS Jędrzeja Piaskowskiego i Huberta Sulimy. Zwycięskim projektem konkursu jest JUDEN R(AUS) ARRAS. Premiera spektaklu Jędrzeja Piaskowskiego i Huberta Sulimy, pod nowym tytułem Dawid jedzie do Izraela, odbędzie się we wrześniu 2018 roku w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Po premierze spektakl będzie grany w TR Warszawa i Muzeum POLIN.

Kuratorzy projektu teatralnego „Obcy w domu. Wokół Marca '68":

- Karolina Sakowicz (Muzeum POLIN),
- Roman Pawłowski (TR Warszawa)
- współpraca kuratorska: Paweł Kulka (TR Warszawa)
- koordynatorka projektu: Iwona Oleszczuk (Muzeum POLIN)
- producentki: Katarzyna Białach, Marta Bielska, Magda Igielska, Natalia Starowieyska (TR Warszawa) / Ewa Opawska, Iwona Oleszczuk (Muzeum POLIN)

WYSTAWA CZASOWA – do 24 września
Wystawa „Obcy w domu. Wokół Marca '68" ma charakter historycznej opowieści. Pokazuje najważniejsze wydarzenia społeczno-polityczne lat 60. ubiegłego wieku, wyjaśniając przyczyny
i przebieg kampanii antysemickiej, której kulminacją było wyrzucenie z kraju ok. 13 tysięcy Polaków pochodzenia żydowskiego. Tytuł ekspozycji odnosi do poczucia bezpieczeństwa i przynależności związanych z domem, a także do szoku, gdy to poczucie zostaje człowiekowi odebrane.
Ta wielowątkowa opowieść o wydarzeniach jednego z kluczowych polskich miesięcy ostatnich 70 lat nie zawęża się do historycznej narracji o buntach studenckich, walce o demokratyzację ustroju Polski Ludowej czy wygnaniu z Polski resztek Żydów, którzy zbudowali tu nowe życie po ocaleniu z Zagłady. Zbudowana na stelażu rzetelnie przedstawionej historii polskiego Marca '68, Obcy w domu to wystawa o uniwersalnym lęku egzystencjalnym związanym z utratą poczucia bezpieczeństwa. Jest to opowieść o stygmatyzacji, wykorzenieniu i uchodźstwie, których po Marcu doświadczyło około 13 tysięcy polskich Żydów wygnanych z ojczyzny, wyrzuconych z własnego domu  – w publikacji towarzyszącej wystawie napisały jej kuratorki, Justyna Koszarska-Szulc (Muzeum POLIN) i Natalia Romik (Kolektyw SENNA). Wystawę można oglądać do 24 września w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Kontakt dla prasy:

Marta Dziewulska Kaja Stępkowska
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN TR Warszawa
mdziewulska@polin.pl kaja.stepkowska@trwarszawa.pl
+48 604 464 675 +48 505 282 992

BIOGRAMY TWÓRCÓW
Jędrzej Piaskowski – studiował reżyserię na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
w Warszawie i Muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim. Jako asystent reżysera współpracował
z Michałem Borczuchem („Apokalipsa", Nowy Teatr w Warszawie) i Mają Kleczewską („Dybuk", Teatr Żydowski w Warszawie). Spektaklem „Versus" na podstawie dramatu Rodriga Garcii zrealizowanym
w Teatrze Nowym w Poznaniu, na V Forum Młodej Reżyserii w Krakowie zdobył grand prix nagrodę główną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, oraz otrzymał zaproszenie do debiutu w TR Warszawa od Grzegorza Jarzyny. Później wyreżyserował m.in. „Leara" wg Williama Szekspira
w Teatrze Nowym w Poznaniu i „Raj.Tutorial" inspirowany powieścią Middlesex Jeffreya Eugenidesa
w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu. Jego spektakl „Puppenhaus. Kuracja" na podstawie tekstu Magdy Fertacz zrealizowany w sezonie 2016/17 w ramach programu Debiut w TR znalazł się w rankingu „Najlepszy, najlepsza, najlepsi" miesięcznika Teatr i został uznany za jedno z najciekawszych wydarzeń teatralnych sezonu. Następnie w Teatrze Żydowskim
w Warszawie wyreżyserował „Wierę Gran" na podstawie tekstu Weroniki Murek. W podsumowaniu roku 2017 Dwutygodnika Jędrzej Piaskowski został doceniony za oryginalność, odwagę
i konsekwencję w poszukiwaniu własnego języka teatralnego. W 2018 roku jego projekt „Juden (R)aus Arras" realizowany wspólnie z dramaturgiem Hubertem Sulimą wygrał konkurs na spektakl teatralny „Obcy w domu. Wokół Marca '68" realizowany przez TR Warszawa i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i wejdzie do repertuaru obu instytucji. W tym samym roku Piaskowski w teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie wyreżyserował także świetnie przyjęte przez krytykę „Trzy siostry" Antona Czechowa, a jego „Puppenhaus" zdobył grand prix na 13. edycji Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni.
Hubert Sulima – absolwent Wydziału Reżyserii Dramatu Akademii Sztuk Teatralnych im.
S. Wyspiańskiego w Krakowie, gdzie w trakcie nauki asystował Krystianowi Lupie. Wcześniej studiował prawo na Uniwersytecie Wrocławskim. Jako dramaturg, autor lub współautor scenariusza pracował m.in. w Teatrze Nowym w Poznaniu („Sen Srebrny Salomei" reż. T. Cymerman), Teatrze Dramatycznym im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu („Raj. Tutorial" reż. J. Piaskowski), Teatrze
im. J. Słowackiego w Krakowie („Z biegiem lat, z biegiem dni [gdzie jest Pepi]" reż. A. Glińska),
Teatrze im. J. Osterwy w Lublinie („Trzy siostry" reż. J. Piaskowski) oraz przy „Jakoś to będzie. Spektaklu o robotach" w reżyserii J. Hussakowskiego pokazywanego na Festiwalu Teatralnym „Boska Komedia" w Krakowie. W 2018 roku projekt „Juden (R)aus Arras", do którego stworzył dramaturgię, wygrał konkurs na spektakl teatralny „Obcy w domu. Wokół Marca '68", realizowany przez TR Warszawa i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Niedawno zakwalifikował się do międzynarodowego programu dramaturgicznego „Niepodlegli 18-18", dzięki któremu będzie się zajmował poszukiwaniem nowych form dramatu. Oprócz tego bada nową sztuką ludową oraz twórczy potencjał porażek. Pochodzi z Bielawy w Górach Sowich.

Premiera wyprodukowana w ramach projektu teatralnego towarzyszącego programowi „Obcy w domu. Wokół Marca '68"



Kaja Stępkowska
Materiał organizatora
30 sierpnia 2018