Szukając nowego języka

Sztuka reżyserii ukazała się drukiem w 1982 roku i nigdy później nie była wznawiana. Stanowi unikalne kompendium wiedzy o reżyserii teatralnej, stworzone przez wybitnego intelektualistę i twórcę teatru polskiego – aktora, reżysera, dyrektora teatrów, pisarza i dydaktyka, wieloletniego wykładowcę i dziekana Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie.

Przez trzydzieści lat zmienił się świat, polityka, społeczeństwo, wszelkiego rodzaju granice bywały przesuwane i przekraczane, a teatr zmieniał się, szukając nowego języka, nowego sposobu działania i nowego dla siebie miejsca.

Zygmunt Hübner pisał swoją książkę, dysponując historyczną i teoretyczną wiedzą o teatrze, świadomością praktyka teatru i przemyśleniami twórcy działającego w określonej epoce, która z dzisiejszego punku widzenia należy już do historii. Był niewątpliwie mentalnym spadkobiercą Wielkiej Reformy Teatru, która ukształtowała myślenie o tej dziedzinie sztuki w XX stuleciu. Był także twórcą, który całe zawodowe życie artystyczne przeżył w warunkach reglamentowanej wolności. W czasie wielkiego społecznego znaczenia teatru, który w istotny sposób wpływał na kształtowanie postaw obywatelskich i opinii publicznej.

Czytając Sztukę reżyserii dzisiaj, warto uzmysłowić sobie, że jej bogaty materiał egzemplifikacyjny odnosi się do czasu zamkniętego historycznie doświadczeniem i życiem Autora. Zdecydowaliśmy się zachować tekst Zygmunta Hübnera w całości, nie ingerując w najmniejszym stopniu w jego treść. Uznaliśmy, że dzisiejsza łatwość w dostępie do informacji encyklopedycznych pomoże rozszyfrować czytelnikowi znaczenie niektórych zjawisk teatralnych, wydarzeń historycznych i postaci, do których Autor się odwoływał. Jedynym odstępstwem od oryginału jest wybór ilustracji, którego dokonaliśmy na nowo, uważając wszakże, by nie przekraczać możliwego imaginarium Autora, określonego granicą jego życia (rok 1989). Mamy więc świadomość, że przedstawiamy dzieło zamknięte, przeglądające się w swojej epoce i podkreślamy to, przypominając okładkę pierwszego wydania.

Jesteśmy jednak głęboko przekonani, że Hübnerowskie rozważania na temat sztuki reżyserii mają niezwykłą siłę przekraczania czasu, że z jego biegiem uniwersalizują się i na pewno są warte współczesnej lektury. Zamieszczony na końcu esej Anny Augustynowicz – laureatki I edycji Nagrody im. Zygmunta Hübnera CZŁOWIEK TEATRU – zatytułowany Czytając Hübnera, jest propozycją skonfrontowania zawartych w książce treści z praktyką współczesnej reżyserii teatralnej.

(-)
Materiał Wydawnictwa
21 marca 2015