Jerzy Grzegorzewski

Reżyser, scenograf, malarz, dramaturg, dyrektor teatrów.
Jerzy Grzegorzewski, urodził się 29 czerwca 1939 roku w Łodzi, zmarł 9 kwietnia 2005 roku w Warszawie.
Ojciec rzeźbiarki i dramatopisarki Antoniny Grzegorzewskiej. Absolwent wydziału tkaniny i ubioru łódzkiej PWSSP (1962, dyplom w roku 1965) oraz wydziału reżyserii warszawskiej PWST (1965, dyplom w roku 1968).
W 1961 zadebiutował studencką inscenizacją Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza. W roku 1969 zaliczony przez Jerzego Koeniga do pokolenia „młodych, zdolnych”.
Jako reżyser i scenograf związany z wieloma teatrmi w Polsce, między innymi: Teatrem im. Jaracza w Łodzi, Teatrem Ateneum w Warszawie, Teatrem Dramatycznym w Warszawie, Starym Teatrem w Krakowie, Teatrem Polskim we Wrocławiu (dyrektor artystyczny w latach 1978–1982), Centrum Sztuki „Studio” w Warszawie (dyrektor artystyczny w latach 1982–1990, dyrektor naczelny i artystyczny w latach 1990–1997), Teatrem Narodowym (dyrektor artystyczny w latach 1997–2003). Okazjonalnie pracował także za granicą, między innymi w Koninklijke Schouwburg w Hadze (1981), Mestna Gledališče w Lublanie (1986) i Comédie de Saint-Etienne (1995).
Do jego najważniejszych realizacji należą: Czajka Antona Czechowa (1971), Balkon Jeana Geneta (1972), Ameryka według Franza Kafki (1973), Bloomusalem według Jamesa Joyce’a (1974), Ślub Witolda Gombrowicza (1976), Wesele Stanisława Wyspiańskiego (1977), autorski spektakl Warjacje (1977), Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego (1979), holenderska Amerika według Franza Kafki (1982), Parawany Jeana Geneta (1982), Pułapka Tadeusza Różewicza, Powolne ciemnienie malowideł według Malcolma Lowry’ego (1985), Tak zwana ludzkość w obłędzie według Stanisława Ignacego Witkiewicza (1992), Złowiony: rekonstrukcje według Tadeusza Różewicza (1994), francuski Dom Juan Molière’a (1995), Dziady: dwanaście improwizacji według Adama Mickiewicza (1995), Noc listopadowa Stanisława Wyspiańskiego (1997), Sędziowie Stanisława Wyspiańskiego (1999), Morze i zwierciadło Wystana Hugha Audena (2002), Duszyczka według Tadeusza Różewicza (2004).
Niektóre spośród jego spektakli z lat dziewięćdziesiątych i tysięcznych zostały zarejestrowane dla Teatru Telewizji. W roku 1980 wystąpił gościnnie w roli Jana Matejki w pierwszej części filmu Andrzeja Wajdy Z biegiem lat, z biegiem dni…
Laureat licznych nagród, między innymi: nagrody im. Swinarskiego (1991, 2003), nagrody krytyki im. Boya-Żeleńskiego (2003), wyróżnień w Konkursie na Najlepszą Inscenizację Dzieł Dramatycznych Williama Shakespeare’a (2002, 2003), nagrody specjalnej kapituły Feliksów Warszawskiech (2004). Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski (2002).
Doktor honoris causa łódzkiej ASP (2001).
Pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. W 2005 imię Jerzego Grzegorzewskiego otrzymały: duża scena Teatru Polskiego we Wrocławiu i Scena przy Wierzbowej Teatru Narodowego w Warszawie.

Oprac. rk
Źródło: Archiwum Jerzego Grzegorzewskiego

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia