Jerzy Śliwa

Aktor teatralny, filmowy i radiowy, ilustrator muzyczny i reżyser teatralny.
Urodzil się 24 sierpnia 1909 w Solcu nad Wisłą. Zmarł 28 września 1993 w Zielonej Górze.
Kształcił się w Instytucie Muzycznym w Lublinie. Debiutował w sezonie 1938/39 w objazdowym Teatrze Wołyńskim im. Słowackiego z siedzibą w Łucku. W czasie okupacji był kelnerem w lubelskiej kawiarni "U Aktorów", a potem więźniem obozu koncentracyjnego w Oranienburgu.
Tuż po II Wojnie Światowej znalazł się w Lublinie w Teatrze Zespołu Aktorskiego, gdzie zilustrował muzycznie „Jeńców” Lucjana Rydla w reżyserii Ireny Ładosiówny (premiera 29 sierpnia 1944). Pierwszą aktorską rolę (Bukańskiego) zagrał w spektaklu „Uciekła mi przepióreczka” Stefana Żeromskiego w reżyserii Ireny Ładosiówny (premiera 27 października 1944) w Teatrze Zrzeszenia Aktorskiego 20 marca 1945 zamienionego w Teatr Miejski w Lublinie. 8 maja 1945 już w tym teatrze pod pierwszą dyrekcją Antoniego Różyckiego zagrał postać Dra Edwarda Wolfiego w „Maturze” Laszlo Fodora w reżyserii Gustawy Błońskiej.
W 1945 był słuchaczem Studia Dramatycznego uruchomionego przy Teatrze Miejskim w Lublinie i do 1949 grał na deskach tego teatru. Ostatnią rolą była postać Karola Condomine’a w „Seansie” Noela Cowarda w reżyserii Zofii Modrzewskiej (premiera 11 czerwca 1949).
Po przejściu do gdańskiego Teatru Wybrzeże rozpoczął karierę spektaklem „Okno” (Stariczkow) Leonida Rachmanowa i Eugeniusza Ryssa w reżyserii Czesława Strzelackiego (premiera 30 września 1949), asystował reżyserowi Dobiesławowi Damięckiemu jednocześnie grając Jana w „Fantazym” Juliusza Słowackiego (premiera 3 grudnia 1950), a w „Melodramacie” Janusza Warmińskiego wyreżyserowanym przez Zygmunta Hübner zagrał Juliusza Wronckiego (premiera 31 grudnia 1955).
W olsztyńsko-elbląskim „Jaraczu” sam wyreżyserował „Intrygę i miłość” Fryderyka Schillera (premiera 10 kwietnia 1955).
Spektaklem „Głupi Jakub” Tadeusza Rittnera (Doktor) w reżyserii Krystyny Tyszarskiej (premiera 27 czerwca 1958) zakończył współpracę z gdańskim teatrem i dołączył do zespołu Teatru Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy i Toruniu gdzie 14 lutego 1959 na „Scenie Bydgoszcz” zagrał Leontesa w „Opowieści zimowej” Williama Szekspira w reżyserii Hugona Morycińskiego. W 1960 (26 listopada) w Bydgoszczy wyreżyserował „Świerszcza za kominem” Charlsa Dickensa.
W 1961 rozłączono ten teatralny kombinat. W Teatrze Polskim w Bydgoszczy zagrał Przemoc (Kratos) w spektaklu „Prometeusz w okowach” Ajschylosa w reżyserii Stanisława Bugajskiego (premiera 2 grudnia 1961), a pobyt w Bydgoszczy zakończył rolą Baptysty w „Poskromieniu złośnicy” Williama Szekspira, asystując reżyserowi Bohdanowi Porębie (premiera 24 maja 1962) oraz rolą Waltera "Karawaniarza" w „Operze za trzy grosze” Bertolta Brechta w reżyserii Konrada Swinarskiego i Barbary Witek (premiera 12 lipca 1962).
W latach 1963-68 i 1972-74 był dość płodnym aktorem Lubuskiego Teatru im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze gdzie wystąpił w 26 spektaklach m. in. „Grube ryby” Michała Bałuckiego rola Pagatowicza i asystent reżysera Mariana Wyrzykowskiego (premiera 11 kwietnia 1965), „Zemsta” Aleksandra Fredry (Rejent Milczek) w reżyserii Eugeniusza Aniszczenki (premiera 29 września 1965), „Meteor” (Wielki Muheim) w reżyserii Jerzego Hoffmanna (premiera 29 marca 1968), „Niespodzianka” (Ojciec) Karola Rostworowskiego w reżyserii Ewy Kołogórskiej (premiera 25 maja 1968).
W tym samym roku ale już w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu wystąpił w „Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego (Gajowiec) w reżyserii Hugona Morycińskiego (premiera 9 listopada 1968). W „Ożenku” Mikołaja Gogola zagrał Żewakina w reżyserii Hugona Morycińskiego (premiera 27 czerwca 1970), Don Luisa w „Don Juanie” Molièra w reżyserii Krzysztofa Rościszewskiego (premiera 27 marca 1971), a rola Majora w „Panu Geldhabie” Aleksandra Fredry w reżyserii Krzysztofa Rościszewskiego (premiera 11 listopada 1971) była ostatnią w tym teatrze.
W 1972 powrócił do Lubuskiego Teatru im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze gdzie został zaangażowany do roli Grebeauvala w realizacji sztuki Fritza Hochwaldera „Oskarżyciel publiczny” w reżyserii Jerzego Hoffmanna (premiera 25 marca 1972).
Karierę teatralną zakończył w Zielonej Górze grając Wujka w „Czarnej róży” Juliana Stryjkowskiego w reżyserii Romana Kłosowskiego (premiera 22 lutego 1975).
W latach 1969-1976 zagrał w kilku słuchowiskach Teatru Polskiego Radia m. in. „Bracia ślubni” Zygmunta Kaczkowskiego (Podkomorzy Karśnicki) w reżyserii Zenona Jarugi (premiera 16 marca 1969), „Chołodziec” Janusza Koniusza (Ojciec) w reżyserii Jerzego Glapy (premiera 15 sierpnia 1976).
Wziął także udział w czterech filmach: „Załoga” w reżyserii Jana Fethke (1951), „Wolne miasto” w reżyserii Stanisława Różewicza (1958), „Krzyż walecznych” w reżyserii Kazimierza Kutza (1958) i „Odezwij się” w reżyserii Ryszarda Żuromskiego.

Nagrody i odznaczenia:
1975 - Wrocław - XVI Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych - nagroda za rolę epizodyczną w przedstawieniu "Czarna róża" w Lubuskim Teatrze w Zielonej Górze.
1957 - Złoty Krzyż Zasługi.

Opracował Ryszard Klimczak
Źródła: E-teatr, FilmPolski, Culture.pl

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...