Krystian Lupa
Profesor sztuk teatralnych, reżyser teatralny, scenograf, grafik, dramaturg, tłumacz, pedagog.
Urodził się 7 listopada 1943 w Jastrzębiu-Zdroju.
Początkowo studiował na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W latach 1963-1969 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Dyplom na Wydziale Grafiki, 1969), później przez dwa lata studiował reżyserię filmową w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej (PWSFTiTv) w Łodzi, a następnie reżyserię teatralną w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie w latach 1973-1977.
Po studiach związał się z dwoma teatrami: Teatrem im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze, gdzie z grupą młodych aktorów prowadził poszukiwania nowych form teatralnego wyrazu i ze Starym Teatrem w Krakowie, który od 1984 stał się najczęstszym miejscem jego pracy.
„Kalkwerk" według powieści Thomasa Bernharda rozpoczął przygodę z twórczością tego pisarza („Immanuel Kant" w Teatrze Polskim we Wrocławiu – 1996 i „Rodzeństwo" w Starym Teatrze – 1996) – która stała się okazją zgłębienia irracjonalnych mechanizmów osobowości i eksperymentów na temat „medialnego aktorstwa".
Syntezą refleksji na temat duchowych przemian człowieka formacji europejsko-chrześcijańskiej stała się adaptacja III tomu „Lunatyków" Brocha – spektakl „Lunatycy. Huguenau, czyli rzeczowość" w Starym Teatrze w Krakowie (1998).
W następnych realizacjach („Powrót Odysa" Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Dramatycznym w Warszawie i „Prezydentki" Wernera Schwaba w Teatrze Polskim we Wrocławiu – oba w 1999) – podjęte zostały penetracje nieświadomych kreacji mitycznych. W adaptacji powieści-testamentu Thomasa Bernharda „Auslöschung – Wymazywanie", Teatr Dramatyczny w Warszawie (2001), została podjęta radykalna próba penetracji kulturowych zafałszowań, w tym również – a może przede wszystkim – zafałszowań kondycji twórczej. W 2009 rozpoczął pracę nad tryptykiem „Persona.Tryptyk". Pierwsza część (2009) – „Persona.Marilyn" poświęcona została Marilyn Monroe, druga – „Persona.Ciało Simone" – Simone Weil (2010).
Od 1983 jest pedagogiem (od 1993 w stopniu profesora) w krakowskiej Wyższej Szkole Teatralnej, w latach 1990-1996 pełnił funkcję dziekana Wydziału Reżyserii.
W Europie uznawany za jednego z najwybitniejszych reżyserów teatralnych.
Początkowo studiował na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W latach 1963-1969 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (Dyplom na Wydziale Grafiki, 1969), później przez dwa lata studiował reżyserię filmową w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej (PWSFTiTv) w Łodzi, a następnie reżyserię teatralną w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie w latach 1973-1977.
Po studiach związał się z dwoma teatrami: Teatrem im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze, gdzie z grupą młodych aktorów prowadził poszukiwania nowych form teatralnego wyrazu i ze Starym Teatrem w Krakowie, który od 1984 stał się najczęstszym miejscem jego pracy.
„Kalkwerk" według powieści Thomasa Bernharda rozpoczął przygodę z twórczością tego pisarza („Immanuel Kant" w Teatrze Polskim we Wrocławiu – 1996 i „Rodzeństwo" w Starym Teatrze – 1996) – która stała się okazją zgłębienia irracjonalnych mechanizmów osobowości i eksperymentów na temat „medialnego aktorstwa".
Syntezą refleksji na temat duchowych przemian człowieka formacji europejsko-chrześcijańskiej stała się adaptacja III tomu „Lunatyków" Brocha – spektakl „Lunatycy. Huguenau, czyli rzeczowość" w Starym Teatrze w Krakowie (1998).
W następnych realizacjach („Powrót Odysa" Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Dramatycznym w Warszawie i „Prezydentki" Wernera Schwaba w Teatrze Polskim we Wrocławiu – oba w 1999) – podjęte zostały penetracje nieświadomych kreacji mitycznych. W adaptacji powieści-testamentu Thomasa Bernharda „Auslöschung – Wymazywanie", Teatr Dramatyczny w Warszawie (2001), została podjęta radykalna próba penetracji kulturowych zafałszowań, w tym również – a może przede wszystkim – zafałszowań kondycji twórczej. W 2009 rozpoczął pracę nad tryptykiem „Persona.Tryptyk". Pierwsza część (2009) – „Persona.Marilyn" poświęcona została Marilyn Monroe, druga – „Persona.Ciało Simone" – Simone Weil (2010).
Od 1983 jest pedagogiem (od 1993 w stopniu profesora) w krakowskiej Wyższej Szkole Teatralnej, w latach 1990-1996 pełnił funkcję dziekana Wydziału Reżyserii.
W Europie uznawany za jednego z najwybitniejszych reżyserów teatralnych.
Tak zatem jesteśmy oddaleniem... O granicach i ich przekraczaniu - „Balkony. Pieśni miłosne” - reż. Krystian Lupa - Teatr Polski w Podziemiu we Wrocławiu01.03.2024
Krystian Lupa uhonorowany - Za zasługi dla Krakowa MOCAK zbudował mu "Wyspę"21.12.2023
Tort i „Happy Birthday, Mr. President" dla Krystiana Lupy - Wszystko było improwizacją, ale całość z pomysłem zainscenizowano. 09.11.2023
Krystian Lupa (1943) - Reżyser teatralny i telewizyjny, scenograf, grafik, dramaturg, tłumacz, pedagog.07.11.2023
W Genewie i Awinionie Lupa odwołany, a w Paryżu...? 19.07.2023
Wymazać Lupę, wyciąć teatr! - Oto kolejna odsłona wielkiego konfliktu, jaki przetacza się przez Polskę__27.06.2023
Oświadczenie Teatru Powszechnego ws współpracy z Krystianem Lupą - Teatr Powszechny w Warszawie20.06.2023
Krystian Lupa bohaterem głośnej afery 16.06.2023
Nowe oskarżenia Szwajcarów wobec Krystiana Lupy - „Les Émigrants" - aut. W.G. Sebald - reż. Krystian Lupa - La Comédie de Geneve15.06.2023
Za oba incydenty chciałbym oficjalnie przeprosić - „Les Émigrants" - aut. W.G. Sebald - reż. Krystian Lupa - La Comédie de Geneve09.06.2023
„Imagine" na XV Festiwalu Boska Komedia 08.12.2022
Będąc człowiekiem, bądź człowiekiem 05.12.2022
Krystian Lupa (1943) 07.11.2022
Europejskie tournée 12.10.2022
Czy coś poszło nie tak? 25.05.2022
Stypa po świecie - „Imagine" - reż. Krystian Lupa - Teatr Powszechny w Warszawie i Teatr Powszechny w Łodzi23.05.2022
Stypa? - „Imagine" - reż. Krystian Lupa - Teatr Powszechny w Warszawie i Teatr Powszechny w Łodzi21.04.2022
Bombą atomową w człowieka 19.03.2022
Nowy spektakl Krystiana Lupy - "Imagine 2" - reż. Krystian Lupa - Teatr Powszechny w Warszawie, Teatr Powszechny w Łodzi30.10.2021
Ten, kim jestem 21.08.2021
Nie będzie Capri - Oficjalny komunikat teatru12.11.2020
Zerwany punkt odniesienia 23.05.2020
Kościół ma ogromną rolę w udziecinnianiu społeczeństwa 13.03.2020
Człowieczeństwo pod Lupą 22.02.2020
Kafka w realu 03.02.2020
Camposanto Krystiana Lupy 11.12.2019
Głodni 05.11.2019
Ostatnia szansa: jaskinia na Capri 04.11.2019
Zmierzch bogów 30.10.2019
Kot kaparot 21.10.2019
Nie należę do ludzkiego gatunku i nie chcę do niego należeć 14.10.2019
Uciekamy przed monstrum Europy 03.10.2019
Multiversum Krystiana Lupy 16.08.2019
Rosół z Mewy 26.06.2019
Od najbliższych uciekaj 21.01.2019
"Balkony – pieśni miłosne" - reż. Krystian Lupa - Teatr Polski w Podziemiu we Wrocławiu26.01.2024
"Imagine" - reż. Krystian Lupa - Teatr Powszechny w Łodzi, Teatr Powszechny w Warszawie04.03.2022
"Capri – wyspa uciekinierów" - reż. Krystian Lupa - Teatr Powszechny w Warszawie12.10.2019
"Wymazywanie" - reż. Krystian Lupa - Teatr Dramatyczny m.st. Warszawy10.03.2001
"Rodzeństwo" - reż. Krystian Lupa - Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie19.10.1996