Maja Komorowska

Aktorka teatralna, filmowa, telewizyjna, pedagog.
Maria Janina Maja Komorowska-Tyszkiewicz
Urodzona 23 grudnia 1937 w Warszawie.
Jest córką Leona hrabiego Komorowskiego z Kurmen h. Korczak i Ireny z Leitgeberów. Ma brata bliźniaka Piotra, który także jest aktorem oraz młodszą siostrę Magdalenę. Ojciec pracował, matka prowadziła dom. 19 grudnia 1959 roku wyszła za mąż za Jerzego Huberta Tyszkiewicza (ur. 1936, zm. 2014), również pochodzącego z rodziny hrabiowskiej. Ma syna Pawła (urodzonego w 1963 roku), dwie wnuczki i dwóch wnuków.
Po ukończeniu w 1960 wydziału lalkarskiego krakowskiej PWST pracowała przez jeden sezon w Teatrze Lalki i Aktora Groteska w Krakowie (debiutowała na scenie rolą w Byczku Fernando w reżyserii Władysława Jaremy, 30 IX 1960).
Od 1 października 1961 roku została zatrudniona w Teatrze 13 Rzędów w Opolu. Zagrała role Agłai w Idiocie i Drugiej Czarownicy i Wioletty w Kordianie (zamiennie z Ewą Lubowiecką), wystąpiła także w pierwszym wariancie Akropolis oraz w Oratorium robotniczym. Z dniem 1 listopada 1962 zawiesiła współpracę z zespołem w związku z urodzeniem syna, cały czas pozostawała jednak w kontakcie z Teatrem. Powróciła do pracy wraz z początkiem sezonu 1964/65, tworząc wkrótce wybitną kreację w roli Tarudanta w Księciu Niezłomnym. W kolejnych latach brała udział w występach zespołu za granicą, a także w pracach nad Ewangeliami, w których wraz z Reną Mirecką grała podwójną rolę Marii Magdaleny.
Współpracę z Grotowskim przerwała w roku 1968, przechodząc do Teatru Współczesnego we Wrocławiu. Po dwóch latach zaangażowała się do Teatru Polskiego w tym samym mieście, by w roku 1972 przenieść się do Teatru Współczesnego w Warszawie. Dzięki swoim występom na scenach wrocławskich (w Teatrze Współczesnym: wielka kreacja w tytułowej roli w dramacie Stara kobieta wysiaduje Tadeusza Różewicza w reżyserii Jerzego Jarockiego, 1969; Krasawica w Bolesławie Śmiałym Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Helmuta Kajzara, 1969; Gwiazda w Paternoster Kajzara w reżyserii Jarockiego, 1970; w Teatrze Polskim: Antygona w inscenizacji Kajzara, 1971; Hamm w Końcówce Becketta w reżyserii Jerzego Krakowskiego, 1972) i warszawskim Współczesnym (m.in. Kordelia w Lirze Edwarda Bonda, 1974; Francine w Tryptyku Maxa Frischa – oba w reżyserii Erwina Axera; Olha w Trzech siostrach Antona Czechowa, 1985; Letycja Douffet w Letycji i lubczyku Petera Schaeffera, 1989 – obie w reżyserii Macieja Englerta; Klara Zachanessian w Wizycie starszej pani Friedricha Dürrenmatta, 1993; Winnie w Szczęśliwych dniach Samuela Becketta, 1995) została zaliczona do grona czołowych polskich aktorek.
Na przełomie XX i XXI wieku odnosiła wielkie sukcesy artystyczne współpracując z Krystianem Lupą (Maria w Auslöchyng/Wymazywaniu wg Thomasa Bernhardta, 2001; Irena Arkadia i Pilar w Niedokończonym utworze na aktora według Mewy Czechowa i Sztuki hiszpańskiej Yasminy Rezy, 2004 oraz Anna Meister w Na szczytach panuje cisza Bernhardta, 2006). Swoją popularność zawdzięcza jednak przede wszystkim rolom filmowym, zwłaszcza w obrazach Krzysztofa Zanussiego (m.in. Życie rodzinne, 1970; Bilans kwartalny, 1974; Spirala, 1978; Kontrakt, 1980; Cwał, 1996) i Andrzeja Wajdy (Wesele, 1972; Panny z Wilka, 1979).
Cieszy się wielkim autorytetem jako pedagog, profesor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Wielokrotnie podkreślała, jak wielkie znaczenie dla jej sztuki aktorskiej miała współpraca z Jerzym Grotowskim.

Nagrody:
1969 - Kalisz - IX KST - wyróżnienie za rolę Krasawicy w przedstawieniu "Bolesław Śmiały" Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Współczesnym im.Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu
1971 - nagroda im.Zbigniewa Cybulskiego zarolę w filmie "Za ścianą"
1972 - San Remo - Festiwal Filmowy - nagroda za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą - rola Anny w filmie "Za ścianą"
1972 - Łagów - Złote Grono - nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą, za rolę Belli w filmie "Życie rodzinne" i Musi w filmie "Jak daleko stąd, jak blisko"
1972 - Łagów - Nagroda Publiczności za role: Belli w filmie "Życie rodzinne" i Anny w filmie "Za ścianą"1972 - Złota Iglica1972 - Warszawa - nagroda Komitetu d/s PRiTV za wybitną kreację aktorską, za rolę Anny w filmie telewizyjnym "Za ścianą"
1972 - Kalisz - XII KST - nagroda I stopnia za rolę Hamma w "Końcówce" Samuela Becketta w Teatrze Polskim we Wrocławiu
1973 - Łódź - V Łódzka Wiosna Artystyczna - tytuł Najpopularniejszej Aktorki Roku
1973 - Wrocław - nagroda Towarzystwa Miłośników Wrocławia za rolę Hamma w "Końcówce" Samuela Becketta w Teatrze Polskim we Wrocławiu, uznaną za najwybitniejszą kreację aktorską roku 1972
1974 - Złote Grono
1975 - Gdańsk - II FPFF - nagroda za rolę Marty w filmie "Bilans kwartalny"
1977 - Olsztyn - I Festiwal Widowisk TV - nagroda za rolę Gizeli w przedstawieniu "Dwoje na huśtawce" Williama Gibsona
1986 - Łódź - IV OPSDST - Honorowa Nagroda Zespołowa dla przedstawienia granego poza konkursem, "Przy stole" wg Antoniego Czechowa, dyplom PWST Warszawa
1988 - Warszawa - nagroda I stopnia Rektora PWST w Warszawie za szczególne osiągnięcia w działalności dydaktyczno-wychowawczej w roku 1987/88
1990 - Rzeszów - XXIX RST - nagroda publiczności za najlepszą rolę żeńską - za rolę Letycji Douffet w przedstawieniu "Letycja i lubczyk" Petera Shaffera w Teatrze Współczesnum w Warszawie
1990 - Sydney - Polcul Foundation - Niezależna Fundacja Popierania Kultury Polskiej - Wyróżnienie za udział w rozwoju niezależnej kultury polskiej
1990 - Kalisz - XXX KST - nagroda główna za rolę Latycji Douffet w przedstawieniu "Letycja i lubczyk" Petera Shaffera w Teatrze Współczesnym w Warszawie
1990 - Warszawa - nagroda im.Aleksandra Zelwerowicza za rolę Letycji Douffet w przedstawieniu "Letycja i lubczyk" Petera Shaffera w Teatrze Współczesnym w Warszawie
1991 - Medal im.Anny Kamieńskiej za wybitne dokonania artystyczne oraz ofiarną pracę dla chrześcijańskiej wspólnoty
1991 - nagroda Indywidualna MKiS za wybitne osiągnięcia artystyczne i dydaktyczne (minister M.Rostworowski)
1991 - Warszawa - nagroda MSZ za wybitne zasługi dla kultury polskiej za granicą w 1990 roku
1993 - Warszawa - nagroda I stopnia rektora PWST w Warszawie za szczególne osiągnięcia w działalności dydaktyczno-wychowawczej w roku akademickim 1992/931994 - Warszawa - nagroda Indywidualna MKiS za wybitne osiągnięcia artystyczne i dydaktyczne (minister M.Jagiełło)
1996 - Gdańsk - XXI FPFF - nagroda za pierwszoplanową rolę żeńską - za rolę Idalii w filmie "Cwał"
1996 - Toronto - Festiwal Filmów Fabularnych - Nagroda Polonii w Toronto za rolę Ciotki Idalii w filmie "Cwał"
1997 - Moskwa - Nagroda specjalna Instytutu Polskiego w Moskwie - za rolę Idalii w filmie "Cwał" (przyznana w Gdyni, w trakcie XXI FPFF-1996r., wręczona 23.II.1997 w Inst.Polskim w Moskwie)
1997 - Warszawa - Złota Kaczka - nagroda czytelników miesięcznika" Film" dla najlepszej aktorki 1996 - za rolę Idalii w filmie "Cwał"
1997 - Moskwa - VI FF Narodów Słowiańskich i Prawosławnych - nagroda za główną rolę kobiecą - za rolę Idalii w filmie "Cwał"
1997 - Rzeszów - XXXVI RST - tytuł Najlepszej Aktorki w plebiscycie publiczności
2000 - Rzeszów - XXXIX RST - plebiscyt publiczności, nagroda za najlepszą rolę Spotkań - za rolę Cecily Robson w przedstawieniu "Kwartet" Ronalda Harwooda w Teatrze Współczesnym w Warszawie
2000 - Tarnów - IV OFK TALIA - nagroda za rolę Cecily Robson w przedstawieniu "Kwartet" Ronalda Harwooda w Teatrze Współczesnym w Warszawie
2000 - Warszawa - Feliks Warszawski za rolę Cecily Robson w przedstawieniu "Kwartet" Ronalda Harwooda w Teatrze Współczesnym w Warszawie
2001 - Łódź - VII OFSP - tytuł Najprzyjemniejszej Aktorki w plebiscycie publiczności - za rolę Cecily Robson w przedstawieniu "Kwartet" Ronalda Harwooda w Teatrze Współczesnym w Warszawie
2001 - nagroda TOTUS (katolicki Nobel) w kategorii "osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej
2001 - Warszawa - Nagroda Benemerenti (przyznawan przez Ordynariat Polowy WP za dawanie świadectwa prawdzie i sprawiedliwości) za ofiarną pomoc internowanym w stanie wojennym i pracę na rzecz organizacji charytatywnych
2003 - Warszawa - nagroda rektora Akademii Teatralnej im.Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie za szczególne osiągnięcia w działalności dydaktyczno-wychowawczej w roku akademickim 2002/2003
2004 – Toronto - Nagroda Fundacji Turzańskich za rok 2003 - za "całokształt dorobku stanowiącego imponujący rozdział polskiej sztuki teatralnej i filmowej oraz za głęboką, fascynującą osobowośc twórczą."
2004 - Warszawa - nominacja do Feliksa Warszawskiego za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą - Iriny Arkadiny i Pilar w przedstawieniu "Niedokończony utwór na aktora..." Czechowa/Rezy w Teatrze Dramatycznym w Warszawie
2005 - Warszawa - Nagroda im.Tadeusza Żeleńskiego-Boya (polska sekcja AICT) za całokształt twórczości
2007 - Łagów - 37.Lubuskie Lato Filmowe - Nagroda Specjalna za wybitną kreację aktorską w filmie Judit Elek "Ósmy dzień tygodnia"
2008 - Łódź - XIV Festiwal Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych - Tytuł Najlepszej Aktorki za rolę Anny Meister w spektaklu "Na szczytach panuje cisza" w reżyserii Krystiana Lupy w Teatrze Dramatycznym w Warszawie
2008 - Warszawa - Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Nagroda w kategorii teatr2008 - Września - XV Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej "Prowincjonalia" - Nagroda Honorowa "Jancio Wodnik"
2009 - Zielona Góra - V Międzynarodowy Festiwal Kina Autorskiego Quest Europe - Wielki Ukłon "za wszystko piękne, czym sycić i poić mogła się dusza widza"2010 - Gdańsk - Nagroda Neptuna
2011 - Warszawa - VI Międzynarodowy Festiwal Szkół Teatralnych - Grand Prix dla przedstawienia "Panny z Wilka" wyreżyserowanego w Akademii Teatralnej w Warszawie
Aktorka od lat bierze czynny udział w życiu społecznym i kulturalnym, np. wspierając budowę warszawskiego hospicjum onkologicznego, biorąc udział w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej.
Oddzielną kartą w jej biografii była pomoc internowanym w czasie stanu wojennego (była członkiem Prymasowskiej Rady Pomocy Internowanym i Ich Rodzinom). Jest częstym gościem ośrodków polonijnych na całym świecie, w których występuje z wieczorami poetyckimi. Z tymi spektaklami jeździ także po całej Polsce.
W 1993 roku Wydawnictwo Tenten wydało książkę autorstwa Komorowskiej zatytułowaną 31 dni maja. Jest bohaterką książki Barbary Osterloff Pejzaż. Rozmowy z Mają Komorowską.

Odznaczenia państwowe:
Złoty Krzyż Zasługi (1975)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2000)
Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (2002)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2004)
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski – postanowieniem prezydenta Bronisława Komorowskiego z 13 stycznia 2011 r. „za wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej oraz działalności dydaktycznej”, udekorowana została nim 17 stycznia tego samego roku na Wawelu podczas spotkania prezydenta z ludźmi kultury.

Inne nagrody i odznaczenia:
Odznaka „Za zasługi dla Warszawy” (1989)
Nagroda MSZ za wybitne zasługi dla kultury polskiej za granicą w 1990 roku (1991)
Medal im. Anny Kamieńskiej za wybitne dokonania artystyczne oraz ofiarną pracę dla chrześcijańskiej wspólnoty (1991)
Nagroda TOTUS w kategorii „osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej (2001)
Medal „Milito Pro Christo” (2002)
Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (2007)
Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie teatru (2008)
Komandor francuskiego Orderu Sztuk i Literatury (2010)
Neptun – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska (2010)

Opracowała: Agnieszka Kiełbowicz
Źródło: Encyklopedia na grotowski.net, Wikipedia

powiązane artykuły:
My już wszystko wiemy - „Nadludzka medycyna" w ramach Mono w Instytucie im. Zbigniewa Raszewskiego16.04.2022 Maja Komorowska odsłoniła swoją gwiazdę - W łódzkiej Alei Gwiazd pojawiła się nowa gwiazda. Odsłoniła ją dziś wybitna aktorka teatralna i filmowa Maja Komorowska.07.07.2021 Zaczynała u Grotowskiego - Orzeł dla Mai Komorowskiej23.04.2020 Maja Komorowska laureatką Orła - Polska Nagroda Filmowa - Orły 2020 w kategorii Osiągnięcia Życia27.02.2020 Maja Komorowska nagrodzona - Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy31.07.2018 Spotkanie z Mają Komorowską - Festiwal Nowe Epifanie w Teatrze Lalka21.02.2018 Maja Komorowska (1937) - Aktorka teatralna, filmowa, telewizyjna i radiowa, pedagog, profesor nauk o sztukach pięknych.23.12.2017 Urodzinowy wieczór Mai Komorowskiej - W poniedziałek w Teatrze Collegium Nobilium - urodzinowy wieczór z prof. Mają Komorowską13.12.2017 80. Jubileusz - Miesiąc z Mają Komorowską27.11.2017 Maja Komorowska w Kodzie Mistrzów - Spotkanie z Mają Komorowską06.11.2015 Spotkanie z Mają Komorowską - Dyskusyjny Klub Książki w Książnicy Pomorskiej i Instytut Książki13.11.2014 Promocja "Pytań, które się nie kończą" - Spotkanie autorskie10.10.2014 Oby nie zagubili siebie 10.03.2014 Maja Komorowska gościem festiwalu - 3. Źródła Pamięci. Grotowski - Kantor - Szajna17.10.2013 Maja Komorowska skończyła 75 lat 24.12.2012 Maja Komorowska skończyła 75 lat 24.12.2012 Maja Komorowska - sylwetka 25.01.2008 Droga do światła 24.12.2007 Aktorka krystalicznie czysta 21.12.2007

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...