Sławomir Mrożek

Dramatopisarz, prozaik, rysownik.
Urodził się 29 czerwca 1930 w Borzęcinie, zmarł 15 sierpnia 2013 w Nicei.
Autor satyrycznych opowiadań i utworów dramatycznych o tematyce filozoficznej, politycznej, obyczajowej i psychologicznej. Jako dramaturg zaliczany do nurtu teatru absurdu. Absolwent krakowskiego Liceum im. Nowodworskiego.
Zadebiutował w 1950 jako rysownik, od 1953 publikował cykle rysunków w Przekroju. Wydane w tym samym roku zbiory opowiadań: Opowiadania z Trzmielowej Góry oraz Półpancerze praktyczne stanowiły jego literacki debiut. Jego pierwszą sztuką teatralną był dramat Policja, wydany w 1958. Dramat Tango z 1964 przyniósł Mrożkowi światową sławę. W 1953 podpisał tzw. Apel Krakowski, wyrażający poparcie dla stalinowskich władz PRL po aresztowaniu pod sfabrykowanymi zarzutami duchownych katolickich, skazanych w sfingowanym procesie księży kurii krakowskiej. W 1962 został jednym z czterech pierwszych laureatów literackiej nagrody im. Kościelskich.
W 1963 wyemigrował. W następnych latach mieszkał we Francji (w Paryżu), następnie osiadł w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Włoszech i Meksyku. W 1968 na łamach prasy francuskiej opublikował list protestujący przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, a w grudniu 1981 zaprotestował przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. W 1990 otrzymał Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa.
W 1996 powrócił do Polski. W 2002 przeżył udar mózgu, którego wynikiem była afazja. Skutkiem tego utracił możliwość posługiwania się językiem zarówno w mowie, jak i w piśmie. Dzięki terapii, która trwała około trzy lata, odzyskał zdolność pisania i mówienia. Efektem walki z chorobą jest jego autobiografia. W grudniu 2004 za książkę Varia. Jak zostałem filmowcem uhonorowany został Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca.
Postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 11 listopada 1997, w uznaniu wybitnych zasług dla kultury narodowej, został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
6 maja 2008 Sławomir Mrożek ponownie zdecydował się opuścić kraj "na zawsze" i osiąść w Nicei na południu Francji[8]. Pytany dlaczego, odpowiada, że czas odpocząć, a tam klimat bardziej temu sprzyjający. Swoje zapowiedzi spełnił dokładnie miesiąc później – 6 czerwca 2008 – wylatując z lotniska w Balicach. Jak zaznaczył, wyjeżdża raczej na stałe, ale przecież odkąd Polska jest we Wspólnocie Europejskiej, "można jeździć tam i z powrotem".
We wrześniu 2010 w Warszawie odbył się Festiwal "Mrożek na XXI wiek" inaugurujący obchody 80. rocznicy urodzin pisarza. Sławomir Mrożek odebrał z rąk ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
Za korespondencję ze Stanisławem Lemem, w postaci wydanych przez Wydawnictwo Literackie Listów Mrożek otrzymał Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego za rok 2010. 23 marca 2012 Sławomir Mrożek został doktorem honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, a 27 marca 2012 roku odznaczony został Orderem Ecce Homo.
W swojej twórczości Mrożek porusza zarówno problematykę silnie związaną z historią Polski oraz tradycjami kulturowymi (np. romantyzmu), jak i tematy uniwersalne, takie jak wolność czy zagrożenia ze strony współczesnej cywilizacji.

Zbiory opowiadań satyrycznych:

Opowiadania z Trzmielowej Góry, Warszawa: Czytelnik 1953
Półpancerze praktyczne, Kraków: WL, 1953
Słoń, Kraków: WL, 1957
Wesele w Atomicach, Kraków: WL, 1959
Deszcz, Kraków: WL, 1962
Dwa listy i inne opowiadania, Paryż: Instytut Literacki, 1970
Opowiadania, Kraków: WL, 1981.
Donosy, Londyn: Puls 1983

powieści satyryczne:

Maleńkie lato, Kraków: WL, 1956
Ucieczka na południe, Warszawa: Iskry, 1961

zbiory felietonów

Małe listy, Kraków: WL, 1981
Dziennik powrotu, Warszawa: Noir sur Blanc, 2000
Małe listy, Warszawa: Noir sur Blanc, 2000

scenariusze filmowe:

Wyspa róż, "Dialog" nr 5/1975
Amor, "Dialog" nr 3/1978
Powrót, "Dialog" nr 9/1994

inne:

Rysunki wybrane, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 1997
Od służby postępowi do "Postępowca" (rysunki), Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 1997
Polska w obrazach i inne polskie cykle, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 1999
Przez okulary (1965-1968), Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 1999
Człowiek według Mrożka. Rysunki 1950-2000, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2000
Pamiętnik. Ucieczka na południe (rysunki), Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2000
Przez okulary (1960-1964), Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2002
Życie i inne okoliczności. Varia 1, Warszawa: Noir sur Blanc, 2003
Jak zostałem filmowcem. Varia 2, Warszawa: Noir sur Blanc, 2004
Listy 1963-1996, Kraków: WL, 2004 (korespondencja z Janem Błońskim)
Epoka "Szpilek". 1974–1982, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2005
Jak zostałem recenzentem. Varia 3, Warszawa: Noir sur Blanc, 2005
Baltazar - Autobiografia, Warszawa: Noir sur Blanc, 2006
Uwagi osobiste, Warszawa: Noir sur Blanc, 2007
Listy 1970-2003, Kraków: WL, 2007 (korespondencja z Wojciechem Skalmowskim)
Tango z samym sobą. Utwory dobrane, Warszawa: Noir sur Blanc, 2009 (koncepcja książki, wybór tekstów i wstęp Tadeusz Nyczek)
Listy. 1963-1975 (korespondencja z Adamem Tarnem), Kraków: WL, 2009

Tłumaczenia:

angielski: Tango. New York: Grove Press, 1968.The ugrupu bird (Wesele w Atomicach). London: Macdonald & Co., 1968.Striptease, Repeat performance, and The prophets. New York: Grove Press, 1972.Vatzlav. London: Cape, 1972.The elephant (Słoń). Westport: Greenwood Press, 1972.
francuski: Les Émigrés (Emigranci). Paris: A. Michel, 1975.Le pic du bossu. Paris: A. Michel, 1979.
niemiecki: Der Elefant (Słoń). Berlin: Henssel, 1960.Hochzeit in Atomweiler (Wesele w Atomicach). Berlin: Henssel, 1961."Stücke". Berlin: Henssel, 1963.Auf Hoher See. Der Hirsch. Berlin: Henssel, 1963.Striptease. München: Kaiser, 1963."Stücke II". Berlin: Henssel, 1965.Der Truthahn (Indyk). Berlin: Henssel, 1968."Stücke III". Berlin: Henssel, 1970.Watzlaff. Ein Spiel in 77 Szenen (Vatzlav). Berlin: Henssel, 1970.Was uns trägt. Berlin: Henssel, 1970.Emigranten (Emigranci). Berlin: Henssel, 1975."Stücke". Berlin Volk und Welt, 1977."Gesammelte Werke. Bd. 1: Tango und andere Stücke". München/Zürich: Piper, 1981."Gesammelte Werke. Bd. 2: Die Giraffe und andere Erzählungen". München/Zürich: Piper, 1981."Gesammelte Werke. Bd. 3: Amor und andere Stücke". München/Zürich: Piper, 1981."Gesammelte Werke. Bd. 4: Der Dicke, der lachte, und andere Erzählungen". München/Zürich: Piper, 1981.Das Leben ist schwer (Trudne życie). München: dtv, 1985.Zabawa. Satire in lustloser Zeit. Frankfurt a. M.: Suhrkamp, 1992.

rk
Źródło: Wikipedia, Culture.pl

powiązane artykuły:
Mrożek jakiego znamy 15.11.2023 Niknąc w zatraceniu 05.09.2023 Sławomir Mrożek (1930 - 2013) - Dramatopisarz, prozaik, rysownik.16.08.2023 Z Mrożkiem w Szczebrzeszynie 20.07.2023 Sławomir Mrożek (1930 - 2013) - Dramatopisarz, prozaik, rysownik.29.06.2023 Dla Prezesa, przez Prezesa i dzięki Prezesowi - „Jak z Mrożka", czyli absurdalnie, bez sensu, idiotyczne i śmiesznie30.10.2020 Sławomir Mrożek: zabawny rewolucjonista - 90 lat temu, 29 czerwca 1930 r. urodził się Sławomir Mrożek.30.06.2020 5 lat temu zmarł Sławomir Mrożek - Jeden z najwybitniejszych polskich dramaturgów współczesnych.16.08.2018 Jak z Mrożka... - Cytaty z klasyki, która się nie starzeje16.08.2016 Mrożek w tonacji noir - Trzy lata po śmierci autora "Tanga" niewielu powraca do jego utworów. 13.08.2016 Sławomir był najważniejszy - Wspomnienie o Sławomirze Mrożku01.09.2015 Mistrz puenty i gorzki humorysta 27.10.2014 Wyprzedził czas i kąsał naszą głupotę16.08.2014 Minęła pierwsza rocznica śmierci pisarza16.08.2014 Karykatury Mrożka w Muzeum Historycznym - Dni Otwartych Drzwi Muzeów Krakowskich15.11.2013 O Mrożku na początek - 9. Opolska Jesień Literacka07.11.2013 Mrożek na pełnym morzu - „Na pełnym morzu” 12.10.2013 Mrożek w miejsce Żeromskiego? - Dyrektor kieleckiego teatru chce zmiany patrona27.09.2013 Raport pod Mrożka: Bim-Bom, teatrzyk apolityczny, robił co chciał24.09.2013 Sławomir Mrożek odznaczony - Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia18.09.2013 Mrożek w galerii online - Archiwum Narodowe w Krakowie18.09.2013 Ukaże się książka "Mrożek. Striptiz neurotyka" - reporterska książka o Sławomirze Mrożku17.09.2013 TVP2 żegna Sławomira Mrożka - Ostatnie pożegnanie16.09.2013 "Miłość na Krymie" w dniu pogrzebu Sławomira Mrożka - Teatr im. Jana Kochanowskiego 14.09.2013 Ostatnie przygotowania do pogrzebu Sławomira Mrożka13.09.2013 Raport dla Mrożka, czyli cztery piki skurczybyki!27.08.2013 Pogrzeb Mrożka odbędzie się 17 września27.08.2013 Wystawa poświęcona Sławomirowi Mrożkowi - W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opolu 24.08.2013 Panie Mrożek, co słychać?23.08.2013 Pogrzeb Sławomira Mrożka - Pożeganianie 17 września23.08.2013 Mrożek w Cyfrowym Muzeum Starego Teatru22.08.2013 Sławomir Mrożek spocznie w Panteonie21.08.2013 Sławomir Mrożek. Poza sytuacją20.08.2013 Prochy Mrożka w Panteonie Narodowym - Prochy artysty spoczną w kościele św. Piotra i Pawła20.08.2013 Mrożek wrócił na półki - Krakowskie księgarnie przygotowały specjalne ekspozycje dla wielbicieli książek Sławomira Mrożka19.08.2013 Panteon, Wawel, Rakowice - Gdzie spocznie Mrożek19.08.2013 Mrożek był samotnikiem z wyboru - Nicea. Sławomir Mrożek nie żyje19.08.2013 Potrafił demaskować mity kulturowe i społeczne17.08.2013 Uważnie wszystkiemu się przypatrywał17.08.2013 Człowiek niezwykle ważny dla kultury17.08.2013 Mrożek był wielkim krytykiem cywilizacji17.08.2013 Był tropicielem absurdów17.08.2013 Pogrzeb - Pożegnanie Sławomira Mrożka we wrześniu17.08.2013 Sławomir Mrożek zmarł16.08.2013 Sławomir Mrożek nie żyje - Ostatni raz Sławomir Mrożek odwiedził Polskę w czerwcu 2013 roku16.08.2013 Wykolejona młodzież - Demirskiego z wczesnym Mrożkiem łączy bardzo wiele16.08.2013 Mrożek u wydawcy18.09.2012 Nowy dramat Mrożka po dwunastu latach!03.09.2012 Nowy dramat Sławomira Mrożka23.08.2012 Sławomir Mrożek gościem w Teatrze Śląskim 26.03.2012 Mrożek zawsze widzi więcej24.03.2012 Wzruszony Sławomir Mrożek doktorem honoris causa24.03.2012 Sławomir Mrożek odwiedzi w marcu Polskę09.03.2012 Wyróżnienie Dramaturga07.03.2012 Inauguracja projektu mrożkowskiego22.10.2010 Mrożek zza Mrożka29.09.2010 Sławomir Mrożek odwiedzi Kraków31.08.2010 Sławomir Mrożek kończy 80 lat i przygotowuje swój "Dziennik"30.06.2010 Jubileusz będzie świętował w kraju29.06.2010 Piękny przykład przyjaźni19.01.2010 Całkiem żywy Mrożek12.10.2009 Tylko życie jest ważne!03.10.2009 Coraz mniej lubię03.10.2009 Dobrze byłoby zostać klasykiem dramaturgii02.10.2009 Mrożek we Współczesnym01.10.2009 Teatr o dobrym smaku01.10.2009 Huczne urodziny w domu Mrożka30.09.2009 Przyjeżdża Mrożek. Tylko do Warszawy23.09.2009 Alchemia ludzkiego losu 19.09.2009 Sławomir Mrożek, Adam Tarn Listy 1963-1975 25.08.2009 Tango znużonego wędrowca 04.07.2009 Repetytorium z Mrożka 08.05.2009 Mrożek wyda dzienniki 02.02.2009 Sławomir Mrożek opuścił Polskę 09.06.2008 Przed Kim ucieka Mrożek 09.06.2008 Opuścił Polskę dla Francji 06.06.2008 Przez okulary satyryka 17.05.2008 Kameleon współczesnego dramatu 16.05.2008 Mrożek opuszcza Kraków 16.04.2008 Źle znosił zwłaszcza dwa lata rządów PiS 10.04.2008 Mrożek znów wybiera emigrację? 08.04.2008 Sławomir Mrożek w Toruniu 17.11.2006

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia