Postawić na głowie świat, uciec za bramy nieznane

Film w reżyserii Yórgosa Lánthimosa, wyciągnięty na sale kinowe niczym nowa wersja Frankensteina. Choć pierwowzór przedstawionej w nim historii przypada na rok 1997, kiedy to została ona przeniesiona na papier w książce szkockiego powieściopisarza Alasdaira Graya.

Opowiada o dziewczynie - delikatnej istocie w drugich kruczoczarnych włosach. Zrodzonej siłą eksperymentu Doktora Godwina Baxtera (Willem Dafoe). Bella (Emma Stone) niczym zaczynająca życie nowa dusza, poznaje początkowo szary, później zaś nabierający koloru świat. A jakże dziwny i nietypowy on był! Z czasem jednak - choć rozległe były mury posesji jej stwórcy, zaczynają być dla niej zbyt ciasne. Marzy o podróżach. Zobaczeniu tego, co znajduje się za zamkniętym dla niej terenem. Ścianą wyobrażeń, mogącej skrywać najróżniejsze tajemnice. Widoki niemieszczące się w granicach ludzkiej wyobraźni.

I tak też zresztą było. Jakiś utopijny świat, mieszanka dziwaczności z której znany jest twórca filmów takich jak „Homar" czy „Faworyta". Nie oczekujmy więc, że tym razem będzie normalnie.

Muzyka wystukuje dźwięki każdej sceny. Przez kadry przechodzi pewna nostalgia, malarski obraz ani to dawnej, ani nawet przyszłej rzeczywistości. Statki latające nad błękitnym niebem. Budynki, wysokie niby to kamienice, kopuły, promieniujące ciepłem. Nieco chłodna poświata laboratoryjnego pomieszczenia. Scena wycięcia mózgu rozchodząca się niczym „Pies andaluzyjski" Salvadora Dali, a w niedalekiej przerwie „Śniadanie na trawie" Maneta. Same jednak kadry, poprzez zasługę fenomenalnych strojów, ustawienia obiektywu, postacie i scenerię, nadawałyby się na nieskończoną wręcz serię obrazów.

Jednakoż zapytacie, jakie przesłanie niesie? Być może ukazuje naiwność, w nieograniczonej, dziecięcej wierze w to, że ludzie są jeszcze dobrzy. Uświadamia że życie to etap. A właściwie tury etapów, w której to niemożliwym jest urodzić się jako człowiek dorosły, nieprzechodzący wcześniej przez szczeble swego dorastania. Mówi o tym, że niektórych nie sposób zastąpić. Lecz przede wszystkim krzyczy – wolność! Kreuje wyzwolenie w świecie pełnym ustalonych zasad, gdzie Bella staje się wyrazem buntu i sprzeciwu piękna jako jednostki tylko i wyłącznie do podziwiania, mówiąc przy tym jednocześnie: „świat czeka by się nim cieszyć, odkrywać go".

Najbardziej jednak kontrowersyjną częścią stają się sceny odkrywania przez główną bohaterkę swojej seksualności i wszystkiego co się z tym wiąże. Dzieje się tak głównie przez zapętlające się wręcz kadry. Powtarzające, wpychające pomiędzy kolejne rozdziały uciekającego czasu. Nasuwa się zatem pytanie: czy jest to zabieg przesadzony i jak ma on się do całości, do wniosków, które mamy wyciągnąć? Myślę że na to pytanie należy odpowiedzieć sobie z osobna. Moim jednak zdaniem miał on działać silnie. Być swego rodzaju niezależnym słowem, buntem, niezgodą. Zabiegiem, który może stać się punktem zapalnym poruszonej na ten temat dyskusji. Intensywnie działającym czynnikiem wywołującym „burzę" i oburzenie.

Jeśli chodzi o grę aktorską, z ogromnym podziwem podchodzę do granej przez Emmę Stone roli Belli. Odegranych przez aktorkę początkowo nieudolnych ruchów swojej postaci, niemądrych dziecięcych zachowań, aż do błyskotliwości, pozyskanej z czasem. Ogromnej transformacji, którą przeszła jej postać. Wspomnieć należy również o ekscentrycznym naukowcu z niepowtarzalnym filmowym charakterze i wspaniałą charakteryzacją Nadii Stacey, Marka Couliera oraz Josha Westona. Mowa tu oczywiście o Willemie Dafoe. Niezawodnym, genialnym.

Film ten nie byłby jednak tak fascynujący, gdyby nie scenografia za którą odpowiedzialni byli: James Price, Shona Heath, Zsuzsa Mihalek. Kostiumy do tej produkcji stworzyła natomiast Holly Waddington. To im przypadły Oscary.

Pomiędzy poważniejszymi scenami wtrącane były również sceny przepełnione charakterystycznym dla Lánthimosa humorem. Pozostawiające w pamięci na długo, tak jak zwierzęce hybrydy, kręcące się na podwórzu.

Adaptacja ta była niewątpliwie ciekawym doświadczeniem, a przesłanie i kadry nieziemskich widoków towarzyszyć mi będą jeszcze przez długi czas.